Kanada bo‘ylab 1-iyun kuni 180 dan ortiq o‘rmon yong‘ini alanga oldi. Ayrim yong‘inlar shunchalik qalin tutun hosil qildiki, ularni Oydan ham uzoqroqda joylashgan NASA sun’iy yo‘ldoshi bemalol kuzata oldi. Bu haqda NASA Earth Observatory xabar bermoqda.
Ma'lum qilinishicha, NASAning NOAA DSCOVR sun’iy yo‘ldoshidagi EPIC kamerasi ushbu tasvirni 2025-yil 31-mayda olgan. Qurilma Yer sirtidan 1,5 million kilometr uzoqlikda joylashgan bo‘lib, bu Oy orbitasidan taxminan to‘rt baravar uzoqroqdir. Taqqoslash uchun, Yerni kuzatuvchi qutbiy orbital yo‘ldoshlarning aksariyati 1000 kilometrdan pastroq balandlikda aylanadi. O‘zining uzoq nuqtasidan turib, EPIC har ikki soatda kamida bir marta Yerning Quyosh yoritgan tomonini rangli tasvirga oladi.
EPICning keng qamrovli ko‘rinishi asosan Kanadaning Saskachevan va Manitoba viloyatlarida yonayotgan yong‘inlarning tutunini aks ettiradi. Tutun izlari shimoli-sharqqa Nunavut orqali Grenlandiya qirg‘oqlariga va janubga Qo‘shma Shtatlar bo‘ylab cho‘zilgan. Yana bir tutun o‘chog‘i Yevropa yaqinida Atlantika okeani ustida kuzatilmoqda.
Ta'kidlanishicha, uchta viloyatda yong‘inlar o‘n minglab odamlarni evakuatsiya qilishga majbur etgan. Xabarlarga ko‘ra, Saskachevandan Manitobaga o‘tgan katta yong‘in tufayli Flin-Flondan 5000 ga yaqin odam ko‘chirilgan. Bu yong‘in, boshqa ko‘plab yong‘inlar qatori, may oyi oxirida Saskachevan va Manitobada amaldorlarni favqulodda holat e’lon qilishga majbur qildi.
Kanadadagi yong‘inlardan chiqayotgan tutun sog‘liq bilan bog‘liq xavotirlarni keltirib chiqardi, chunki muallaq zarrachalar mahalliy darajada va AQSHning bir qancha shtatlarida havo sifatini yomonlashtirdi. Michigan shtatida mansabdor shaxslar 30-may kuni havo sifati haqida ogohlantirish berib, havoning ta’sirchan guruhlar uchun zararli bo‘lishi mumkinligini ta’kidlashdi. 2-iyun kuni Minnesota havo sifati haqida ogohlantirish e’lon qildi, chunki shtatning shimoli-g‘arbiy qismida zarrachalar bilan ifloslanish barcha odamlar uchun xavfli darajaga yaqinlashgandi.
Jet oqimi tutunni yanada janubga tortdi. Yuqoridagi 31-may kuni NOAA-21 sun’iy yo‘ldoshidagi VIIRS (Visible Infrared Imaging Radiometer Suite) yordamida olingan tasvirda tutun Florida shimoligacha yetib borgani ko‘rinadi. Yong‘inlardan uzoqroqda joylashgan tutun ta’sir etgan shtatlarda havo sifati asosan yaxshi yoki o‘rtacha bo‘ldi. Shunday bo‘lsa-da, havoda baland ko‘tarilgan tutun osmonni to‘q sariq rangga bo‘yab, ba’zi ajoyib quyosh botishlarini keltirib chiqarmoqda.
Kanada idoralararo o‘rmon yong‘inlari markazi tomonidan 1-iyunda e’lon qilingan hisobotga ko‘ra, yil boshidan buyon Kanadada 1586 ta yong‘in 1 million gektardan ortiq maydonni kuydirib yuborgan. Tarixan, Kanadada o‘rmon yong‘inlari mavsumi aprel oyining oxiridan avgustgacha davom etadi, biroq yong‘inlar yilning istalgan paytida yuz berishi mumkin.
2023-yilda Kanadada 1025 ta o‘rmon yong‘inini qayd etilgan, yonib ketgan hududlar maydoni 13 million gektarga yetgandi
Izoh (0)