Asalarilar uchish paytidagi harakatlari yordamida murakkab tasvirlarni yaxshi ajrata olishi aniqlandi. Ular atrof-muhitni shunchaki kuzatibgina qolmay, balki tana harakatlari orqali ko‘rish jarayonini faol boshqaradi, deya xabar bermoqda Hi-tech.mail.ru.
Sheffild universiteti olimlari asalari miyasini raqamli shaklda modellashtirib, uning faoliyatini o‘rganishdi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, parvoz jarayonidagi harakatlar asalarining asab tizimida maxsus elektr impulslarini yuzaga keltiradi. Ushbu impulslar hasharotga tashqi muhitdagi turli belgilarni tezda ajratib olish imkonini beradi. Shu tufayli, hajmi atigi sedana donachasidek keladigan asalari miyasi murakkab vizual shakllarni, jumladan inson yuzini ham farqlay oladi.
Tajribada asalari miya modeli tirik asalarilar kabi vazifalarni bajardi. Masalan, u “+” belgisi bilan “×” belgisini farqlay oldi. Bunda sun’iy model tirik hasharotlar singari faqat tasvirning pastki qismini skanerlash strategiyasidan foydalandi. Mazkur usul resurslarni tejashga va oddiy organizm uchun murakkab bo‘lib ko‘rinadigan masalalarni hal qilishga yordam beradi.
Tadqiqotchilar fikricha, asalari intellektining yuqori bo‘lishiga uning miya, tana va muhit o‘rtasidagi o‘zaro muvozanat sababchi. Biz odatda aql faqat nerv tizimi tufayli shakllanadi, deb hisoblab kelganmiz. Asalarida esa bilish jarayoni nafaqat miya, balki harakat va tashqi muhit bilan o‘zaro aloqa vaqtida yuzaga keladi.
Sheffild universiteti sun’iy intellekt markazi direktori Professor Jeyms Marshall shunday deydi:
“Hatto eng kichik hajmdagi miya ham harakatdan foydalanib, tashqi dunyoni anglay olishini isbotladik. Ya’ni, miyaning qanchalik yaxshi ishlashi uning o‘lchamlariga bog‘liq emasligini ko‘rsatdik”.
Ilgari olib borilgan kuzatuvlarda asalarilar atrof-muhit va predmetlarni faol o‘rganishi allaqachon ma’lum bo‘lgan edi. Endi esa ular bu jarayonda axborotni ixcham va qulay shaklga keltirishi — neyron kodlarga aylantirishi ham aniqlandi. Bu kashfiyot juda muhim, chunki hozirgi sun’iy intellekt va robotlar yirik hisoblash tizimlariga tayanadi va juda ko‘p energiya sarflaydi. Asalarilar esa aksincha, kuchli serverlarsiz, harakat davomida tashqi muhitdan o‘zlari ma’lumot to‘playdi. Shu tamoyil asosida kelajakda arzonroq va tejamkor robotlar, dronlar hamda intellektual tizimlar yaratish mumkin bo‘ladi.
Asalarilar misolida yana bir bor tabiatning murakkab masalalarga sodda va samarali yechim topa olish mumkinligi isbotlandi. Shu tajribadan ilhom olgan holda yaratiladigan sun’iy intellekt tizimlari kelajakda yanada kuchliroq bo‘lishi bilan birga, energiya sarfini ham sezilarli darajada kamaytirishi kutilmoqda.
Izoh (0)