Бугун, 3 апрель куни Самарқандда “Марказий Осиё—Европа иттифоқи” биринчи саммити бошланади. Минтақа давлат раҳбарлари, Евроиттифоқ етакчилари иштирокидаги олий даражадаги мажлисда ўзаро савдо-иқтисодий ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинади.
Бу саммит Ўзбекистон, умуман, Марказий Осиё минтақаси учун нечоғлик аҳамиятли ва фойдали бўла олади? Узоқ Европа биз учун ишончли шерик бўлиши қанчалик реал? Ушбу мавзуларда экспертлар билан суҳбатлашдик.
Шуҳрат Расул, сиёсатшунос, эксперт:
— Европа иттифоқи АҚШ билан кечаётган божлар уруши, иқтисодий келишмовчиликлар шароитида Марказий Осиё минтақасига катта эътибор қаратишга мажбур бўляпти. Иттифоқ раҳбарлари ҳам минтақа Европа учун муҳим эканини таъкидлади. Бу — Ўзбекистон учун катта имконият.
Фактларга мурожаат қиладиган бўлса, бугунги кунда мамлакатимизнинг энг йирик савдо ҳамкори — Хитой. Иккинчи ўринда Россия кетаётган бўлса-да, Европа иттифоқи билан орадаги фарқ катта эмас ва йилдан йилга бу кўрсаткич ошиб боряпти. Ўйлайманки, яна бир неча йилдан сўнг, 2027/28 йилларга бориб, Европа бу рўйхатда Россияни ортда қолдириб, иккинчи рақамли савдо ҳамкоримизга айланади.
Масалан, қўшни Қозоғистон бугун ўзининг энг йирик савдо ҳамкори сифатида Хитойни эмас, Европа иттифоқини кўряпти. Чунки ўтган йили Қозоғистон ва Хитой ўртасидаги савдо айланмаси 43 миллиард доллар, Европа билан эса 50 миллиард еврони ташкил этган.
Анвар Йўлдошев, сиёсатшунос, эксперт:
— Ўзбекистон ҳозирда Европанинг 27 та давлати билан ҳамкорликни йўлга қўйиш арафасида турибди. Шу пайтга қадар Европа иттифоқининг Марказий Осиёдаги асосий ҳамкори Қозоғистон бўлган бўлса, энди минтақанинг бошқа мамлакатлари ҳам ўз улушларини оширади.
Бунда Европанинг манфаатлари борлигини унутмаслик керак. Яъни ҳозирда бутун Европа Хитойдан олиб келинадиган ресурсларга қарам бўлиб қолган. Улар Хитойнинг таъсиридан чиқиш учун ҳам бор эътиборини Марказий Осиёга қаратяпти. Биз бундан фойдаланишимиз керак.
Нодир Ҳайдаров, Транспорт вазирлиги бошқарма бошлиғи ўринбосари:
— Саммит доирасида, асосан, тўртта масала — энергетика, транспорт, минерал ресурслар ҳамда рақамли технологиялар бўйича ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинади. Бу борада саммитгача бир қатор келишувлар имзоланди.
Европа Марказий Осиёга ресурс манбайи сифатида қарайди. Минтақамиз давлатлари эса бундан транспорт йўлакларини очишда фойдаланиши мумкин.
Европа иттифоқи вакиллари билан музокараларда улар минтақадаги транспорт-логистика инфратузилмаларини ривожлантиришга 300 миллиардга яқин сармоя киритишга ваъда беришган. Бу ҳозирча декларатив характерга эга. Аммо Самарқанддаги саммитда транспорт коридорларига асосий эътибор қаратилади.
Суҳбатни тўлиқ шаклда YouTube саҳифамизда томоша қилишингиз мумкин.
Изоҳ (0)