Россия Қозоғистонда биринчи атом электр станциясини қуриш учун пойгада Хитойга ютқазиши мумкин. Хитой миллий ядро корпорацияси 5,47 миллиард долларга умумий қуввати 2,4 ГВт бўлган иккита АЭС энергия блокини қуришга тайёр. Бу ҳақда “Курсив” хабар берди.
Хитой корпорацияси технологияларни улашишга ва Қозоғистон томонига ядровий ёқилғи айланиш жараёнини тўлиқ бошқариш имконини беришга ҳам тайёрлигини билдирган. Таклиф май ойи охирида Хитойнинг миллий ядро хавфсизлиги бошқармаси раҳбари Дон Баотон ва Қозоғистоннинг Атом энергияси агентлиги вакили Алмасадам Сатқалиев ўртасидаги учрашувда муҳокама қилинган.
Музокаралар якунида Қозоғистон томони “АЭС лойиҳасини амалга оширишнинг барча босқичларида ядро ва сув-экологик хавфсизликни таъминлаш бўйича Хитой тажрибасини ўрганишга қизиқиш билдирган”.
Бунга қадар Қозоғистон АЭС қурилиши учун потенциал пудратчилар рўйхатини тузган эди. Ушбу рўйхатга CNNC билан бир қаторда Россиянинг “Росатом”, Жанубий Кореянинг KHNP ва Франциянинг EDF компаниялари киритилган. Улардан бири “иқтисодий мақсадга мувофиқлиги, технологик ишончлилиги ва экологик хавфсизлиги” асосида танланади.
Қозоғистон Энергетика вазирлиги таклиф этилган вариантларни ўрганиб чиқиб, АЭС қурилиши 10-15 миллиард долларга тушишини маълум қилган. Шунингдек, 2024 йил охирида республика бош вазирининг биринчи ўринбосари Роман Скляр материаллар ва хизматлар нархи ошиши сабабли қурилиш қиймати бир ярим бараварга кўтарилиши мумкинлигини айтган.
Дастлаб Қозоғистон АЭС қурилиши учун ҳамкорни 2022 йил охиригача, кейин эса 2023 йил бошида танламоқчи эди. Аммо станцияни қуриш зарурати масаласи 2024 йил 6 октябрда бўлиб ўтган референдумга қўйилди. Қурилишни ёқлаб овоз берганлар 71,12 фоизни, қарши овозлар эса 26,15 фоизни ташкил этди.
Шундан сўнг Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев мамлакат 2035 йилгача биринчи атом электр станциясини ишга туширишни режалаштираётганини айтди. У Олмаота вилояти Жамбил туманининг Улкен қишлоғида — Балхаш кўли қирғоғида қурилиши тахмин қилинмоқда. Шу билан бирга, республика камида учта йирик АЭСни ишга туширмоқчи.
Қурилиш МАГАТЭ ва Атом электр станцияларини эксплуатация қилувчи ташкилотлар бутунжаҳон ассоциацияси томонидан назорат қилинади. Қозоғистон расмийларига кўра, бу юқори хавфсизлик стандартларига риоя қилишга ёрдам беради ва коррупция хавфини камайтиради.
Изоҳ (0)