• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +29°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон Иқтисодиёт

    “Фирибгарликка қарши чора” — банкларда фуқароларга онлайн кредит ажратиш бўйича вақтинчалик тартиб жорий этилади

    Жорий йил 1 ноябрдан 2025 йил 1 апрелгача Ўзбекистондаги банкларда онлайн кредит ажратиш бўйича вақтинчалик тартиб йўлга қўйилади. Бу ҳақда 7 октябрь куни Марказий банк вакиллари ва журналистлар мулоқотида маълум қилинди, дея хабар берди “Дарё” мухбири.

    Фото: “Дарё”

    Жорий йилнинг ўтган даври мобайнида фирибгарлик йўли билан фуқаролар номига онлайн кредит ажратиш орқали 463 та ҳолатда қарийб 15 миллиард сўм миқдорда моддий зарар етказилган. 

    Марказий банк Киберхавфсизлик маркази раҳбари Олимжон Толиповнинг айтишича, мамлакатда фирибгарлар томонидан фуқаролар номига онлайн кредит олиш жинояти кўпайган. Оқибатда айрим одамлар емаган сомсага пул тўлашга мажбур бўлмоқда. Бу ҳолат, айниқса, аввал кредит олмаган, ишонувчан одамларда кўп учраяпти. Шу боис банк карталари билан боғлиқ шубҳали операцияларнинг олдини олиш учун жисмоний шахсларга онлайн кредит ажратиш бўйича вақтинчалик тартиб жорий этилади.

    “Эндиликда фуқаролардан кредит ташкилотининг мобил иловаси орқали кредит ажратиш бўйича ариза юбориш жараёнида биометрик идентификациядан ўтиш талаб этилади. Бу кредит олиш учун ариза фуқаронинг шахсан ўзи томонидан берилганини аниқлаш ва унинг шахсига яна бир бор ойдинлик киритиш учун керак. Шу билан бирга, фуқаро томонидан кредит олишга ариза юборилгандан сўнг унинг кредит тарихи 2 босқичда (ариза тушгандан сўнг ҳамда кредит маблағлари ажратилишидан олдин) ўрганилади. Текширув натижасига кўра, мижознинг қарз юки ошгани ёки муддати ўтган қарздорлик мавжудлиги аниқланса, кредит ажратиш рад этилиши ёки бошқа суммада ажратилиши тўғрисида хабар берилади”, дейди Марказий банк вакили.

    Маълум қилинишича, мазкур тизим фирибгарлар алдовига учган фуқаролар номига бир нечта кредит ташкилотларидан кредит маблағлари ажратилишининг олдини олади.

    Бундан ташқари, фуқаро кредит ташкилоти мобил иловасида янги рўйхатдан ўца ёки мавжуд аккаунтга бошқа қурилмадан кирса, унга биринчи онлайн кредит ажратилганидан бошлаб қўшимча тасдиқдан ўтиши лозим. Бунда P2P амалиётлар, жисмоний шахслар ҳисобварақлари ва электрон ҳамёнларга ўтказмалар, мобил алоқа операторлари орқали телефон рақами ҳисобини тўлдириш, чет эл ўтказмалари ҳамда онлайн валюта айирбошлаш учун сарфлашга қўйилган чекловни ечиш учун 48 соат ичида ташкилот билан боғланиши керак. Бунинг учун мижоз кредит ташкилоти томонидан юборилган SMS-хабарда қайд этилган телефон рақамларига қўнғироқ қилади. Кредитни фирибгарлар таъсирисиз олганини айтади. Ташкилот ходими эса мижоз билан қайта боғланиб, берилган маълумотлар тўғрилигини текширади ва қўшимча тасдиқдан ўтказади.

    Мазкур чекловлар ажратилган кредит маблағларини фуқаро ўз ихтиёрига кўра нақдлаштириш ёки товар ва хизматлар учун тўловларни амалга оширишга таъсир кўрсатмайди.

    Агар 48 соат ичида кредит олишга ариза мижоз томонидан фирибгарлар таъсирида берилгани аниқланса ёки мижоз қўшимча тасдиқдан ўтишни амалга оширмаса, кредит шартномаси бекор қилинади ва кредит ажратиш жараёни тўхтатилади.

    Фирибгарлар қўлида дроп карталар кўп. Яъни моддий манфаат эвазига айрим шахслар ўз картасини уларга сотган. Алданган фуқаролар номига олинган кредит маблағлари ўша карталарга ўтказилади. Фирибгарлар у пулларни криптовалютага алмаштиради. P2Pни тартибга солиш орқали муаммога ечим топиш мумкин. Фирибгар одамларни алдагани каби, банкни ҳам алмадамаслиги керак. Шунинг учун банк ходими мижозга қайта алоқага чиқади. Агар фирибгар тузоғига тушган одам бўлса, “мен кредит олмадим”, дейиши мумкин. Шунда кредит бериш тўхтатилади. Мақсад—шубҳали онлайн кредитларнинг олдини олиш, фуқароларни фирибгарлар тузоғидан асрашдир. Банк ходими мижоз билан боғланиб, унга кимдир кредит олишни тайинламаганига, нега қарз олаётганига аниқлик киритади. Асосий ғоя—мижоз кредитни мутақил, онгли равишда ўзига олаётганига ишонч ҳосил қилиш, деди Олимжон Толипов.

