Niderlandiyaning “PSV” jamoasi Chempionlar Ligasining umumiy bosqichining so‘nggi o‘yinida “Liverpul”ga qarshi bahs olib bordi va 3:2 hisobida zafar quchdi. Mahalliy muxlislar hozirgi kundagi eng yaxshi klublardan birini tomosha qilgan bo‘lsa, 20 yil oldin ular ta’riflab bo‘lmas iste’dodga ega futbolchini kuzatishgan edi.
Ronaldo Romario bilan suhbatdan so‘ng niderlandiyaliklar safiga borib qo‘shilgan
1994-yilda 17 yoshli Ronaldo Luis Nazario de Lima Braziliya terma jamoasining Jahon chempionati uchun qaydnomasiga kiritilgan. Yoki shunchaki Ronaldo. Hujumchi “Kruzeyro” tarkibida bor-yo‘g‘i bir mavsumni o‘tkazgan, ammo terma jamoa bosh murabbiyi Karlos Alberto Parreyruni hayratda qoldirgan edi. Natijada, u AQSHdagi turnir uchun terma jamoaga yosh iste’dodni olishga qaror qilgan.
Avvalroq, 1993-yilda Ronaldoning bitta o‘yinda beshta gol urgani afsonaviy himoyachi Kafuning e’tiborini tortgan. “O‘sha paytdan boshlab Ronaldo haqiqiy fenomenga aylandi”, — deb eslaydi Kafu. Juda aniq baho berilgan edi. Keyinchalik Fenomen laqabi iste’dodli hujumchiga tamg‘a sifatida bosilib qoldi. U 1994-yilda maydonda bir daqiqa ham vaqt o‘tkazmagan bo‘lsa-da, jahon chempioniga aylangandi.
1994-yilning avgustida Ronaldo Yevropaga yo‘l oldi — “PSV” uni “Kruzeyro”dan sotib oldi. O‘sha vaqtda to‘langan pulning hozirgi kundagi qiymati 5,48 million yevroni tashkil etdi. Braziliyalik futbolchini “Milan” va “Yuventus” skautlari kuzatib borgan, biroq 17 yoshli futbolchining bunday nufuzli klublarga o‘tishi barcha tomonlar uchun xavfli bo‘lishi mumkin edi. Yevropaning uncha mashhur bo‘lmagan jamoasiga o‘tish mantiqliroqdek ko‘ringan. Bundan tashqari, “PSV”ni yanada kuchli ligaga o‘tish uchun tramplin sifatida qabul qilish mumkin edi.
“Ayaks” jamoasida Patrik Klyuyvert o‘ynaganiga qaramay, Ronaldo uchun eng ma’qul variant hisoblangan. Biroq, 1994-yilgi Jahon Chempionati hamma narsani o‘zgartirdi. Aynan shu yerda Fenomen bilan Romario o‘rtasida taqdirni hal qiluvchi suhbat bo‘lib o‘tgan. Romario ham xuddi shunday vaziyatda bo‘lib, 19 yoshida “PSV”ga o‘tgandi. U nomzodlar ichidan Eyndxoven klubini tanlagan edi. Braziliyalik futbolchi Niderlandiya klubida 5 ta mavsum o‘tkazib, 148 ta o‘yinda 128 ta gol urgan, uch marta mamlakat chempionligini, ikki marta mamlakat Kubogini qo‘lga kiritgan. 1993-yil yozida Romario “Barselona”ga o‘tgan. Niderlandiya jamoasiga esa yangi yulduz kerak edi.
“Romario “PSV”ni Yevropaning eng professional va tashkiliy jihatdan kuchli klublaridan biri deb atagan edi. U bu klub mahalliy futbolga moslashish uchun ajoyib imkoniyat ekanligini aytgan. Menimcha, Romario haq”, — deya tushuntirgan Ronaldo Eyndxoven klubiga o‘tishi haqidagi savollarga javoban. “Ayaks”ning bosh murabbiyi Lui van Gal jurnalistlarga doim: “Bizda Klyuyvert bor”, — deya javob berardi. Bir yildan so‘ng poytaxt klubi Chempionlar Ligasida g‘olib bo‘ladi, Patrik esa “Milan”ga qarshi finalda (1:0) gol uradi. Ammo murabbiyning tanlash imkoniyati bo‘lganida, u niderlandiyalik emas, balki braziliyalik futbolchini afzal ko‘rgan bo‘lishi mumkin edi.
