Ноутбук тўғри ишлатилса, йиллар давомида хизмат қиладиган техникадир. Кўпчилик ҳаддан ташқари қизиб кетиш, клавиатура бузилиши ва портларнинг бўшаб қолиши каби муаммоларга дуч келади. Бироқ бир нечта оддий қоидаларга амал қилиш бу нохуш ҳолатларга йўл қўймасликка ёрдам беради. Қурилмангизнинг умрини узайтирадиган фойдали маслаҳатлар билан бўлишамиз.
Ноутбук “нафас олиши”га имкон беринг
Ноутбукларнинг асосий душмани — қизиб кетиш. У самарадорликни пасайтиради, қотиб қолишларга сабаб бўлади ва қисмларнинг тез эскиришига олиб келади. Ҳар қандай ноутбукда вентиляция тешиклари мавжуд: одатда пастки ва ён томонларда бўлади. Уларни ёпиб қўйиш мумкин эмас — акс ҳолда иссиқ ҳаво чиқиб кетолмайди ва ички қисмлар қизиб кетади.
Қизиб кетишдан қандай сақланиш мумкин?
• Ноутбукни ҳеч қачон каравот, адёл ёки ёстиқ устига қўйманг. Юмшоқ юзалар вентиляцияни тўсиб қўяди ва ҳарорат кескин кўтарилади. Яхшиси, столда ишлаш ёки совитувчи тагликдан фойдаланиш керак.
• Ён тешикларни назорат қилинг. Агар ноутбук девор ёнида турса, иссиқ ҳаво тўпланиб, қурилмани қиздиради. Камида 5-10 см оралиқ қолдиринг.
• Вентиляторларни тозаланг. Вақт ўтиши билан совитиш тизимида чанг тўпланиб, иссиқлик чиқишини ёмонлаштиради. Ҳар 6-12 ойда ноутбукни чангдан тозаланг.
• Совитувчи тагликдан фойдаланинг. У ҳароратни 5-10°C га пасайтириб, процессор ва видеокарта муддатини узайтиради. Айниқса, қувватли моделлар учун муҳим.
Агар ноутбук жуда қизиб, шовқин чиқара бошласа, эътиборсиз қолдирманг. Бу совитиш тизими ишламаётганининг биринчи белгисидир.
Ноутбукни тўғри очинг
Арзимас нарса бўлиб туюлиши мумкин, аммо кўпчилик эҳтиётсизлик туфайли ноутбукни бузиб қўяди.
• Ноутбукни икки қўллаб очинг — бир қўл билан асосни маҳкам ушланг, иккинчиси билан экранни эҳтиёткорлик билан кўтаринг. Бурчакдан тортманг.
• Баъзи моделларда очилиш бурчаги чекланган — агар зўрлаб каттароқ очсангиз, механизм бузилади.
• Ноутбукни экранидан ушлаб кўтарманг.
• Ҳимоя сумкасидан фойдаланинг. Агар ноутбукни ўзингиз билан олиб юрсангиз, амортизацияловчи қистирмали сумка танланг. Олиб юрганда нафақат экранга, балки матрицага ҳам зарар етказади.
Портлар ва улагичларни эҳтиёт қилинг
Тез-тез учрайдиган муаммолар — USB портларининг бузилиши, зарядлаш улагичларининг бўшаб қолиши, аудио чиқишларининг шикастланиши. Бундай бузилишларнинг олдини олиш учун:
• Кабеллар ва флешкаларни эҳтиёткорлик билан уланг. Уларни куч билан киритманг ва ажратаётганда кескин тортманг.
• Флешкаларни кўрмай туриб тиқманг. Айниқса, USB Тйпе-А учун бу жуда муҳим, чунки у фақат бир томони билан киритилади. Нотўғри улаш улагич ичидаги пластик тўсиқни шикастлайди.
• Қувватлаш кабелини ҳаддан ташқари букманг. Агар сим штекер ёнида синса, таъминот улагичи ичидаги контактлар куйиб қолиши мумкин.
Батареяни қийнаманг
Замонавий батареялар ҳаддан ташқари зарядланишни ёки нолга тушиб қолишни ёқтирмайди. Ноутбукни тўғри қувватлантириш усуллари:
• Қувватни 10-15% дан пастга туширманг. Қувват шу даражага етганда зарядланг.
• Ноутбукни доимо қувватга улаб қўйманг. Батарея 100% зарядланганда, уни электр манбаидан узиш маъқул — бу унинг хизмат муддатини узайтиради.
• Ойига бир марта батареяни 20% гача бўшатиб, кейин 100% гача зарядланг. Бу назорат тизимига сиғимни тўғри калибрлашга ёрдам беради.
• Агар ноутбукдан узоқ вақт фойдаланмасангиз, уни 50-70% қувват билан сақланг. Батарея узоқ вақт туриб қолса, ишдан чиқиши мумкин.
Қувват блокидан тўғри фойдаланинг
Қувват блоки ҳам эҳтиёткорона муносабатни талаб қилади:
• Штекердаги симни эгманг — бу тез-тез синиб қоладиган заиф жой ҳисобланади.
• Шикастланган кабелдан фойдаланманг. Агар симда ёриқлар пайдо бўлган, изоляцияси шикастланган ёки куйган ҳид келаётган бўлса, зудлик билан қувватлаш мосламасини алмаштиринг.
• Ўзга қувватлагичлардан фойдаланманг. Ҳар бир ноутбукнинг ўзига хос қувват параметрлари мавжуд бўлиб, нотўғри қувват блоки ички қисмларнинг қизиб кетишига ёки ҳатто шикастланишига олиб келиши мумкин.
Дастурлар ва янгиланишларга эҳтиёткорлик билан ёндашинг
Керакcиз нарсаларга тўлган ноутбук секин ишлайди ва кўп қизийди. Керакcиз дастурларни ўчиринг, дискни вақтинчалик файллардан мунтазам тозалаб туринг ва тизимни автоюклаш билан ортиқча юкламанг. Янгиланиш ҳам муҳим — уларни эътиборсиз қолдирманг, аммо ўрнатишдан олдин тизимни секинлаштириб қўйиши мумкин бўлган дастурларни ўрнатмаслик учун фойдаланувчилар фикрларини кўриб чиқинг.
Изоҳ (0)