    Марказий банк ушбу турдаги фирибгарликларнинг олдини олиш мақсадида бир қатор ривожланган давлатлар тажрибаси ўрганиб чиқилганини очиқлади. Қайд этилишича, онлайн кредит ажратишда фирибгарлик ҳолатларининг олдини олиш учун Евроиттифоқ, Австралия ва Россияда 14 календарь кунлик, АҚШда 3 календарь кунлик, Канадада 2 календарь кунлик “совиш” даври амалиёти мавжуд. 

    Аввалроқ Марказий банкнинг Киберхавфсизлик маркази бошлиғи ўринбосари Даврон Абдуллаев “Дарё” мухбирига берган интервьюсида кибержиноятлар ортишига асосий сабаб аҳолида молиявий саводхонлик етишмаётгани билан боғлиқлигини айтганди. 

    Фирибгарлар “Марказий банкданман”, деб қўнғироқ қилса, аҳоли “Марказий банк кредит билан шуғулланаркан”, деб ўйлаб қолмоқда. Кейин телефонига келган кодлар ва “доступ”ни фирибгарларга бериб қўймоқда. Кредит билан шуғулланиш Марказий банк фаолиятига кирмайди. Аҳолимизга телефон қилаётган фирибгарлар асосан руслар бўлмоқда. Улар ўзбекчани билмайди. Ўзбек фуқарога телефон қиляпти-да, рус тилида “мен Марказий банкданман”, деб ўзини таништиряпти. Ўзбек фуқароларда нега Марказий банк ходими бўлса, ўзбекча гапира олмаяпти, деган шубҳа ҳам пайдо бўлмаяпти. Фирибгарлар асосан чет элдан кибержиноят содир этмоқда. Ўзбекистондан эмас, деган у.

    Аввалроқ 2024 йил I чорагида Ўзбекистонда 2-3 мингтагача кибер фирибгарлик жиноятлари содир этилгани хабар қилинганди. 2023 йилнинг январь–ноябрь ойларида эса 5 минг 500 та кибержиноят содир этилган. Шундан 70 фоизи банк карталари билан боғлиқ фирибгарлик ва ўғрилик жиноятлари ҳисобланади.

    08.10.2024, 12:05   Изоҳ (0)   7849
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #кибержиноят

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    АҚШда кибержиноятчиликка қарши санкциялар киритиладиган бўлди

    02.04.2015, 09:04

    Вояга етмаган финляндиялик хакер 50 мингта кибержиноятда айбдор деб топилди

    09.07.2015, 19:00

    Хитойда кибержиноятлар учун 15 минг киши ҳибсга олинди

    19.08.2015, 09:03

    Эстонияда Россия махсус хизматларининг кибержиноят тайёрлаган агенти ушланди

    07.11.2017, 21:24

    Ўзбекистон ва Жанубий Корея кибержиноятчиликка қарши курашиш йўлида ҳамкорлик қилади

    18.12.2017, 15:53

    Ўзбекистон Бош прокуратураси кибержиноятчиликка қарши курашда АҚШ Ички хавфсизлик департаменти Maxфий хизмати билан ҳамкорлик қилади

    19.05.2018, 21:35

    Тошкентда ахборот хавфсизлиги ва кибержиноятчиликка қарши курашга бағишланган амалий семинар бўлиб ўтди

    18.07.2018, 16:22

    ИИВ Самарқанддаги молиявий пирамида, Telegram-канал орқали тарқатилган вируслар ва Ўзбекистонда қайд этилган бошқа кибержиноятлар ҳақида маълумот берди

    20.01.2019, 21:50

    «Янги Ўзбекистон хавфсизлиги концепциясини қабул қиламиз» – Шавкат Мирзиёев

    26.01.2022, 18:43

    Ўзбекистон миллий интернет сегментидаги сайтларга 2021 йилда 1,3 миллиондан ортиқ киберҳужум уюштирилган

    03.03.2022, 12:59

    Сўнгги 3 йилда кибержиноятлар сони бир неча бараварга ошиб кетди — ИИВ

    16.06.2022, 21:08

    Сирдарёда кибержиноятчилар масжид қурилиши учун тўпланган 73 млн сўмни қўлга киритгани аниқланди

