Инсульт белгилари аниқланишини текшириш учун Fast (F—face, А—arm, S—speech, Т—test| юз—қўл—нутқ—тест) тести кўпчиликка маълум. Ушбу касалликда у қуйидаги кўрсаткичларни аниқлайди:
Юз — инсульт хавфи пайтида биз юзнинг асимметриясини, яъни табассум пайтида сезиларли бўлишини кузатамиз: кўз қовоқлари тушиши, шунингдек, лабларнинг ҳолати бузилиши мумкин.
Қўл — қўлда заифлик. Бу кўпинча қўлда ёки оёқда намоён бўлади. Одам иккала қўлини бир вақтнинг ўзида кўтара олмайди ва уларни ҳавода ушлаб туролмайди.
Нутқ — нутқнинг бузилиши, бу сўзларни боғлашда намоён бўлиши мумкин, бунда бемор маъно жиҳатидан бир-бирига боғлиқ бўлмаган сўзларни айтади, буни шифокорлар дизартрия деб атайди.
Сезувчанликнинг бузилиши — тананинг бирор-бир қисми сезувчанликни йўқотиши ҳам инсультнинг белгисидир.
Белгиларнинг аниқ бўлмаслиги
Муаммо шундаки, Fast тести 100 фоиз аниқ бўлмаслиги мумкин. Касалликка ишора қилувчи бир нечта белгилар, икки ёки учта мезон бўлиши мумкин.
Шунингдек, унга кирувчи барча тўртта кўрсаткичнинг ноаниқ белгилари бўлиши мумкин. Яъни юзнинг асимметрияси жуда сезиларли бўлмайди, оёқ-қўлларнинг заифлиги деярли сезиларли бўлмайди ва у фақат жуда нозик текширув пайтида аниқланади.
Оёқ-қўлларнинг заифлиги
Фалаж ва парезлар уларнинг оғирлигига қараб 1 дан 5 баллгача баҳоланади. Бу ерда 5 тўлиқ куч, 1 ёки 0 эса плегия ёки чуқур фалаждир. Шунингдек, 4 балл бўлиши мумкин ва шу билан бирга нозик текширув пайтида Барре синовида қўлнинг сезиларли даражада тушиб кетиши кузатилиши мумкин. Инсультга чалинган беморлар бу вазиятга дуч келганда унинг яқинлари буни сезмаслиги мумкин.
Нутқ
Нутқ билан бир оз осонроқ. Агар беморда дизартрия пайдо бўлса, унда одамнинг аниқ гапирмагани дарҳол билинади ва бу дарҳол унинг яқинларига сезилади. Шу билан бирга, агар бемор баъзи сўзларни унутишни бошласа, сўзларни аниқ бўлган ибораларга алмаштирса, лекин шу билан бирга буни худди шу сўзлар кетма-кетлиги билан ифода эта олмаса, бу сизни ҳушёрликка чақириши керак.
Шунингдек, беморда ҳаракат фаолиятида мантиқ йўқолиши мумкин, у аллақачон шартли рефлексга айланган одатларни, масалан, овқат тайёрлаш, ҳожатхонага бориш кабиларни тўсатдан вазиятга мутлақо мос келмайдиган ҳаракатлар билан бажара бошлайди. Масалан, у ўзи учун одатий бўлган ҳаракатлар кетма-кетлигини амалга ошира олмайди. Бу ҳам инсульт ҳақида жиддий ўйлашга мажбур қилиши керак.
Сезувчанликнинг бузилиши
Бу энг мураккаб жиҳат, чунки инсультли бемор ҳар доим ҳам ўзини қандай ҳис қилаётгани ҳақида айта олмайди. Бундай усул жуда субъективдир ва уни объектив баҳолаш, агар беморда ўтказилган тест нотўғри баҳоланган бўлса, жуда қийин. Лекин агар сиз ғайриоддий юқори қон босими рақамлари ёки жуда паст рақамлар фонида Фаст тестларининг ноаниқлигига дуч келсангиз, касаллик ҳақида ўйлаб кўришингиз керак.
Бошқа белгилар
Агар беморда юқори қон босими фонида кўнгил айниши, бош айланиши, бош оғриғи ва мувозанатни йўқотиш кузатилса, лекин шу билан бирга, юзнинг ассиметрияси, оёқ-қўлларнинг сезгирлиги ва кучини йўқотиш ёки нутқнинг бузилиши бўлмаса, бундай аломатлар ҳар доим инсульт ривожланиш эҳтимоли ҳақида ўйлашга мажбур қилади.
Бундан ташқари, агар беморда юқори ёки паст қон босими рақамлари фонида кўришнинг ҳиралиги, кўриш майдонларининг йўқолиши ва қусиш билан бирга келадиган босимли бош оғриғи аниқланса, бу яна бир бор бизни ўйлаб кўришга ва тегишли чораларни кўришга мажбур қилади.
Изоҳ (0)