Жорий йил апрель ойида Ўзбекистон аҳолисининг келгуси 12 ойлик инфляцион кутилмалари мартдаги даражасида қолиб, 14,2 фоизга тенг бўлди. Бу ҳақда Марказий банк ҳисоботида ёзилган.
Аҳоли кутилмалари
Марказий банк сўровларига кўра, ўтган ойда аҳоли орасида нархлар ошишига таъсир қилувчи омиллар сифатида ёқилғи ва энергия ресурслари, транспорт харажатлари қимматлашишини қайд этганлар кўпайган. Нарх-наво ўсишига валюта курси ўзгариши, асосий озиқ-овқатлар қимматлашиши, иш ҳақи ва нафақалар ошиши таъсир қилишини кутганлар улуши камайган.
Аҳоли орасида ишлаб чиқариш соҳаси вакиллари 17,2 фоиз даражасидаги юқори инфляция юз беришидан хавотир билдирган. Шунингдек, қуйидаги соҳаларда умумий инфляцион кутилмалардан баланд даража қайд этилган:
- Қурилиш — 15,9 фоиз;
- Давлат ташкилоти — 14,8 фоиз;
- Ташиш хизматлари — 14,8 фоиз;
- Пенсионер — 14,8 фоиз;
- Илм-фан ва таълим — 14,6 фоиз;
- Ахборот технологиялари ва ОАВ — 14,6 фоиз.
Аҳоли инфляцион кутилмаларининг юқори кўрсаткичи Тошкент шаҳрида кузатилган бўлиб, бу қарийб 16,9 фоизга тенг. Шу билан бирга, қуйидаги ҳудудларда умумий даражадан баланд инфляцион кутилмалар мавжуд:
- Фарғона вилояти — 15,6 фоиз
- Тошкент вилояти — 15,4 фоиз
- Андижон вилояти — 15,3 фоиз
- Хоразм вилояти — 15 фоиз
- Наманган вилояти — 14,7 фоиз
- Сирдарё вилояти — 14,6 фоиз.
Таҳлил қилинишича, Ўзбекистонда даромадлари 5 миллион сўмдан кўп бўлган аҳоли инфляцион кутилмалари нисбатан юқори даражада шаклланган. Жумладан, 7–10 миллион сўм орасида ойлик оладиганлар 16,4 фоиз, 10–15 миллион сўм иш ҳақига эгалар 14,7 фоиз, даромади 15 миллион сўмдан юқорилар 18,4 фоиз инфляция бўлишини кутаётганини билдирган.
Бизнес кутилмалари
Апрелда тадбиркорлик субъектлари инфляцион кутилмалари мартдагига нисбатан (13 фоиз) секинлашиб, 12,8 фоизни ташкил этди. Бизнес аҳоли орасида келгусида инфляция кўтарилишига коммунал хизматлар, ёқилғи ва энергия ресурслари қимматлашиши, солиқ юки юқорилиги ҳамда хом ашё нархлари ўсиши кўпроқ таъсир қилишини кутаётганлар улуши ошган.
Тадбиркорларнинг юқори инфляцион кутилмалари қурилиш соҳасида фаолият олиб борадиган корхоналар томонидан қайд этилган— 15 фоиз. Ўз ўрнида яна бир неча соҳаларда умумий кўрсаткичдан баланд инфляцион кутилмалар бор. Жумладан, келгуси бир йилда кафе ва ресторан тармоғи 13,5 фоиз, соғлиқни сақлаш 13,3 фоиз, ташиш хизматлари 13,3 фоиз, маданият 13,2 фоиз ва илм-фан ҳамда таълим соҳаси вакиллари 13 фоиз инфляция бўлишини кутаётганини билдирган.
Тадбиркорлик субъектларининг юқори инфляцион кутилмалари Самарқанд вилоятида кузатилган — 13,8 фоиз. Яна қуйидаги ҳудудлардаги кутилмалар умумий кўрсаткичдан юқори:
- Фарғона вилояти — 13,7 фоиз;
- Тошкент шаҳри — 13,6 фоиз;
- Бухоро вилояти — 13,6 фоиз;
- Хоразм вилояти — 13,4 фоиз;
- Жиззах вилояти —13,3 фоиз;
- Сирдарё вилояти — 13,2 фоиз;
- Навоий вилояти —13,2 фоиз;
- Сурхондарё вилояти — 13,1 фоиз.
Аҳолига сезилган инфляция
Апрель ойи якунларига кўра, аҳоли сезган инфляция даражаси мартдагига нисбатан (14,3 фоиз) ошиб, 14,4 фоизга етган. Сезилган инфляция даражасининг юқори кўрсаткичи Тошкент шаҳрида қайд этилган — 18,2 фоиз. Яна қатор ҳудудларда сезилган инфляция умумий кўрсаткичдан юқори бўлгани қайд этилган:
- Андижон вилояти — 16,4 фоиз;
- Фарғона вилояти — 16,1 фоиз;
- Тошкент вилояти — 15,6 фоиз;
- Сирдарё вилояти — 15,1 фоиз;
- Хоразм вилояти — 15 фоиз;
- Наманган вилояти — 14,7 фоиз.
Март–апрель ойларида аҳоли томонидан қатор асосий турдаги товар ва хизматлар нархларида юқори ўсиш кузатилгани билдирилган. Рўйхатда доимгидан гўшт ва сут нархлари юқориги бўйича етакчи. Аммо апрелда мазкур маҳсулотлар нархи мартдагига нисбатан ошганини қайд этган респондентлар улуши камайган.
Сўров иштирокчилари орасида электр ва табиий газ, бензин ҳамда ёқилғи, мева-сабзавотлар, ўсимлик ёғи ва дорилар нархи ошганини қайд этганлар кўпайган.
Аввалроқ 2024 йилда МДҲ мамлакатлари орасида энг юқори инфляция Ўзбекистонда қайд этилгани хабар қилинганди.
Изоҳ (0)