Италия, Швейцария, Польша ва бошқа мамлакатлардан иборат халқаро археологлар гуруҳи Польша жанубидаги Облазова ғорида қазишмалар олиб бориш чоғида дунёдаги энг қадимги бумерангни топди. Тадқиқот натижалари ПЛОС Оне илмий журналида эълон қилинди.
Маълум қилинишича, бумеранг 1985 йилдаёқ Польшадаги ғордан топилган. Бироқ, янги баҳолашларга кўра, бу топилманинг ҳақиқий ёши 40 минг йилга етиши мумкин.
Археологларнинг маълумотларига кўра, бумеранг мамонт тишидан ясалган бўлиб, унинг ишланиши ғоят юқори маҳорат даражасини кўрсатади.
Аммо тадқиқотчиларнинг тажрибалари шуни кўрсатдики, бумеранг отилганда жуда яхши учса-да, қайтиб келмайди.
“Эҳтимол, у ов қилиш учун ишлатилган, гарчи қадимги одамлар учун маданий ёки бадиий аҳамиятга ҳам эга бўлган бўлиши мумкин. Балки у қадимги маросимларда ҳам қўлланилгандир”, дейди тадқиқотчилар.
Узунлиги 72 сантиметр бўлган бу эгилган буюм инсон суяклари, тулки тишларидан ясалган тақинчоқлар ва тош қуроллар билан бирга топилган. Дастлаб, бумерангнинг ёши 18 минг йил деб баҳоланган, аммо янги усуллар бу улоқтириш қуролининг 42,3 ва 39,3 минг йил оралиғида яратилганини кўрсатган.
“Бу дунёдаги энг қадимги бумеранг бўлиб, бундай шакл ва узунликдаги ягона нусхадир”, дейди Болонья университетидан Сара Таламо.
Унинг айтишича, бумеранг қадимги одамнинг хатти-ҳаракатлари ва 42 минг йил олдин Ҳомо сапиэнс нималарга қодир бўлгани ҳақида “ажойиб тасаввур” беради. Зеро, ўша даврда яшаган одам ҳайвонларни овлаш учун ишлатиш мумкинлигини олдиндан англаб, шундай мукаммал шаклдаги буюмни ясай олган.
Bumэранг жуда яхши сақланган, ундаги майда ўйиқлар эса уни ўнг қўл билан отиш учун мўлжаллаб ясалганини тахмин қилиш имконини беради.
Бу топилма юқори палеолит даврида Ҳомо сапиэнснинг кутилмаган даражада юқори технологик ривожланишидан далолат беради. Ўша давргача одамлар мамонт тишларига мураккаб ишлов бериш усулларини эгаллаган, аэродинамик ҳисоб-китобларни бажара олган ва қуролни ҳам овда, ҳам ўзига ўхшаш зотлар билан жангда қўллай олган.
“Бу илк Ҳомо сапиэнс хулқ-атворининг мутлақо янги далили бўлиб, неандертал топилмаларидан кескин фарқ қилади”, дея таъкидлашди тадқиқотчилар.
Ушбу кашфиётгача маълум бўлган энг қадимги бумеранглар 20 минг йиллик тарихга эга бўлиб, Австралиядан топилган эди. Польшадаги топилма эса деярли икки баравар қадимийроқ бўлиб, дунёнинг турли ҳудудларида мураккаб улоқтириш қуролларининг бир-биридан мустақил равишда ихтиро қилинганидан далолат беради.
Изоҳ (0)