Fenomen qoyilmaqom mavsumni o‘tkazadi, uning o‘yinidan, hatto raqiblar ham hayratda qolardi
11 daqiqa — “PSV” libosida birinchi golni urish uchun Ronaldoga shuncha vaqt kerak bo‘ldi. 18 yoshga kirishiga bir necha hafta qolgan futbolchi “Vitess” darvozasini ishg‘ol qilgan. 36 ta o‘yinda 26 ta gol — Romarioning “PSV”dagi debyut mavsumidagi statistikasi. Ronaldo esa bu natijani yangilagan. O‘zining birinchi mavsumida u barcha turnirlarda 36 ta o‘yinda 35 ta gol urgan. Braziliyalik futbolchi Niderlandiya chempionatining eng yaxshi to‘purariga aylangani bejiz emas (33 ta o‘yinda 30 ta gol). “PSV”ning mavsumdagi barcha gollarining 40 foizi Ronaldoning hissasiga to‘g‘ri keladi. Eyndxoven klubi haqiqiy yulduzni qo‘lga kiritganiga shubha qilmasa ham bo‘lardi.
“Garchi u ozg‘ingina o‘smir bo‘lsa-da, Ronaldoning “PSV”dagi birinchi mavsumida qanchalik ajoyib o‘yin ko‘rsatgani meni hayratda qoldirgan. O‘sha paytlardayoq u yashin tezligiga ega edi. Ronaldo to‘p bilan to‘psiz bo‘lganiga qaraganda tezroq yuguryapti, degan g‘ayrioddiy fikr paydo bo‘lgan. Unda to‘pni boshqalardan qizg‘anish hissi ham bor edi”, — deb yozadi jurnalist Nik Miller.
Ronaldo ijrosidagi “elastik” fint himoyachilar uchun haqiqiy dahshat edi. Braziliyalik o‘zini boshqa tomonga yugurib ketayotgandek ko‘rsatib, keyin keskin harakati bilan qarama-qarshi tomonga to‘pni irg‘itardi. Bu fintni The Guardian sharhlovchisi Rob Smit shunday ta’riflagan edi: “Ko‘p jihatdan Ronaldo birinchi geymer-futbolchi edi. Uning driblingi o‘ziga xos gipnozdek taassurot uyg‘otardi”.
Ronaldoning UEFA Kubogi birinchi bosqichi doirasidagi “Bayer”ga qarshi (4:5) ilk o‘yini ko‘pchilikning yodida qolib ketgan. 1994-yil 13-sentyabrda o‘yin ishtirokchilari “Bayer” futbolchilarimi yoki Ronaldoning o‘zi ko‘proq gol uradimi degan o‘ziga xos chellenj uyushtirgan. Nemis klubi beshta, braziliyalik esa uchta gol urdi. Ronaldo shunday o‘ynaganki, raqiblari ham hayratda qolgan. “18 yoshli yigit hech qachon bunday o‘ynaganini ko‘rmaganman”, — degan edi o‘yindan so‘ng “Bayer” hujumchisi Rudi Fyoller. Qizig‘i shundaki, javob uchrashuvida darvozalar daxlsiz qolgan.
“Ehtimol, Ronaldo men ko‘rgan 9-raqamlar ichida eng yaxshisidir. Ajoyib texnikaga ega, juda tezkor hujumchi. U to‘p bilan shunday muomala qiladiki, atrofdagilar bundan hayratda qoladi”, — degandi “PSV” sobiq direktori Frank Arnesen. Aynan u braziliyalikni jamoaga olib kelgandi.
