Қозоғистонда АЭС қуриш тахминан қанчага тушиши маълум қилинди

Қозоғистон Энергетика вазирлиги атом электр станциясини қуриш мамлакат бюджетига миллиардлаб долларга тушиши мумкинлигини маълум қилди. LS аниқлик киритишича, АЭС қуриш қиймати лойиҳани амалга ошириш модели, молиялаштириш шартлари, технология, станция қуввати, жойлашуви ва бошқа кўплаб омилларга боғлиқ бўлади.

“Жаҳон тажрибасига кўра, икки блокли юқори қувватли АЭСни қуриш қарор қабул қилинган пайтдан бошлаб тахминан 10-11 йил ичида амалга оширилади. Шу билан бирга, дунёда қурилган шунга ўхшаш станцияларнинг нархи тахминан 10-12 миллиард долларни ташкил этган”, — дея тушунтирди Қозоғистон Энергетика вазирлиги.

Вазирликнинг қўшимча қилишича, АЭС қуришнинг аниқ муддати ва нархи реактор технологияси танланганидан сўнг, келаси йил охиригача маълум бўлади. Бундан келиб чиқадики, АЭСни ишга тушириш 2035 йилдан олдин амалга ошмайди.

Мутахассислар таҳлилига кўра, агар станция кўл қирғоғида қурилса, у ҳолда атом электр станцияси ишлаганда сувнинг қайтариб бўлмайдиган йўқотишлари табиий буғланиш йўқотишларига нисбатан камроқ бўлади. Масалан, 2021 йилда Балхаш кўлида 18,9 куб километр сув буғланган. Шунга кўра, икки блокли атом электр станциясини ишга туширишда сув сарфи йилига қарийб 63 миллион куб километрни ташкил қилади, бу барча кўл йўқотишларининг 0,32 фоизини ташкил қилади.

“Айни пайтда ушбу лойиҳани амалга ошириш бўйича жаҳон тажрибасини ўрганиш устида ишланмоқда. Жаҳон ишлаб чиқарувчиларининг бозорда мавжуд бўлган реактор технологиялари хавфсизлигини таҳлил қилиш Халқаро атом энергияси агентлигининг хавфсизлик стандартларига мувофиқ амалга оширилади. Қозоғистонда атом электр станцияларини қуриш учун шунга ўхшаш станцияларни қуриш ва муваффақиятли ишлатиш тажрибаси бўйича синовдан ўтган 3 ва 3+ авлоддаги босимли сувга эга енгил сув реакторлари кўриб чиқилмоқда”, — дея таъкидлади Энергетика вазирлиги.

Маълум қилинишича, Қозоғистон потенсиал етказиб берувчилар сифатида CNNC (Хитой), “Росатом” (Россия), KHNP (Жанубий Корея) ва EDF (Франция) компанияларини кўриб чиқмоқда. Ҳозир улар билан атом электр станциясини қуриш учун таклиф этилаётган шартларни муҳокама қилиш учун чуқур музокаралар олиб борилмоқда.

Эслатиб ўтамиз, 1 сентябрь куни Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев Қозоғистон халқига мурожаатномасида мамлакатда АЭС қуриш бўйича умумхалқ референдуми ўтказилишини маълум қилганди. Бироқ тадбирнинг аниқ санаси ва матни ҳали белгиланмаган.