Xalqaro Valyuta Jamg‘armasi (XVJ) tomonidan e’lon qilingan Fiscal Monitor hisobotiga ko‘ra, butun dunyo davlatlari qarzining global zaxirasi 2024-yilda 100 trillion dollardan (jahon yalpi ichki mahsulotining 93 foizi) oshishi mumkin.
O‘rta muddatli istiqbolda o‘sishda davom etishi va 2030-yilga borib YIMning 100 foizigacha ko‘tarilishi kutilmoqda.
Biroq eng yomon ssenariyda global qarz asosiy prognozdan qariyb 20 foiz punktga yuqori bo‘lib, 2026-yilda YIMning 115 foizini tashkil qilishi mumkin.
“Qarzni barqarorlashtirish (yoki kamaytirish) hozir rejalashtirilganidan ancha katta fiskal tuzatishlarni talab qilishi mumkin. Hozir fiskal buferlarni qayta tiklashning ayni payti, kechikish qimmatga tushadi”, deyiladi hisobotda.
XVJ davlat qarzi AQSH, Buyuk Britaniya, Braziliya, Fransiya, Italiya va Janubiy Afrika kabi mamlakatlarda o‘sishda davom etmoqda.
“Mamlakatlarning uchdan ikki qismida qarz barqarorlashishi yoki kamayishi prognoz qilinayotgan bo‘lsa-da, u pandemiyagacha bo‘lgan darajadan ancha yuqoriligicha qoladi”, deyiladi hisobotda. Qolaversa, barqarorlashuvi kutilmagan davlatlar dunyo qarzining yarmidan ko‘prog‘ini va jahon yalpi ichki mahsulotining taxminan uchdan ikki qismini tashkil etishi ma’lum qilingan.
Jamg‘arma ekspertlarining ta’kidlashicha, “yashil” energiyaga o‘tish, aholining qarishi va xavfsizlik muammolarini hal qilish uchun hukumat xarajatlari kelgusi yillarda moliyaviy bosimni oshirishi mumkin.
“Hukumatlar uchun ishlarni tartibga solish vaqti keldi”, dedi XVFning moliyaviy direktori o‘rinbosari Era Dabla-Norris, “qarz xavfini kamaytirishda barcha mamlakatlar uchun strategik burilish nuqtasi kerak”.
Izoh (0)