“PSV”da Ronaldo Lyuk Nilis bilan ajoyib tandem hosil qilgan. Keyinchalik Fenomen barchani hayratda qoldirib, belgiyalikni eng yaxshi jamoadoshi deb bilishini ta’kidlagan. Ma’lumot uchun eslatib o‘tamiz, Luish Figu, Zinedin Zidan, Raul, Devid Bekhem, Romario kabi yulduz futbolchilar bilan birga to‘p surgan. “Lyuk Zidan kabi iste’dodga ega bo‘lmagan, lekin u ajoyib uzatmalarni amalga oshirardi. Nilis to‘p bilan yaxshi muomala qilardi. U hech qachon egoist bo‘lmagan”, — ta’kidlaydi Ronaldo.
Dastlab, Nilis braziliyalik bilan bitta xonada yashashni istamagan: “Ronaldoni mening xonamga joylashtirishdi. U juda uzoq parvoz qilgandi va darhol uxlab qoldi. U juda qattiq xurrak otgandi. Men u bilan bir xonada qololmasdim. Shifokor va jamoa menejerini chaqirdim. Ular ham braziliyalikning xurrak otishini normal emas deb hisoblashdi. Bilasizmi, ular nimani aniqladilar? Ronaldo bodomcha bezlari tufayli qattiq xurrak otyapti degan xulosaga kelishdi. Shifokorlar faqat qishki tanaffus paytida ularni olib tashlay olishdi”, — deb eslaydi Nils.
Ronaldoning noxush jarohat olgani ham “Barselona”ga transfer bo‘lishiga to‘sqinlik qilmagan
“PSV” Niderlandiyadagi mavsumni “Ayaks”dan 14 ochko ortda qolib, uchinchi o‘rinda yakunladi. 1994-yilning yozida Eyndxoven muxlislari braziliyalikni istiqbolli futbolchi sifatida kutib olgan va mavsum oxiriga kelib uning ismini hamma bilardi. 21 ta o‘yinda 19 ta gol — Fenomenning “PSV”dagi ikkinchi yilidagi statistikasi. Afsuski, tizzasidan olgan jarohati tufayli Ronaldo mavsumning ikkinchi qismini o‘tkazib yuborishiga to‘g‘ri kelgan. Boshqa tomondan, aynan o‘shanda braziliyalik Niderlandiyada yagona sovrinni qo‘lga kiritdi — mamlakat Kubogi sohibi bo‘ldi.
Jarohat Ronaldoni sotib olmoqchi bo‘lgan ehtimoliy da’vogarlarni cho‘chitib yuborgan. “Barselona” bosh murabbiyi Bobbi Robson esa “ko‘k-anorranglilar” rahbariyatini o‘sha paytdagi hujumchini 15 million yevroga sotib olishga ko‘ndirgan. Mutaxassis nima qilayotganini bilardi. 1997-yilda Ronaldo o‘sha paytdagi eng yosh “Oltin to‘p” sohibiga aylangan.
Keyinchalik Robsonning o‘zi bunga baho bergan: “Mening qo‘l ostimda o‘ynagan eng yaxshi futbolchi? Ronaldo ajoyib edi. U men bilan “Barselona”da bir yil birga bo‘ldi, uni “PSV”dan sotib olgandik. Ajoyib qobiliyatga ega fantastik futbolchi. Ronaldo meni hurmat qilardi, u bilan muloqot qilish yoqardi. Afsuski, u biz uchun bor-yo‘g‘i sakkiz oy o‘ynadi. O‘shanda braziliyalik fenomenal futbolchiga aylanishi aniq edi. U har qanday himoyadan o‘tib ketishi mumkin edi”.
Keyinchalik Ronaldo faoliyati davomida “Inter”, “Real”, “Milan”da ham to‘p surdi. Ikkinchi marta Jahon Chempioni bo‘ldi, ikkinchi marta “Oltin to‘p”ni qo‘lga kiritdi. Ammo “So‘yloq” uchun Yevropa futboliga eshiklarni aynan Eyndxoven klubi ochib bergan. To‘g‘ri, Ronaldo butun faoliyati davomida jarohatlar tufayli o‘z salohiyatini to‘liq amalga oshira olmagan. Shunday bo‘lsa-da, u futbol tarixidagi eng yaxshi hujumchilardan biri bo‘lgan.
Izoh (0)