Марс юзасида астронавтлар саломатлиги учун хавф туғдирувчи чанг мавжудлиги аниқланган. Бу ҳақда CNN хабар берди.
Янги тадқиқотлар шуни кўрсатмоқдаки, заҳарли чанг келажакда Марс миссиясини астронавтлар учун жуда хавфли қилиши мумкин. Февраль ойида олимлар чанг таркибида кремний, гипс, перхлоратлар ва нанофазали темир оксидлар каби моддаларни аниқлаган.
Астронавтларнинг ўпкаси учун катта хавф мавжуд. Чанг шу қадар майда бўлгани учун унинг бир қисми қон оқимига тушиши мумкин, дейди тадқиқот ҳаммуаллифи, Жанубий Калифорния университетининг Кек тиббиёт мактаби талабаси Жастин Ванг.
Астронавтлар, шунингдек, космик парвозлар вақтида нурланиш таъсирига учрагани сабабли ўпка фибрози хавфига ҳам дуч келади. Олимларнинг яна бир ташвишланаётган жиҳати — Марс тупроғида зарарли миқдорда топилган перхлоратлар.
Ушбу кимёвий бирикмалар қалқонсимон без фаолиятининг бузилиши ва апластик анемияга олиб келиши мумкин. Апластик анемия эса организмнинг етарли миқдорда қон ҳужайралари ишлаб чиқаришини тўхтатишига сабаб бўлади.
Марсдан Ерга қайтиш узоқ вақт талаб қилишини инобатга олган ҳолда, асосий вазифа чанг таъсиридан сақланишдир. Бунга чанг филтрлаш тизимлари, кабинани мунтазам тозалаш ва электростатик итарувчи қурилмалардан фойдаланиш орқали эришиш мумкин. Шу боис заҳарли чанг Марсга экспедицияни имконсиз қилмайди, аммо бунга пухта тайёргарлик кўриш зарур.
Тадқиқот ҳаммуаллифи, Боулдер университетининг геология фанлари профессори Брайан Ҳайнек Марс чангининг кенгроқ таъсирига эътибор қаратди.
Чанг доимий равишда осмондан тушиб, ҳамма нарсани қоплаб боради. Ҳар бир неча йилда бир марта бутун сайёрани қамраб олувчи бўронлар юзага келиб, қалин чанг қатламини ҳосил қилади, деди у CNN’га.
Ҳайнекнинг таъкидлашича, космик кема, транспорт воситалари, қуёш панеллари ва бошқа жиҳозлар узлуксиз назорат ва тозаликка муҳтож бўлади.
Бизнинг марсоходларимиз аллақачон бу муаммога дуч келган — айрим илмий асбоб-ускуналар ишдан чиққан ёки бутун миссия тўхтаган, чунки қуёш панеллари ҳаддан ташқари чанг билан қопланиб, батареяларни қувватлай олмай қолган. Бу иккиламчи омиллар инсонлар учун ҳам жиддий оқибатларга олиб келиши мумкин, деди у.
Изоҳ (0)