Агар кечки овқатни йўлда ёки ярим тунга яқин тановул қилишга одатланган бўлсангиз, одатларингизни қайта кўриб чиқишингиз керак. Соғлом турмуш тарзи ҳақида гап кетганда, биринчи навбатда, ўз вақтида, мувозанатли овқатланиш хаёлимизга келади. Биз маҳсулотларнинг таркибини диққат билан ўқиймиз, қанд ва оқсил миқдорини кузатиб борамиз, лекин кўпинча энг оддий ва муҳим омилни: охирги марта овқатланиш вақтини унутиб қўямиз.
Ушбу долзарб масалани Жанубий Калифорния университети Узоқ умр кўриш институти директори Валтер Лонго ўрганди. Унинг сўзларига кўра, тунда тананинг тикланишига халақит бермаслик учун охирги овқатланиш уйқудан камида уч соат олдин якунланиши керак.
Уйқудан уч соат олдин кечки овқат: афсона эмас, балки илмий асосланган қоида
Лонгонинг фикрича, энг муҳими қанча вақтда овқатланиш эмас, балки қачон овқатланиб бўлишингиздир. Ҳаммаси оддий: агар ярим тунда ёцангиз, кечки овқатни 21:00 гача ейишингиз керак. Эртароқ ухламоқчи бўлсангиз — демак, эртароқ овқатланишингиз керак.
Бунинг сабаби шундаки, овқат ҳазм қилиш энергия талаб қиладиган жараёндир ва агар тана у билан банд бўлса, у “тунги ишни” яъни детоксикацияни бошлаш, ҳужайраларни тиклаш, гормонал фонни нормаллаштириш кабиларни тўлиқ бажара олмайди. “Кечки овқат тананинг биологик соатларига халақит беради, инсулин ишини бузади ва уйқуга халақит беради”, дейди Лонго.
Кечки овқатлар нимаси билан хавфли
Минус уч соат қоидасини мунтазам равишда эътиборсиз қолдириш қуйидагиларга олиб келиши мумкин:
- сурункали чарчоқ, чунки организм тикланишга улгурмайди;
- уйқунинг бузилиши ва уйқуга кетишда қийинчиликлар;
- қондаги қанд миқдорининг кўтарилиши ва метаболик бузилишлар;
- ҳатто фойдали парҳез билан ҳам ортиқча вазн тўпланиши;
- эрталаб хавотир ва стресснинг кучайиши.
Кечки овқат кўпинча ҳиссий озуқага айланади: биз жисмонан оч эмасмиз, лекин тасалли, иш куни давомида ҳал қилинган муаммолар учун мукофот ёки шунчаки дам олиш йўлини қидирамиз. Бу ҳам руҳиятга ва овқатланиш хатти-ҳаракатларига таъсир қилади.
Қандай қилиб фойдали одатни стресссиз амалга ошириш мумкин
- Кундалик жадвал тузинг
Агар соат 23:30 да ёцангиз, кечки овқат учун белгиланган муддатингиз 20:30 гача бўлсин. Соғлом турмуш тарзини тарғиб қилувчи блогерлар маслаҳат берганидек, кечки овқатни соат 18:00 да бошлаш шарт эмас. Асосийси, ўз чегарасига етиб олиш.
- Тушликни асосий таомга айлантиринг
Кечқурун вақт оз бўлса, ҳаммасини тўлдиришга уринманг. Тўлақонли тушлик уйқудан олдин музлатгич ичидаги нарсаларни ейиш истагидан халос қилади
- Кечки овқатни олдиндан режалаштиринг
Овқатланишни охиригача чўзмаслик учун олдиндан тайёргарлик кўринг ёки менюни ўйлаб кўринг. Кечиктирилган ишлар кўпинча соат 22:45 да овқатланиш билан тугайди.
- Кечки тамаддиларни маросимлар билан алмаштиринг
Чой дамланг, илиқ душ қабул қилинг, севимли сериалингизни томоша қилинг, хуллас, кечки овқатланиш билан боғлиқ бўлмаган одатни яратинг.
- Қоидани догмага айлантирманг.
Баъзан кейинроқ олма ёки бир бўлак пишлоқ егингиз келиб қолса — бу фалокат эмас. Асосийси, бу ерда ягона оғишларга эмас, балки умумий ритмга риоя қилиш керак.
Кечки овқатга камроқ ейиш мумкинми?
Кўпчилик енгил кечки овқатнинг ҳеч қандай ёмон жойи йўқ деб ўйлайди. Амалда ҳаммаси унчалик осон эмас. Камтарона овқатланиш ҳам овқат ҳазм қилиш жараёнларини қўзғатади ва уйқуга халақит бериши мумкин. Ҳа, пицадан кўра соат 22:00 да салат еган маъқул. Аммо идеал вариант — уйқудан 3 соат олдин ҳеч нарса емаслик, ҳатто “енгил” таомларни ҳам.
Хулоса ўрнида
Саломатлик — бу нафақат парҳез ва спорт, балки тўғри ҳаёт ритми ҳамдир. Тўғри танланган кечки овқат вақти тананинг тикланишига, миянинг дам олишига ва метаболизмнинг барқарор ишлашига ёрдам беради. Охирги қошиқ билан уйқу ўртасидаги уч соат — бу иш берадиган оддий қоидадир. Синаб кўринг ва бир неча ҳафтадан сўнг фарқни сезасиз.
Изоҳ (0)