Қон босими бу юрак орқали ҳайдалаётган қоннинг артерия деворларига берадиган босим кучини билдиради. Юрак кислородга бой қонни бутун организм бўйлаб тарқатади. Агар қон томирлари соғлом бўлса, улар эгилувчан ва эластик бўлиб, қон оқимини ҳеч қандай тўсиқларсиз таъминлайди. Бироқ ёш ўтиши, носоғлом турмуш тарзи ёки айрим касалликлар туфайли артериялар қотиб қолса, юракка қон айланишини таъминлаш учун кўпроқ куч сарфлашга тўғри келади.
Доимий равишда қон босимининг юқори бўлиши соғлиқ учун хавфли саналади, Бундай босим нозик қон томирларини шикастлайди ва салбий оқибатларга олиб келади. Шу сабабли қон босимини доимий назорат қилиш ҳар ким учун муҳимдир. Шифокорлар тўсатдан кўтарилган босимни тушириш учун дори воситаларига мурожаат қилишнинг ўрнига, соғлом овқатланиш одатларини кундалик ҳаётга татбиқ этишни тавсия этади.
Яширин натрийдан эҳтиёт бўлиш
Одатда натрий ва ош тузи бир хил деб ўйланади. Аслида эса ош тузи 60% натрий ва 40% хлориддан иборат. Шу билан бирга, натрий баъзи маҳсулотларда алоҳида модда сифатида мавжуд бўлиб, улар ҳар доим ҳам шўр таъмга эга бўлавермайди.
Натрий организмдаги қон босимининг кўтарилишига бевосита таъсир кўрсатади. Шунинг учун озиқ-овқат маҳсулотлари ёрлиқларини ўқиш одатини шакллантириш фойдалидир. Бу усул натрийнинг яширин манбаларини аниқлашга ва унинг ортиқча миқдоридан сақланишга ёрдам беради. Айрим нон турлари, пишлоқ ва бошқа сут маҳсулотлари, шунингдек, тайёр соуслар таркибида кўп миқдорда натрий бўлиши мумкин.
Консерваланган маҳсулотлар истеъмолига эҳтиёткорлик билан ёндашиш
Консерва маҳсулотларида деярли доим кўп миқдорда натрий мавжуд бўлади, чунки туз сақлаш муддатини узайтирувчи консервант сифатида ишлатилади. Консерваланган ловия, сабзавот ёки гўшт маҳсулотларини истеъмол қилганда меъёрни унутмаслик лозим. Масалан, консерваланган ловияни ювиш орқали натрий миқдорини камайтириш мумкин. Ювиб бўлмайдиган маҳсулотларни эса кўкатлар билан бирга истеъмол қилиш тавсия этилади.
Туз ўрнини босувчи маҳсулотлардан фойдаланиш
Оддий ош тузининг соғлом ва мазали муқобиллари мавжуд. Улардан энг машҳурлари — денгиз ўсимликларидан тайёрланган туз ҳамда гомасио (седанали туз) ҳисобланади. Уларнинг таркибидаги натрий миқдори камроқ, аммо ўзига хос таъми орқали таом янада лаззатли чиқади.
Зираворлар ва кўкатлар истеъмол қилиш
Туз миқдорини камайтирган ҳолда овқатнинг таъмини бойитишнинг самарали усули — кўпроқ зиравор ва кўкатлардан фойдаланишдир. Масалан, саримсоқ, пиёз, лимон шарбати, шунингдек, янги ёки қуритилган райҳон, укроп ва бошқа кўкатлар бу борада яхши натижа беради.
Ўсимлик толасига бой маҳсулотларни кўпроқ истеъмол қилиш
Ловия, ясмиқ, бутун донли маҳсулотлар, мева ва сабзавотлар — буларнинг барчаси таркибидаги клетчатка (ўсимлик толалари) қон босимини пасайтиришга ёрдам беради. Бундан ташқари, ушбу маҳсулотлар юрак-қон томир тизими учун фойдали бўлган микроэлементлар ва антиоксидантларга ҳам бойдир.
Асосан уйда тайёрланган таомларни ейиш
-MlZLS0ci.avif)
Кўпчилик ортиқча натрийни айнан ярим тайёр маҳсулотлар ва умумий овқатланиш муассасаларида истеъмол қилади. Шу сабабли натрий миқдорини сезиларли даражада камайтиришнинг энг самарали йўли бу уйда овқат пишириш ва ишга ҳам ўзи билан тушлик олиб юриш одатини шакллантиришдир. Агар доимий равишда ресторанларга боришдан воз кечиш имкони бўлмаса, менюдаги таомлар таркибини диққат билан ўрганиб, натрий миқдори паст бўлган вариантларни танлаш мақсадга мувофиқдир.
Изоҳ (0)