Ўзбекистонда 86 турдаги товарга экспорт божхона божлари жорий қилинди, деб хабар бермоқда Божхона қўмитаси ахборот хизмати.
Маълум қилинишича, 14 март куни президентнинг “Маҳсулотлар экспорти тартиб-таомилларини такомиллаштириш ва қўшилган қийматга эга тайёр маҳсулотлар ишлаб чиқаришни рағбатлантириш чора-тадбирлари тўғрисида” фармони қабул қилинди.
Фармонни қабул қилишдан асосий мақсад экспорт тартиб-таомилларини Жаҳон савдо ташкилоти қоидаларига мувофиқлаштириш ҳисобланади. Фармон билан 2025 йил 1 июлдан бошлаб 86 турдаги қуйидаги товарларга экспорт божхона божлари жорий этилди ва уларнинг ставкалари тасдиқланди:
- Чарм хом ашёси ва ярим тайёр чарм маҳсулоти, ипак хом ашёси, пахта ип-калаваси ва трикотаж мато товарларига (амалда мазкур товарларни экспорт қилиш учун уюшмаларнинг йиғимлари белгиланган бўлиб, эндиликда улар бекор қилинди.)
- Гўшт маҳсулотлари, буғдой, дон, гуруч, минерал ўғитлар, чарм хом ашёси, PET чиқиндилар, рангли металл лом ва чиқиндиларига (амалда ушбу товарларга президент ёки ҳукумат қарорлари асосида рухсат берилган ҳолда экспорт қилиш мумкин эди. Энди ушбу талаблар бекор қилинди).
- Ўзбекистонда қўшилган қиймат яратиш, қайта ишлаш саноатини қўллаб қувватлаш мақсадида республикада ишлаб чиқариладиган стратегик хом ашё маҳсулотларига (табиий газ, пахта толаси, пахта линти, минерал ўғитлар, полиетилен, полипропилен, полистерол, полиетилентерефталат, ПВХ, мис хом ашёси).
Мазкур фармон:
- экспорт тартиб-таомилларини янада такомиллаштириш,
- маҳаллий хом ашё асосида қўшилган қийматга эга тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришни рағбатлантириш,
- қайта ишлаш саноатининг инвестициявий жозибадорлигини оширишга хизмат қилади.
Импорт сиёсатини ислоҳ қилиш: эркинлик сари қадам
Ўзбекистоннинг савдо сиёсати тарихан протексионизм — юқори импорт божлари, лицензиялаш талаблари ва эркин муомаладаги валютага киришни чеклаш сифати билан ажралиб туради. Ҳукуматнинг импорт сонини қисқартириш ва қатъий қоидаларни ишлаб чиқиши ҳам импорт, ҳам экспортнинг қисқаришига олиб келди. Айниқса, импортга катта зарар етди. Ушбу сиёсатлар маҳаллий саноатни ҳимоя қилишга қаратилган бўлса-да, импорт нархлари ошиб, истеъмолчилар танлови чекланди.
Бироқ ўзгариш белгилари мавжуд. 2024 йил 1 январдан бошлаб импорт қилинадиган товарларни ўзбек тилида мажбурий маркалаш талабини бекор қилиш тўғрисидаги қарор натижасини кўрсатди. Ушбу ислоҳот халқаро савдо фаолиятига мослашиш ва бозор тўсиқларини камайтиришга қаратилган саъй-ҳаракатларнинг бир қисмидир.
Шунга қарамай, маълум қийинчиликлар сақланиб қолмоқда. Керакcиз солиқлар, норасмий йиғимларнинг мавжудлиги, маҳсулот сертификатлари ва божхона квитансияларига бўлган талаб импорт жараёнини мураккаблаштиради. Бу тўсиқлар нафақат харажатларни оширади, балки коррупция учун эркин муҳит яратади.
Изоҳ (0)