Myanmadagi namoyishlar, Avstraliyadagi yarim asrning kuchli toshqinlari, Osiyodagi qum bo‘ronlari, Rossiya—AQSh, AQSh—KXDR munosabatlari. Mart oyi yakunlari

Bahorning ilk oyini ham tugatdik. Bu oy jahonda qanday voqealar yuz berdi? Mart oyining eng dolzarb xabarlari dayjesti bilan oy yakunlarida tanishing.

Fevral oyida Myanmada harbiylar tomonidan amalga oshirilgan davlat to‘ntarishi ortidan mamlakatda mamlakatda keng ko‘lamli norozilik namoyishlari mart oyida ham davom etdi. To‘ntarishga qarshi bo‘lgan xalq avvalgi hukumatni qaytarishni talab qilib ko‘chalarga chiqdi. Ularga qarshi politsiya va ha harbiylar tashlandi. Namoyishchilar turli qo‘lbola qurollar bilan kuch ishlatar tizimlariga qarshi hujumlar qilishdi. Namoyishlar davomida yuzlab insonlar halok bo‘ldi. Myanma sobiq yetakchisi Aun San Su Chji 600 ming dollar va oltinlarni o‘zlashtirganlikda ayblandi. Yevropa Ittifoqi Myanmadagi vaziyat yuzasidan 11 kishiga qarshi sanksiya e’lon qilishini ma’lum qildi. Myanmadagi harbiylar mamlakat boshqaruvini saylovlar yangidan o‘tkazilganidan keyin topshirishni va’da qildi.

Oyning eng ko‘p muhokama qilingan xabarlaridan biri, shubhasiz, Suvaysh kanalida sayozlikka tiqilib qolgan Ever Given kemasi bo‘ldi, desak yanglishmagan bo‘lamiz. 400 metrlik Xitoydan Niderlandiyaga yo‘l olgan konteynerlarni tashuvchi eng yirik kemalardan biri Ever Given 24-martga o‘tar kechasi Suvaysh kanaliga tiqilib qolgan edi. Natijada kanalda juda katta kemalar tirbandligi yuzaga kelgan. Mazkur holat dunyo iqtisodiyotiga ham katta ta’sir ko‘rsatdi. Har bir soatda dunyo iqtisodiyoti 400 mln dollar zarar ko‘rgan.

Bir hafta davom etgan urinishlardan keyin kema 29-mart kuni suvga chiqarilgan va 30-martdan boshlab kemalar harakati qayta tiklangan.

Mart oyi o‘ziga xos iqlimiy sharoitlar, tabiat hodisalari bilan yodimizda qoladigan bo‘ldi. Oy davomida dunyoning turli mintaqalarida va davlatlarida qum bo‘ronlari sodir bo‘ldi. Qum bo‘ronlari Qatar, Saudiya Arabistoni, Xitoy, Mo‘g‘uliston, Qozog‘iston, Yaponiya va Janubiy Koreyada yuz berdi. Hatto Moskvada ham buning ta’siri sezildi. Mo‘g‘ulistonda 6 kishi vafot etgan bo‘lsa, bir nechta kishi jarohatlandi. Xitoy osmoni qizil tusga kirdi.Tramp ma’muriyati paytining tashqi siyosatdagi yutuqlaridan biri bu Shimoliy Koreya bilan munosabatlarda iliqlik hukm surgani edi. Ammo Bayden ma’muriyatining mazkur mamlakatga qaratilgan siyosati hamon so‘roq ostida qolmoqda. Shu fonda ikki mamlakat o‘rtasida sovuqchilik tushgandek tasavvur paydo bo‘lmoqda. Bundan tashqari Shimoliy Koreyaning raketa sinovlarini qaytadan boshlagani avvalgi ma’muriyat harakatlari besamar ketganidan darak bermoqda. Shimoliy Koreyaning bu harakatlarini Yaponiya xalqaro hamjamiyat uchun jiddiy xavf deb hisoblagan bo‘lsa, AQSh bunga e’tibor ham qaratmadi. Shuningdek, Shimoliy Koreya hukumati Vashington Pxenyanga nisbatan dushmanlik siyosatidan voz kechmaguncha AQShning yangi ma’muriyati bilan aloqa o‘rnatmasligini aytgan.Mart oyida Avstraliya o‘z tarixining so‘nggi 50 yilligi davomida eng yirik suv toshqinlarini boshidan kechirdi. Toshqinlar natijasida minglab odamlar evakuatsiya qilingan. Mamlakatning sharqiy qirg‘oqlarida yuz bergan to‘xtovsiz yomg‘irlar suv toshqinlarini keltirib chiqargan.Rossiya va AQSh o‘rtasidagi munosabatlar Baydenning bayonotidan keyin sovuqlashib ketdi. Gap shundaki, AQSh prezidenti Jozef Bayden ABC telekanaliga bergan intervyusida jurnalistning “Rossiya prezidenti Vladimir Putinni qotil deb hisoblaysizmi?” degan savoliga tasdiq javobini berdi. Shundan ikki tomonlama munosabatlar sovuqlashib ketdi. Rossiya Vashingtonda elchisini chaqirib oldi. Putin Baydenni muloqotga chaqirdi, ammo Bayden bunga rozi bo‘lmadi.