Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST)ning xalqaro ekspertlar guruhi tomonidan SARS-CoV-2 koronavirusining kelib chiqishini aniqlash maqsadida Uxanda o‘tkazilgan tekshiruv natijalari to‘g‘risidagi hisobot e’lon qilindi. Hisobotdan ma’lum bo‘lishicha, missiya koronavirusning asl manbasini aniqlay olmadi, deb yozadi “RBK”.
Hisobotda virusning kelib chiqishiga oid to‘rtta taxmin keltirilgan. Xususan, mutaxassislar virusni ko‘rshapalaklardan vositachi hayvon orqali odamlarga yuqishini pandemiyaning eng ehtimoliy varianti deb atadi. Virusni ko‘rshapalaklardan to‘g‘ridan to‘g‘ri yuqtirish ehtimoli ham keltirib o‘tildi.
Muzlatilgan yoki sovutilgan oziq-ovqat orqali virusni yuqtirish, shuningdek, virusning Uxan shahridagi laboratoriyadan tarqalishi ehtimollari “juda kam” deb baholandi. JSST rahbari Tedros Adxanom Gebreyesusning aytishicha, virusning laboratoriyadan sizib chiqishi haqidagi gipotezani tekshirish davom etadi. “Jamoa virusning laboratoriyada paydo bo‘lishi ehtimoldan yiroq gipoteza, degan xulosaga kelgan bo‘lsa-da, bu maxsus mutaxassislar ishtirokida qo‘shimcha tekshiruvni talab qiladi, men bunday missiyani tuzishga tayyorman”, — dedi u.
Xalqaro ekspertlar guruhi Uxan shahrida 2021-yil 14-yanvardan 10-fevralgacha tekshiruv o‘tkazgan edi. Jamoa tarkibida Xitoydan 17 nafar va boshqa mamlakatlardan 17 nafar mutaxassis bo‘lgan.
Shu bilan birga, AQSh va yana 13 mamlakat JSSTning COVID-19 kelib chiqishi to‘g‘risidagi hisobotidan xavotir bildirdi.
“Biz Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining yaqinda Xitoyda o‘tkazgan tadqiqotining umumiy xavotirlarga qo‘shilamiz, ammo shu bilan birga, kelajakda kelib chiqishi mumkin bo‘lgan bu kabi noma’lum epidemiyalarni xalqaro baholash uchun tezkor, samarali, shaffof, dalillarga asoslangan va mustaqil jarayonni ishlab chiqish va boshqarish bo‘yicha birgalikda ishlash zarurligini alohida ta’kidlaymiz”, — deyiladi AQSh departamentining veb-saytidagi murojaatda.
Murojaatga AQShdan tashqari, Avstraliya, Kanada, Chexiya, Daniya, Estoniya, Isroil, Yaponiya, Latviya, Litva, Norvegiya, Koreya Respublikasi, Sloveniya va Buyuk Britaniya qo‘shilgani ko‘rsatilgan.
Unda hayvonlarni tadqiq qilish zarurligi ta’kidlanib, JSST tomonidan olib borilayotgan tadqiqotlarning ikkinchi bosqichini tezroq boshlash talab etilgan.
Avvalroq Xitoydagi tekshiruvida ishtirok etgan mutaxassislar koronavirusining odamlar orasida paydo bo‘lishi va tarqalishiga sabab Uxan shahridagi yovvoyi hayvonlarning savdosi bo‘lishi mumkinligini aytgandi. Taxminlarga ko‘ra, bozorda sotilgan hayvonlardan biri virusni ko‘rshapalakdan odamga yuqtirgan oraliq tashuvchiga aylangan.
Shuningdek, chumolixo‘rlar turkumiga yaqin sutemizuvchi — pangolinlar odamlarga koronavirus yuqtirishda “gumon qilinayotganlar” qatoriga kiritilgan edi. Xuddi ko‘rshapalaklar singari ular ham Xitoyda iste’mol qilinadi. Ba’zi olimlar aynan tanasida virus bo‘lgan pangolinlar Uxan shahridagi qishloq xo‘jaligi bozoriga keltirilgan va xitoyliklar tomonidan iste’mol qilingan bo‘lishi mumkin, deb taxmin qilgan edi.
Avvalroq JSST tomonidan pandemiya boshida Uxanda koronavirusning 10 dan ortiq mutatsiyasi bo‘lgani, Uxan shahrida COVID-19 kelib chiqishiga oid muhim dalillar topilgani, Xitoy hukumati COVID-19’ga chalinish bo‘yicha ilk holatlar haqidagi ma’lumotlarni berishdan bosh tortgani haqida xabar berilgandi.
Izoh (0)