“Tolibon” harakati AQSH prezidenti Donald Trampning Amerika qurol-yarog‘i va texnikasini qaytarish taklifini rad etdi. Bu haqda manbalarga tayanib, Bloomberg xabar berdi.
19-yanvar kuni Tramp agar Afg‘oniston 2021-yilda Amerika qo‘shinlari u yerda qoldirgan qurol-yarog‘ va uskunalarni qaytarmasa, Kobulga moliyaviy yordamni to‘xtatish bilan tahdid qilgandi. “Tolibon” qiymati 7 milliard dollardan ortiq qurol-yarog‘ va texnikalarni o‘zlashtirgan.
Bu haqda Tramp ham bir necha bor bayonot bergan. Ammo Oq uy milliy xavfsizlik kengashi matbuot kotibi Jon Kirbi “Tolibon”ga katta miqdorda qurol qoldirgani haqiqatga to‘g‘ri kelmasligi va bu “bema’ni” da’vo ekanini bildirgan.
AQSH 2001-yil 11-sentyabrdagi teraktlardan keyin Afg‘onistonga o‘z qo‘shinlarini kiritdi. Ularning maqsadi ushbu hujumlar uchun mas’ul bo‘lgan “Al-Qoida” guruhi edi. Missiyani bekor qilish to‘g‘risidagi birinchi kelishuvni 2020-yilda Tramp imzolagan. Qo‘shinlarni olib chiqish sobiq prezident Jo Bayden davrida bo‘lib o‘tdi.
Amerikaliklar chiqib ketganidan keyin Afg‘onistonda hokimiyatni “Tolibon” egallab oldi. Bayden ularning hokimiyatini tan olishdan bosh tortdi. AQSH va uning ittifoqchilari “Tolibon”dan inson huquqlari va mintaqada terroristik guruhlarning tarqalishi bilan bog‘liq muammolarni hal etishni talab qildi. Tramp Amerika qo‘shinlarining Afg‘onistondan olib chiqilishini “tarixdagi eng sharmandali voqea” deb atadi.
♦ O‘zbekistonga olib o‘tilgan AQSH aviatexnikalari
2021-yil avgust oyida “Tolibon” Kobulni egallab, o‘sha paytdagi prezident Ashraf G‘ani mamlakatdan ketganida afg‘on harbiylari samolyot va vertolyotda O‘zbekistonga qochib o‘tgan. O‘zbekiston prezidentining Afg‘oniston bo‘yicha maxsus vakili Ismatilla Ergashev O‘zbekistonga sobiq afg‘on uchuvchilari tomonidan olib o‘tilgan samolyot va vertolyotlar “Tolibon” harakatiga qaytarilmasligini ta’kidlagan.
Ergashevning so‘zlariga ko‘ra, aviatexnikalarni AQSH hukumati sotib olib bergan va Afg‘oniston sobiq hukumatiga vaqtinchalik foydalanish uchun topshirgan. Sobiq hukumat bu uchoqlarga bir dollar ham sarflamagan.
♦ AQSH aviatexnikalar Toshkentda qolishini ma’lum qildi
AQSHning O‘zbekistondagi elchisi Jonatan Henik ikki davlat Afg‘onistonning sobiq armiyasiga tegishli samolyotlar taqdiri bo‘yicha kelishuvga erishganini va harbiy texnikalar Toshkentda qolishini e’lon qilgandi. Elchi aviatexnikalar AQSHga tegishli ekanini ta’kidlagan. “Tolibon” bunga javoban AQSH Afg‘oniston xalqining mulkini “musodara qilish huquqiga ega emas”ligini aytgan.
“O‘zbekistondagi afg‘on vertolyotlari va samolyotlari taqdiriga oid har qanday kelishuv qabul qilinishi mumkin emas. Toshkent yaxshi qo‘shnichilikni inobatga olib, oqilona qaror qabul qilishi va Afg‘oniston harbiy-havo kuchlariga tegishli samolyotlarni topshirishda yordam berishi kerak”, deyiladi Afg‘oniston Mudofaa vazirligi bayonotida.
Izoh (0)