НАТО бош котиби Марк Рютте агар Украина Россия билан можарода мағлуб бўлса, Шимолий Атлантика альянси мудофаасини кучайтириш учун “қўшимча триллионлар” сарфлашга мажбур бўлишини билдирди.
У “барқарор тинчлик”ка эришиш мақсадида музокаралар бошланишидан олдин Киевнинг мавқейини мустаҳкамлаш НАТОнинг асосий вазифаси эканлигини таъкидлади.
“Агар Украина мағлубиятга учраса, НАТОнинг қолган қисмини тийиб туриш қобилиятини тиклаш учун талаб қилинадиган харажатлар ҳозирги вақтда биз кўриб чиқаётган харажатларимизни ошириш ва саноат ишлаб чиқаришимизни кенгайтириш учун зарур бўлган маблағлардан анча-анча юқори бўлади”, деди Рютте Давосдаги Жаҳон иқтисодий форумида.
Сиёсатчининг қўшимча қилишича, “бу миллиардлаб эмас, балки триллионлаб қўшимча харажатлар”га сабаб бўлади.
НАТО бош котибининг сўзларига кўра, мудофаа харажатларини ҳали 2 фоизга оширмаган альянс мамлакатлари буни икки ой ичида амалга ошириши керак. 2024 йилнинг охирида Шимолий Атлантика альянсининг 32 аъзосидан 23 таси ушбу кўрсаткичга эришган. Шу билан бирга, АҚШ президенти Дональд Трамп лавозимга киришишидан олдин ҳам мақсадли кўрсаткични ялпи ички маҳсулотнинг 5 фоизига етказишга чақирган.
Жорий йил бошида Зеленский Украина Россия томонидан босиб олинган ҳудудлардан воз кечиш эвазига НАТОга қўшилиш сценарийсини кўриб чиқиши мумкинлигини айтганди.
“НАТО Украинага қонуний равишда таклиф қилинмоқда ва биз Украинанинг бошқа ҳудудларини тан олмасак-да, НАТО Украина назоратидаги қисмда фаолият юритиши мумкин. Бу ҳақда келишиб олса бўлади. Бунга ишончим комил”, деди Зеленский.
Президент аниқлик киритиб, бундай сценарий фақатгина Украина урушни тугатишнинг дипломатик йўлини кўргандагина амалга ошиши мумкинлигини айтди.
“Бу биринчиси. Иккинчиси — қурол-яроғ тўплами. Мен буни оммавий равишда айтишга тайёр эмасман, лекин президент Трамп учун бу сир эмас. Бу асосан АҚШнинг хоҳишига боғлиқ. Чунки қисман Европа Иттифоқи ва қисман АҚШ беради. Бу тўплам учун якдиллик керак”, деди у.
Зеленский Трамп Россия энергетикасининг бозорга киришига йўл қўймаслик учун унга қарши санкциялар жорий этиш кераклигини таъкидлади. Украина президенти бу, биринчи навбатда, Вашингтон учун фойдали бўлишини айтди.
♦ Украина шартлари
Украина қўшинларни 1991 йил чегараларига олиб чиқишни назарда тутувчи “тинчлик формуласи”ни амалга оширишни талаб қилмоқда. Гап 2014 ва 2022 йилларда Россия томонидан у ерда ўтказилган “референдумлар” ва Украинанинг Қрим, Донецк, Луганск, Херсон ва Запорожье вилоятлари ноқонуний аннексия қилингани ҳақида кетмоқда. Москва “тинчлик формуласи” асосида музокаралар олиб бориш имкониятини истисно қилади.
♦ Россия шартлари
Путин ўт очишни тўхтатиш учун ўз шартларини илгари сурди, жумладан, Украина қўшинлари ўзини ўзи мустақил деб эълон қилинган ДХР, ЛХР, Херсон ва Запорожье вилоятларидан олиб чиқилиши, ушбу тўртта ҳудуд ва Қрим гўёки халқаро миқёсда Россиянинг бир қисми сифатида тан олиниши, Украинанинг НАТОга аъзоликдан воз кечиши ва санкцияларни олиб ташлаш. Зеленский бу таклифни “ишониб бўлмайдиган” ультиматум деб атади.
Изоҳ (0)