Мобил телефонлар бугунги кунда ҳаётимизнинг ажралмас қисмига айланган. Биз улардан мулоқот, ишлаш, маълумот излаш ва бошқа кўплаб мақсадларда фойдаланамиз. Бироқ смартфонга қарамлик кучайиб бораётган бир вақтда ўринли савол туғилади: ёстиқ олдига телефонни қўйиб ётиш зарарлими? Севимли гаджетимиз доимий қўлимизда ва чўнтагимизда туриши соғлиқ учун қанчалик хавфли? Қуйида шу саволларга жавоб топамиз.
1. Радиочастота нурланиши
Мобил телефонлар сигналларни узатиш учун радиотўлқинларидан фойдаланади. Смартфонлардан чиқадиган радиочастота (РФ) нурланиши одатда паст қувватли бўлиб, инсон саломатлигига катта хавф туғдирмайди. Бироқ узоқ муддатли ишлатиш ёки смартфондан нотўғри фойдаланиш айрим хавфларни юзага келтириши мумкин.
Кундалик ҳаётда учрайдиган радиация даражаси хавфсиз бўлишига қарамай, мутахассислар гаджетларнинг танага яқин жойда бўлиш вақтини минималлаштиришни тавсия қилади. Бу қоида, айниқса, тунги уйқу вақтида муҳимдир. “Парвоз” (Режим полёта) режимидан фойдаланган ҳолда телефонингизни ётоқдан узоқроқ тутиш мақсадга мувофиқдир.
2. Уйқу сифати
Уйқу тананинг тикланиши учун зарур бўлган муҳим жараёндир. Аммо телефонга яқин жойда ухлаш организм тикланиши сифатига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Биринчидан, мобил қурилмадаги кўк экран уйқуни тартибга солиш учун масъул бўлган мелатонин гормони ишлаб чиқарилишига халақит беради. Шунингдек, уйқудан аввал смартфондан фойдаланиш уйқуга кетиш вақтини кечиктиради.
Иккинчидан, телефонингизга келаётган SMS-хабарлар ва турли сигнал товушлари дам олишингизга халақит беради. Смартфон вибрацияси ва овозлар одамни уйғотиб юборади, бу ҳам уйқунинг умумий сифатига салбий таъсир кўрсатади.
3. Психологик омил
Телефонни ётоқ олдида қўйиб ухлаш гаджетларга қарамликни ошириши мумкин. Смартфон ёнида турганини кўрган одамлар ўзи истамаса ва керак бўлмаса ҳам беҳудага ижтимоий тармоқларни текшириши кузатилади. Бу эса руҳий саломатлик учун зарардир. Смартфонга қарамлик стресс ва ташвиш даражасининг ошишига олиб келиши фанда исботланган. Янги ахборотларни кўриш учун телефонни доимий текшириш, ҳатто ухлаётганингизда ҳам иш ёки ижтимоий мажбуриятлар ҳақида ўйлаш инсонларда янада кўп стресс пайдо бўлишига сабаб бўлади.
4. Гигиена ва саломатлик
Смартфон — бу ўзимиз билан ҳамма жойда олиб юрадиган ва доимо микроблар ва бактериялар таъсирига учрайдиган предмет. Тадқиқотларга кўра, гаджетлар юзасида турли инфекцияларни келтириб чиқарадиган миллионлаб микроблар мавжуд.
5. Альтернатив ечимлар
Аввало, кечаси келадиган хабарлар сизни чалғитмаслиги учун “Безовта қилинмасин” режимини уйқудан аввал ёқиб қўйинг. Иккинчидан, ижтимоий тармоқларни текширишга қўл бормаслиги учун телефонни узоқроққа, ёки умуман бошқа хонага қўйиб ётинг. Смартфондаги уйғоткич ўрнига анъанавий соатлардан фойдаланинг.
Изоҳ (0)