Сўнгги янгиликлар Асосий янгиликлар Энг кўп ўқилган
Ўзб
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng

Daryo.uz Daryo.uz

  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
Сўнгги янгиликлар
    • USD 12190.01
    • RUB 126.91
    • EUR 12987.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentда
      +16°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter

    Daryo logo white Daryo logo dark

    • Маҳаллий
      • Меҳридарё
      • Бошқалар
    • Марказий Осиё
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
      • Афгонистон
    • Дунё
    • Пул
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
      • Бизнес
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
    • Колумнистлар
    • Мультимедиа

    Daryo.uz Daryo.uz

    Иқтисодиёт

    Ўзбекистон уран қазиб олиш бўйича дунёда 5-ўринда. Асосий кўрсаткичлар

    15 сентябр, 16:10 26618

    Ўзбекистон уран қазиб олиш бўйича дунёда 5-ўринда, уран захиралари ҳажми бўйича эса 10-ўринда туради. Хўш, урандан нима мақсадларда фойдаланилади? Ўзбекистоннинг мазкур маъданни ишлаб чиқариш бўйича режалари қандай?

    Infografika: world nuclear.org

    Уран ва унга талаб

    Уран ер остидан қазиб олинадиган маъдан бўлиб, ундан атом электр станциялари (АЭС), денгиз ва сувости кемаларини бошқарадиган ядро реакторлари учун ёқилғи сифатида кенг фойдаланилади. Шу билан бирга, у ядровий қуроллар, радиациядан ҳимоя тизимларида ҳам ишлатилади. 

    Бутунжаҳон ядро уюшмаси таҳлилларига кўра, дунё бўйича ураннинг йиллик ишлаб чиқариш ҳажми 60 минг тоннадан кўпроқни ташкил қилади. Бу уранга бўлган талабнинг 80-90 фоизига тенг.

    Маҳсулот ишончлилиги, арзонлиги, кам углеродлилиги ва универсал фойдаланиш қобилиятининг ўзига хослиги сабаб атом энергиясида муҳим рол ўйнайди. Ураннинг асосий истеъмолчилари АҚШ (йиллик 18 161 тонна), Франция (9 211 тонна), Россия (6 264 тонна), Хитой (5 338 тонна) ва Жанубий Корея (5 013 тонна) ҳисобланади.

    Фото: Yandex

    Прогнозларга кўра, дунёда уран истеъмоли 2030 йилга бориб 79 400 тоннага, 2040 йилда 112 300 тоннагача ортиши кутилмоқда. 2019 йилда ер юзидаги табиий уран захиралари ҳажми 6,14 миллион тонна экани прогноз қилинган. Шундан 29,6 фоизи Австралия, 13,7 фоизи Қозоғистон, 8,4 фоизи Канада ҳудудларидаги конлар ҳиссасига тўғри келади. Қолган захиралар Россия, Намибия, ЖАР, Хитой, Нигерия, Бразилия ва Ўзбекистонда экани қайд этилган.

    Infografika: world nuclear.org

    Ўзбекистонда уран

    Ўзбекистон 2016 йилдан бери уран қазиб олиш бўйича жаҳондаги бешинчи мамлакат мақомини сақлаб келмоқда. Хусусан, 2022 йилда республикада 3 300 тонна уран қазиб олинган. Бу кўрсаткич дунёда олинадиган жами ураннинг 6,4 фоизига тўғри келади.

    Мамлакатнинг уран захираси 100 минг тоннадан ортиқ бўлиб, дунёда 10-ўринда туради. Навоий кон–металлургия комбинати (НКМК) Ўзбекистонда табиий уран қазиб олувчи ягона ва дунёдаги етакчи компаниялардан биридир. Заводнинг экспорт таркибида ураннинг улуши 99,5 фоизни ташкил қилади. НКМК ишлаб чиқарган уран хом ашёсидан фойдаланилмай, маҳсулот тўлиқ хорижга – АРEVА НC (Франция), Cонвердйн (АҚШ), Cameco (Канада), CНЕИC (Хитой) каби йирик қайта ишлаш корхоналарига экспорт қилинади. Бугунги кунда НКМКнинг асосий савдо ҳамкорлари Itochu ва Marubeni (Япония), Нукем, Инc. (АҚШ) ҳисобланади.

    Фото: Yandex

    Ҳозирда мамлакатда жами 39 та уран кони бор. Мавжуд конларнинг 35 таси қумтошли, 4 таси корасланесли тоифасига киради. Уран қумтошли конлар асосан Навоий ва Самарқанд вилоятлари ҳудудларида жойлашган. Ҳозирги вақтда мазкур турдаги конларни қазиб олиш ишлари тизимли йўлга қўйилган.

    Қайси давлат энг кўп уран қазиб олади?

    Қозоғистон сўнги ўн йил ичида уран қазиб олиш ва экспорт қилиш бўйича дунёда биринчи ўринни бой бермай келмоқда. Мамлакатда йилига 21 000 тоннадан зиёд уран қазиб олинади.

    Infografika: world nuclear.org

    Уран олиш бўйича компаниялар орасида “Казатомпром” дунёда олдинги ўринда. Мазкур Қозоғистон компанияси йилига 11 минг тоннадан кўпроқ уран олади. Бу эса дунёда бир йилда жами олинадиган ураннинг 20,5 фоизини ташкил қилади.

    Уран қазиб чиқаришда дунёда иккинчи ўринни Канада эгаллаган. Кейинги ўринларда Намибия ва Австралия давлатлари қайд этилган.

    Фото: Yandex

    Ўзбекистонда уран қазиш ҳажми ошириладими?