    10.12.2022, 09:02

    “Аҳоли ҳанузгача тушуниб етгани йўқ”. Тошкентда кибержиноятлар сони 2 йилда 40 бараварга кўпайди 

    20.02.2023, 21:15

    Ўзбекистонда фуқаролар кибержиноятчиликка қарши курашгани учун тақдирланади

    23.02.2023, 10:32

    Ўзбекистонда кибержиноятлар сони кескин ошди

    08.09.2023, 18:50

    FТ: Туркияда Россиядан қочиб келган дастурчилар туфайли кибержиноят даражаси ошди

    11.09.2023, 10:32

    Дунё мамлакатлари 2025 йилга бориб кибержиноятлардан 10,5 трлн доллар зарар кўриши мумкин

    26.09.2023, 12:19

    “Ўзбекистондаги асосий кибер фирибгарликлар хориждан туриб содир этилмоқда” — Марказий банк вакили

    03.04.2024, 12:03

    Тошкентда банкдан 370 млрд сўм ўғирламоқчи бўлган кибержиноятчилар ушланди (видео)

    10.07.2024, 10:55
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Абадий ишончлилик ва хавфсизлик: GWM соҳанинг янги стандартларини жорий этмоқда


    Энг чуқур ғор, энг баланд кўприк ва энг сирли маскан – Наманганга борамиз


    Centrum Air янги Airbus A320neo — авиапаркидаги тўққизинчи самолётни қабул қилиб олди 


    InfinBANK Visa Direct орқали халқаро пул ўтказмаларига қўйилган лимитларни оширди 


    “Бизнесни ривожлантириш банки” бизнес учун қулай инновацион банк бўлишга интилмоқда


    МКБАНК халқаро молия бозорида: Қозоғистон банкларидан 15 миллион доллар жалб қилинди


    UZTELECOM 10 Гбит/с тезликдаги уй интернетини фойдаланувчиларга тақдим этди


    Оқтепа Лавашдан “Кулгили нархлар”: севимли таомлар — ҳар бир позиция 10 мингдан 20 минг сўмгача бўлган махсус нархларда


    “Ўзбекинвест” IUA аъзосига айланди ва Лондоннинг глобал суғурта бозорида ўз мавқеини мустаҳкамлади


    Acıbadem шифохоналар тармоғида қон касалликларини замонавий даволаш усуллари: лейкоз ва бошқа касалликлар


    Ипотека Банк OTP Group ўзини ўзи банд қилганларга янги ипотека дастурини ишга туширди: ҳужжатларсиз, асаббузарликсиз, самарали натижалар билан


    “Akkermann цемент” халқаро форуми: қурилиш материаллари соҳасидаги муаммолар кенг таҳлил қилинди


    Сўзлар аҳамиятга эга: TBC Bank 8 март табрикларини пулларга айлантириб, аёллар тадбиркорлигини қўллаб-қувватлади


    Chery газга ўтмоқда: кафолат тўлиқ сақланиб қолинади, ўрнатиш эса 31 майгача бепул! 


    Илғор қурилиш технологиялари асосида қад ростлаётган Қуйи Чотқол ГЭС

     

    Тавсия этамиз

    “Икки хонали уй учун 715 млн сўмдан”. “Дарё”даги мақоладан сўнг пойтахт ҳокимлиги уйсиз қолган аҳолига хонадон сотиб олиш учун маблағ ажратди

    28 май, 21:15

    Будапешт фасадлари: санъат кўчада яшайди (фото)

    27 май, 10:00

    Гестапо ва КГБ хизматида бўлган бухоролик “штирлиц”

    26 май, 19:00

    Аёл овчилардан илғор самолётларга қадар — Украина рус Shahed’ларини қандай овлайди?

    19 май, 20:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Ким Чен Ин артиллерия машқларида қатнашди (фото)

    Дунё | 30 май, 12:55

    Ўзбекистон терма жамоаси Бразилияга қарши ўртоқлик учрашуви ўтказиши мумкинми?

    Спорт | 30 май, 12:45

    Онколог саратон хавфини икки баравар оширадиган маҳсулотларни санаб ўтди

    Лайфстайл | 30 май, 12:40

    “Хавотирланишга асос йўқ” — Нурмат Отабеков Ўзбекистонда коронавирус билан боғлиқ эпидемиологик вазият ҳақида

    Ўзбекистон | 30 май, 12:29

    АҚШ фуқаросини қийноққа солгани учун Сурия 20 млн доллар жаримага тортилди

    Дунё | 30 май, 12:14

    Пакет билан бўғишган, куйдириш билан қўрқитишган: Тошкентда фуқаролар бўйнига жиноят илмоқчи бўлган ИИО ходимлари жазоланди

    Ўзбекистон | 30 май, 12:06

    “Ал-Ҳилол” Фернандеш трансферини деярли якунлади — манба

    Спорт | 30 май, 12:02
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.