Ўз вақтида Ҳиндистон ва СССР ўртасидаги маданий кўприк бўлган машҳур актёр Дҳармендра ҳозир қандай кўринишда?

Дҳармендра ҳинд киносининг афсонавий сиймоси бўлиб, нафақат Болливуд, балки СССРдаги томошабинларнинг ҳам севимли юлдузига айланган. Ўзининг харизмаси, актёрлик маҳорати ва ташқи кўриниши билан машҳур бўлган бу актёр Ҳиндистон ва Совет иттифоқи ўртасидаги маданий алоқаларда муҳим ўрин эгаллади. У Шарқий Европа мамлакатларида, шу жумладан, фильмлари жуда машҳур бўлган СССРда ҳақиқий юлдузга айланди. Актёр сиймоси совет томошабинлари учун романтика, қаҳрамонлик ва ҳалоллик тимсоли эди. 

Таржимайи ҳоли ва карьерасининг бошланиши

Дҳармендра (асл исми — Дҳарма Сингҳ Деол) 1935 йил 8 декабрда Панжоб штатининг Саҳневал қишлоғида ўқитувчи оиласида дунёга келган. Ёшлигиданоқ кинога қизиққан, айниқса, ўша даврларда ҳинд киносининг ҳақиқий юлдузлари бўлган Дилип Кумар ва Ашок Кумар каби актёр бўлишни орзу қилади. Актёр бўлиш орзуси билан ёнган Дҳармендра имкониятлар излаб Мумбайга келади.

Актёрлик фаолиятидаги дастлабки муваффақияти ёш истеъдодларни излаш учун танловлар ўтказувчи Filmfare журналининг танловида қатнашганда юз беради. Бу воқеа Дҳармендрага кино саноатига кириб бориш имконини яратади. Унинг илк дебюти “Ҳаёт ҳам, юрак ҳам сен учун” (1960) фильмида бўлади, бироқ ҳақиқий муваффақият ва эътироф кейинроқ келади.

Карьерасининг бошида Дҳармендра асосан романтик фильмларда суратга тушган бўлса-да, кейинги ўн йилликлар давомида у турли хил ролларни ижро этиб, ҳинд киносининг энг серқирра юлдузларидан бирига айланади. Истеъдоди унга ҳам романтик, ҳам жанговар қаҳрамонларни ўйнаш имконини беради, бу эса уни режиссёр ва продюсерларнинг севимлисига айлантиради.

Машҳурликка эришиш

1960 йилларнинг охиридан 1970 йилларнинг ўрталаригача Дҳармендра Болливуднинг етакчи сиймоларидан бирига айланади. Айнан шу даврда у ўзининг мардона кўриниши ва жанговар фильмлардаги роллари туфайли “Болливуднинг Ҳе-Мани” лақабини олади. Унинг ўша даврдаги энг эсда қоларли фильмларидан бири “Гул ва тош” (1966) бўлиб, у Дҳармендрага катта шуҳрат ва танқидчилар эътирофини келтиради. Фильмда Дҳармендра оғир тақдирли қаҳрамонни ижро этди, бу томошабинларни алоҳида таъсирлантирди ва унинг юлдузлик мақомини мустаҳкамлади.

Актёрни “Қасос ва қонун” (1975) фильми машҳур қилади, бу барча даврларнинг энг муваффақиятли ҳинд фильмларидан биридир. Унда Дҳармендра шафқатсиз қароқчи Габбар Сингҳга қарши курашаётган икки дўстдан бири — Виру ролини ижро этади. “Қасос ва қонун” нафақат тижорий муваффақиятга эришади, балки ҳинд кинематографияси тарихининг муҳим қисмига айланади ва Ҳиндистон ҳамда ундан ташқаридаги оммавий маданиятда ўчмас из қолдиради. Дҳармендра ушбу фильмда ўзининг актёрлик қобилиятини намоён этиб, истеъдодининг ҳам комедия, ҳам драматик жиҳатларини кўрсатади.

Бундан ташқари, Дҳармендра Рамеш Сиппи ва Яш Чопра каби таниқли режиссёрлар билан тез-тез ҳамкорлик қилган. У кейинчалик рафиқаси бўлган Ҳема Малини каби ўз даврининг энг машҳур актрисалари билан рол ўйнаган.

