АҚШ президенти маъмурияти Эронга фуқаролик мақсадидаги ядро энергияси дастурини ривожлантириш учун 30 миллиард долларгача маблағ ажратиш, санкцияларни юмшатиш ва миллиардлаб долларлик Эроннинг музлатилган активларини очишни муҳокама қилмоқда. Бу ҳақда манбаларга таяниб CNN хабар берди.
Бундай имтиёзлар Теҳронни ядровий музокаралар столига қайтариш учун дипломатик уриниш экани айтилмоқда.
Сўнгги икки ҳафта ичида Эрон ва Исроилда ҳарбий зарбалар алмашинуви давом этаётган бир пайтда, АҚШ ва Яқин Шарқнинг асосий вакиллари саҳна ортида эронликлар билан музокаралар олиб борган, дейди манбалар.
Музокаралар Эрон ва Исроил ўртасида ўт очишни тўхтатиш келишуви имзоланганидан кейин ҳам давом этган. АҚШ бир қатор таклифларни илгари сурган, аммо битта ўзгармас шарт қўйилган. Жумладан, Эрон уранни бойитишни нолга тенглаштириши керак. Дастлабки таклиф лойиҳаси Эрон учун бир нечта рағбатларни ўз ичига олади.
Баъзи тафсилотлар 20 июнь куни АҚШ махсус вакили Стив Уиткофф ва Форс кўрфазидаги араб ҳамкорлар ўртасида бўлиб ўтган бир неча соатлик махфий учрашувда муҳокама қилинган. Бу учрашув АҚШнинг Эронга ҳарбий зарбаларидан (22 июнь) бир кун олдин бўлиб ўтган.
Таклиф этилаётган режага кўра, Эронда янги — уран бойитилмайдиган — ядро дастурига 20–30 миллиард доллар миқдорида сармоя киритилиши мумкин. Бу маблағ тўғридан тўғри АҚШ томонидан ажратилмайди, балки араб давлатлари томонидан молиялаштирилади.
Бошқа чоралар қаторида Эронга нисбатан баъзи санкцияларни олиб ташлаш ва Теҳронга хориждаги банкларда музлатиб қўйилган 6 миллиард долларга яқин маблағни қайтариш имконияти ҳам кўриб чиқилмоқда.
Шунингдек, муҳокама қилинаётган яна бир вариантга кўра, АҚШ томонидан қўллаб-қувватланаётган Форс кўрфази давлатлари Эроннинг Фордо ядро иншооти ўрнига, уран бойитилмайдиган фуқаролик ядро лойиҳаси учун янги объект қуришга ҳомийлик қилиши мумкин. Бироқ бу объектни Эрон қандай мақсадда ишлатиши номаълумлигича қолмоқда. Таклиф жиддий кўриб чиқилаётгани ёки йўқлиги ҳам маълум эмас.
Музокараларда турли томонлар жуда кўп ғояларни илгари сурмоқда, уларнинг кўпи креатив ёндашувга асосланмоқда, деди суҳбатлардан хабардор манба.
Менимча, нима содир бўлиши бутунлай ноаниқ, деди АҚШ ва Эрон ўртасидаги музокараларнинг дастлабки беш раундидан хабардор бўлган бошқа манба.
АҚШ расмийсига кўра, Эрон фуқаролик мақсадларида тинч ядро дастурига эга бўлиши мумкин, бироқ бу дастурда уран бойитиш қатъиян ман этилади. Бунинг ўрнига АҚШ Теҳронга хориждан тайёр бойитилган уранни импорт қилишни таклиф қилган.
Изоҳ (0)