Ijtimoiy tarmoqlarda Andijon shahridagi Zahiriddin Muhammad Bobur haykalini ko‘chirib, uning o‘rniga turar joy majmuasi barpo etilishi haqida xabarlar tarqaldi. O‘zbekiston vazirlik va idoralariga kelishish uchun yuborilgan “Andijon viloyatini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish va tadbirkorlik muhitini yanada yaxshilash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaror loyihasining 16-bandi aks etgan suratni ko‘rish mumkin.

Qaror loyihasida keltirilishicha, Zahiriddin Muhammad Bobur haykalini Andijon shahridagi “Registon” maydoniga ko‘chirish, buning hisobiga bo‘shaydigan 1,2 gektar yer uchastkasida 2 ta 20 va 16 qavatli turar joy majmuasi barpo etilishini hamda 90 mln AQSH dollari miqdorida investitsiya mablag‘lari kiritilishini ta’minlash nazarda tutilgan.

Shuningdek, viloyat hokimligi taklifi bilan Alisher Navoiy nomidagi istirohat bog‘ining 10,7 gektar qismida “Andijon siti” ishbilarmonlik markazi, 19 ta 18 qavatli va 7 ta 28 qavatdan yuqori turar joy va xizmat ko‘rsatish majmualari barpo etilishi ko‘zda tutilgan.

Andijon viloyat hokimligi ushbu xabar yuzasidan munosabat bildirib, maydonning Bobur shohko‘chasini bog‘lovchi ko‘prik ostida qolib ketishi bilan bog‘ladi.

Bobomiz, Andijon farzandi, shoh va shoir Zahiriddin Muhammad Bobur xotirasiga atab barpo etilgan maydon yangi qurilayotgan ko‘prik yaqinida joylashgan bo‘lib, loyiha qurilishi yakunlangach, ushbu maydon anchayin yopiq ko‘rinishga kelib, maydonning bir qismi ko‘prik ostida qoladi.

Ilmiy kengash vakillari, Boburshunoslar hamda Andijon oqsoqollari boshchiligida ushbu mavzu muhokama etilib, kerakli xulosa yasaldi.

Unga ko‘ra, ulug‘ bobokalonimiz va buyuk shoir xotirasini e’zozlash maqsadida unga atab o‘rnatilgan mahobatli haykal shoh Boburning o‘zi tug‘ilib o‘sgan Eski shahar hududidagi o‘zbek tarixini o‘zida aks ettirgan “Registon” maydoniga ko‘chirilib, maydonni o‘ziga xos qo‘shimchalar bilan boyitish va yangi, ko‘rkam maydon barpo etishga kelishilgan. Hozirda bu rejani amalga oshirish uchun katta tayyorgarliklar ko‘rilmoqda, deyiladi munosabatda.

Matbuot kotibi maydon o‘rnida turar joylar qurish rejasi mavjud emasligini bildirib, avvalgi maydon o‘rnida “Savdo Mall” majmuasi, ko‘ngilochar markazlar, ofislar va aholiga xizmat ko‘rsatishga mo‘ljallangan boshqa turdagi zamonaviy binolar barpo etish loyihasi taklif etilganini ta’kidlagan. Shuningdek, turar joy qurilishi haqidagi ma’lumotlar tasdiqlanmasligiga alohida urg‘u bergan.

Ammo Alisher Navoiy nomidagi istirohat bog‘ining 10,7 gektar qismida “Andijon city” qurilishi haqida hech qanday munosabat bildirilmagan.

Boburshunoslar bexabar

“Daryo” muxbiri muhokamada ishtirok etgani aytilayotgan andijonlik Boburshunoslarning bir nechtasi bilan bog‘landi. Ular bu haqda tarmoqlardan eshitganini, muhokama o‘tkazilgani haqida bexabarligini aytishgan.

Bobur nomidagi xalqaro jamoat fondi raisining o‘rinbosari Rustamjon Mamasoliyevning ma’lum qilishicha, qaror loyihasi va muhokamadan fond va boshqa Boburshunoslarning xabari bo‘lmagan.

“Dastlab ushbu munosabatni o‘qib, Telegram’dagi Boburshunoslar guruhiga yuborib, birortasining xabari bor yoki yo‘qligini so‘radik. Biroq hech kimdan tasdiqlovchi xabar olmadik. Agar xabarlari bo‘lganida, birinchi ma’lumot ulardan chiqqan bo‘lardi.

Fond raisi bilan bu haqda hali gaplashmadik. Lekin bu bo‘yicha gaplashamiz, balki munosabat ham bildirarmiz.

Balki Bobur haykalini yanada munosibroq joyga ko‘chirish vaqti kelgandir. Albatta, bu masalaga jiddiyroq yondashib, soha mutaxassislari bilan o‘zaro maslahatlashib amalga oshirgan ma’qul”, deydi Rustamjon Mamasoliyev.

Bu — haykalning birinchi ko‘chirilishi emas

Ma’lumotlarga ko‘ra, ushbu haykal Vazirlar Mahkamasining “Zahiriddin Muhammad Bobur tavalludining 510-yilligiga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish haqida”gi qaroriga muvofiq 1993-yilda Andijon viloyati hokimligi atrofidagi maydonga o‘rnatilgan. 2005-yilda yuz bergan may voqealari ortidan hokimlik atrofini yanada kengaytirish maqsadida yodgorlik hozirgi o‘rniga joylashtirilgan.

Bobur fondi raisi o‘rinbosari Rustamjon Mamasoliyevning aytishicha, 2005—2006-yillarda haykal joyini o‘zgartirish jarayonida agarda ko‘prik quriladigan bo‘lsa, boshqa joyga yoki chetroqqa joylashtirish zarurligi yuzasidan mutasaddilarga xat bilan aloqaga chiqqan. Biroq taklif ma’qullanmagan.

“Agar haykal joyi o‘zgarsa, bu ikkinchi o‘zgarish bo‘ladi. Bilsangiz, dastlab haykal viloyat hokimligi binosida joylashgan edi. 2005-yilgi voqealardan keyin hozirgi o‘rniga ko‘chirilgan. O‘sha paytda fondimiz raisi Zokirjon Mashrabov viloyat hokimligiga agar ko‘prik quriladigan bo‘lsa, maydon ko‘rinmay qolishini, tunnelning tepasida yoki ko‘prikning tagida qolib ketishini bildirib, orqadagi binolarni buzish hisobiga kengaytirish yoki sal chetroqqa joylashtirish taklifi bilan xat bergan edi. Ammo mas’ullar tomonidan e’tibor qilinmasdan shunday holatda qolib ketgan”, deydi Rustamjon Mamasoliyev.

Ma’lumot uchun, Andijon shahrining Bog‘ishamol madaniyat va istirohat bog‘iga o‘rnatilgan Zahiriddin Muhammad Bobur haykali ham dastlab 1983-yilda viloyat kutubxonasi oldiga o‘rnatilib, kommunistlar tomonidan olib tashlanib, omborda saqlangan. Mustaqillikka erishilgach, uzoq yillik sa’y-harakatlardan so‘ng 2006-yilda hozirgi o‘rniga joylashtirilgan.