Еврокомиссия АҚШнинг Европа экспортига қўллайдиган божларига жавоб беришга ваъда қилди 

Европа иттифоқи Америка божларини Европа экспортига нисбатан асоссиз деб ҳисобламоқда. Еврокомиссия АҚШнинг ЕИдан келтирилаётган пўлат ва алюминийга қўйиши мумкин бўлган божларига жавоб беришга ваъда берди, уларни оқлаб бўлмаслигини таъкидлади.

Ҳозирги вақтда ЕИ товарларига божхона тўловлари жорий этилгани ҳақида ҳеч қандай расмий хабар олмадик. Биз тафсилотларсиз ёки ёзма тушунтиришларсиз умумий баёнотларга жавоб бермаймиз. Европа иттифоқи ўз экспортига тарифлар жорий этиш учун ҳеч қандай асос кўрмаяпти. Биз Европа бизнеси, ишчилари ва истеъмолчилари манфаатларини ҳимоя қилиш учун чора кўрамиз, дейилади Еврокомиссия баёнотида.

Ҳужжатда таъкидланишича, божларни жорий этиш “айниқса, ЕИ ва АҚШ трансатлантик савдо ва инвестициялар орқали яратган чуқур интеграциялашган ишлаб чиқариш занжирларини ҳисобга олган ҳолда қонунга зид ва иқтисодий жиҳатдан самарасиз бўлар эди”.

Еврокомиссия фикрича, Европага қарши божларни жорий этиш орқали АҚШ ўз фуқаролари манфаатларига зид иш тутади, бизнес учун харажатларни оширади ва инфляцияни кучайтиради.

Бундан ташқари, божхона тўловлари иқтисодий беқарорликни кучайтиради ҳамда жаҳон бозорларининг самарадорлиги ва интеграциясига путур етказади, дея таъкидланади ҳужжатда.

Аввалроқ Франция ТИВ раҳбари Жан-Ноэл Барро TF1 телеканалига Франция ва ЕИ АҚШ президенти Дональд Трамп томонидан Европа товарларига божлар жорий этилиши ҳолатига жавоб беришга тайёр эканлигини маълум қилганди.

Бу кутилмаган ҳол эмас. Трамп буни 2018 йилда ҳам қилган ва биз ўшанда бунга муносабат билдирган эдик. Бу сафар ҳам муносабат билдирамиз, деди вазир.

Европанинг қайси турдаги товарларга жавобан чора кўриши мумкинлиги ҳақидаги саволга вазир ЕИнинг тегишли чора-тадбирлари қўлланадиган соҳаларни Еврокомиссия белгилаши кераклигини айтди. Унинг сўзларига кўра, Еврокомиссия ЕИ давлатларини бундай чораларни “керакли пайтда қўллашга тайёр бўлишига” ишонтирган.

Бир оз аввал Трамп жорий йилнинг 10 февралидан бошлаб АҚШга импорт қилинадиган пўлат ва алюминийга 25 фоизлик бож жорий этиш ниятида эканини маълум қилганди.

Пўлатга 25 фоиз бож қўйилади, алюминийга ҳам, деди президент.

Бундан ташқари, у 11 ёки 12 февраль кунлари АҚШ товарларига божлар қўллайдиган АҚШ савдо ҳамкорларига нисбатан божларни эълон қилишини маълум қилди.

Улар деярли дарҳол кучга киради, дея хулоса қилди Трамп савдо ҳамкорларига нисбатан божлар ҳақида гапирар экан.

Божлар аввал ҳам қўлланилган

Трамп ўзининг биринчи президентлик муддатида ҳам металларга божлар қўллаган. 2018 йилда у Канада ва Мексикадан ташқари барча мамлакатлардан пўлат импорти учун 25 фоизлик ва алюминий импорти учун 10 фоизлик божларни ўрнатди. Бироқ кейинчалик улар учун ҳам божлар жорий этилди, бироқ 2019 йилда бекор қилинганди.

Сиёсатчи 2018 йилда Америка саноати бошқа мамлакатлар томонидан қўлланиладиган ташқи савдонинг тажовузкор усуллари билан “вайрон бўлганини” таъкидлаганди. Мисол тариқасида у ҳозирда энг яқин ҳамкори бўлган бизнесмен Илон Маскнинг маълумотларини келтирган. Унга кўра, Америка автомобилларини Хитойга олиб кириш 25 фоиз, Хитой автомобилларини АҚШга олиб кириш эса 2,5 фоиз божга тортилган.

Ўша йили Трамп Анқара билан “яхши бўлмаган” муносабатлар туфайли турк пўлати ва алюминийсига нисбатан чораларни кучайтирди, божларни икки баравар оширди. Вазиятнинг ёмонлашиши Америка дипломатик миссиясининг баъзи ходимларининг ҳибсга олиниши фонида юз берди.

2021 йилда, собиқ президент Жо Байден даврида, Европа иттифоқи ва АҚШ божлар масаласини ҳал қилди. Бироқ 2024 йилда унинг маъмурияти ҳам божларни жорий этди: Мексикада эритилмаган ёки қуйилмаган пўлатга 25 фоиз, алюминийга эса 10 фоиз миқдорида бож белгиланди.