Дҳармендра рол ўйнаган кўплаб фильмлар орасида уларнинг аксарияти Совет иттифоқида ҳақиқий хитга айланади. Совет томошабинлари 1950-1960 йилларда СССР ва Ҳиндистон ўртасидаги маданий алмашинувлар туфайли ҳинд киносини севиб қолишади. Ғарб таъсирига эга фильмлар фонида ҳинд картиналари ўзининг таъсирчанлиги, ёрқин бўёқлари, меҳрибонлиги ва эзгулик ва ёвузлик ўртасидаги абадий кураш мавзулари билан ўзига жалб қилади. Дҳармендра бу контекстга жуда мос тушади — унинг образларидаги мардлиги, самимийлиги ва меҳрибонлиги совет томошабинларига ёқади.

СССР ва Ҳиндистон ўртасидаги маданий кўприк

Ҳиндистон ва СССР ўртасида дипломатик муносабатлар ўрнатилган 1950 йилларда маданий ҳамкорлик бу дўстликнинг муҳим қисмига айланади. Ҳинд фильмлари, мусиқаси ва рақслари совет маданиятига сингиб, ҳақиқий ҳодисага айлана бошлайди.

Совуқ уруш ва Ғарб билан чекланган алоқалар фонида Ҳиндистон бой маданиятга эга бўлган дўстона мамлакат сифатида намоён бўлади. Дҳармендра иштирокидаги фильмлар томошабинларга нафақат қизиқарли ҳикоялар, балки ҳинд анъаналари, қадриятлари ва турмуш тарзи билан танишишни таклиф қилиб, ушбу маданий яқинликни ўзида мужассам этган.

Кўплаб совет томошабинлари 1970-80 йилларда Дҳармендра ва бошқа ҳинд юлдузлари иштирокидаги фильмлар намойиши учун кинотеатрлар тўла залларни тўплаганини соғинч билан эслайди. Актёр ўзининг харизмаси ва истеъдоди билан миллионлаб томошабинлар учун руҳий куч, ҳалоллик ва жасорат тимсолига айланади.

Шахсий ҳаёти ва оилавий сулоласи

Дҳармендранинг шахсий ҳаёти ҳар доим жамоатчилик ва матбуотнинг диққат марказида бўлган. 1979 йилда у ўзининг кўплаб фильмлардаги шериги Ҳема Малинига уйланади, актриса ҳам Ҳиндистонда, ҳам СССРда машҳур шахсга айланади. Уларнинг экран ва ундан ташқаридаги муносабатлари идеал кино жуфтлиги рамзи бўлиб, бу эса иккала актёрнинг машҳурлигини оширади.

Дҳармендра ва Ҳеманинг иккита қизи бор — Эша Деол ва Аҳана Деол, улар ҳам ота-онасининг изидан бориб, актриса бўлишади. Бундан ташқари, Дҳармендранинг биринчи никоҳидан Сонни ва Бобби Деол исмли ўғиллари бор, улар ҳам оилавий сулолани давом эттириб, Болливудда таниқли актёрларга айланишган.

Дҳармендра ҳар доим ҳамкасблари билан илиқ муносабатларни сақлаб қолган ва актёрларнинг янги авлодини қўллаб-қувватлашга ҳаракат қилган. Унинг ўғиллари кино саноати ривожига ҳисса қўшиб, карьерасини муваффақиятли давом эттирмоқда, аммо Дҳармендра номи ҳали ҳам Болливуднинг олтин асрининг синоними бўлиб қолмоқда.

Жаҳон киноси ва меросига таъсири

Эллик йилдан ортиқ давом этган фаолияти давомида Дҳармендра 300 дан ортиқ фильмларда рол ўйнаган. Унинг ҳинд киносига қўшган ҳиссасини баҳолаб бўлмайди, у Болливуднинг ривожланишига катта таъсир кўрсатди ва бир неча авлод актёрларини илҳомлантирди.

Унинг роллари бугунги кунда ҳам долзарб ва машҳур бўлиб қолмоқда. Бундан ташқари, Дҳармендра ҳинд киносининг мамлакатдан ташқарида оммалашувига сезиларли таъсир кўрсатди. 

Дҳармендра шунчаки актёр эмас, балки миллий чегараларни ошиб ўтиб, нафақат Ҳиндистонда, балки Совет иттифоқида ҳам томошабинларнинг севимлисига айланган маданий феномен, давр рамзидир. Харизмаси, кўп қирралилиги ва истеъдоди уни Болливуднинг ҳақиқий афсонасига ва бутун дунё бўйлаб миллионлаб мухлислар кумирига айлантирди.