    Президент Шавкат Мирзиёев 2022 йилнинг июль ойида 2022-2030 йилларда уран қазиб олиш ҳамда қайта ишлаш ҳажмини оширишга доир қарорни имзолаган. Ҳужжатда Ўзбекистон 2022-2030 йилларда уран қазиб олиш ҳажмини икки баравар оширишни режалаштираётгани келтирилган. Хусусан, маҳсулот қазиб олиш ҳажмини 2021 йилдаги 3 526 тоннадан 2030 йилда 7 100 тоннага етказиш мўлжалланган.

    Skrinshot: lex.uz

    Қарорда 2022-2030 йилларда геология-қидирув ишларини фаоллаштириш ҳисобига уран захираларининг ўсиш суръати кўрсаткичлари тасдиқланган бўлиб, йилига 4 700 тоннадан 10,5 минг тоннагача ошириш кўзда тутилган. Ҳужжат билан республикада уран қазиб олишни кўпайтириш бўйича умумий қиймати 460 миллион долларлик 20 та инвестиция лойиҳалари рўйхати тасдиқланган.

    Яқинда қабул қилинган Ўзбекистон–2030 стратегиясида мамлакатда уран ишлаб чиқаришни етти йил ичида 3 баробар ошириш белгиланди.

    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    АПЛ. “Манчестер Сити” ўзида “Ноттингем Форест”ни мағлуб этди, “Манчестер Юнайтед” сафарда минимал ҳисобда ғалаба қозонди (видео)

    Бугун, 02:15

    А Серия. “Милан” Верона клуби устидан минимал ҳисобда ғалаба қозонди, “Ювентус” 6 та гол урилган ўйинда мағлубиятга учради (видео)

    Бугун, 01:23

    Бундеслига. “Бавария” рақиб дарвозасига жавобсиз 7 та гол урди, “Боруссия Д” Ройснинг ягона голи эвазига “Вольфсбург”ни мағлуб этди (видео)

    Бугун, 01:06

    Ла Лига. “Барселона” “Сельта”га қарши баҳсда суперкамбек амалга ошириб, ғалабани илиб кетди (видео)

    Кеча, 23:29

    Афғонистон Туркманистон билан янги чегара постини қурмоқчи

    Кеча, 22:33

    “Биринчи рақамли давлат душмани”: Атлантика узра ёлғиз парвоз, ўлган ўғил учун тўлов ва нацистлар қарамоғига тушган афсонавий учувчи — Чарльз Линдберг тарихи

    Кеча, 22:25

    Captiva-2024 нархлари ҳақида тарқалган маълумотлар сохта экани маълум бўлди

    Кеча, 22:20

    Ўзбекистонликлар Германияга 6 та соҳа бўйича ишга таклиф қилинмоқда. Маош — 2,4 минг евро

    Кеча, 22:09

    Суперлига. “Андижон” Водий дербисида “Навбаҳор”ни мағлуб этди, “ОКМК” 6 та гол урилган ўйинда “Металлург”га имкониятни бой берди

    Кеча, 21:54

    Ўзбекистонда кадрларни бошқаришга оид ҳужжатлар ягона платформада юритилади

    Кеча, 21:38

    Тавсия этамиз

    “Касалланган болаларнинг 143 нафари тузалган”. Вазир ўринбосари Намангандаги заҳарланган болалар сонига аниқлик киритди

    15:00 / 23.09.2023

    Бош вазир истеъфосини талаб қилаётганлар, сотувга чиққан iPhone 15, АҚШга келаётган рекорд даражадаги мигрантлар — 22 сентябрь суратлари

    22:00 / 22.09.2023

    “Док-1 Макс” иши: 33 минг доллар олди-бердисида воситачилик қилгани айтилган айбланувчига қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чораси қўлланди

    15:00 / 22.09.2023

    “Биринчи рақамли давлат душмани”: Атлантика узра ёлғиз парвоз, ўлган ўғил учун тўлов ва нацистлар қарамоғига тушган афсонавий учувчи — Чарльз Линдберг тарихи

    22:00 / 23.09.2023

    МОЛИЯ

    Пул

    “Олтин васвасаси”: Нима учун Марказий Осиё давлатлари олтинга пул тикмоқда?

    17:00 / 22.09.2023

    Олтинга инвестиция киритиш ишончлими?

    20:00 / 21.09.2023

    Ўзбекистон уран қазиб олиш бўйича дунёда 5-ўринда. Асосий кўрсаткичлар

    16:00 / 15.09.2023

    Меҳнат дафтарчаси йўқолса, қандай қилиб пенсияга чиқиш мумкинлиги тушунтирилди

    14:00 / 09.09.2023

    Кўп ўқилганлар

    “Дори воситалари ёки овқатдан заҳарланиш эмас” — Элмира Боситхонова Чустдаги воқеа ҳақида

    13:00 / 23.09.2023

    Ўзбекистонликлар Германияга 6 та соҳа бўйича ишга таклиф қилинмоқда. Маош — 2,4 минг евро

    22:00 / 23.09.2023

    Туркияда ўзбекистонлик аёл бўғизлаб ўлдирилди (видео)

    12:00 / 23.09.2023

    Саудия Профессионал Лигаси. “Ан-Насср” 7 та гол урилган ўйинда “Ал-Аҳли” устидан ғалаба қозонди, Роналдудан дубль (видео)

    01:00 / 23.09.2023

    Туркияда ўзбекистонлик аёл бўғизлаб ўлдирилгани юзасидан расмий маълумот берилди

    19:00 / 23.09.2023
    About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2023

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    Нимани қидирамиз?