“Ummon” guruhi asoschisi va yakkaxoni Zohid Risqiyev 20-mart kuni 35 yoshni qarshi oldi. O‘z vaqtida xit qo‘shiqlari bilan minglab muxlislarni stadionlarga yig‘a olgan guruh afsuski, bugungi kunda faoliyat yuritmaydi. Guruh xonandalaridan biri Jasur Rafiqov xastalik tufayli vafot etdi, Zohid esa avtohalokat tufayli ma’lum muddat ijodiy tanaffus qildi. Shohrux esa ayni paytda o‘z biznesiga ega.
Zohid Risqiyev butunlay san’atdan yiroq xonadonda tug‘ilgan bo‘lishiga qaramay, bolalikdan musiqa yozishga, qo‘shiq aytishga qiziqqan. Ko‘pchilik uni 2007-yilda ijodni boshlagan deb biladi. Ammo u 13-14 yoshidan boshlab qo‘shiqlarining xomaki variantini yaratib, magnitofonda qo‘shiqlar yozib yurgan. Oilada yolg‘iz o‘g‘il farzand bo‘lgan Zohidning kun kelib, san’atkor bo‘lishini hech kim kutmagandi.
Zohid Risqiyev ham osonlikcha san’atkor bo‘lgani yo‘q. Shaxsiy hayotidagi qiyinchiliklar qaysidir ma’noda ijodkor bo‘lishiga sabab bo‘lgan bo‘lsa ne ajab. Ma’lumotlarga ko‘ra, onasi unga homiladorlik paytida kelishmovchilik sabab otasi ularni tashlab ketgan. Keyinchalik ona o‘g‘li bilan oila qurgan va qizlik bo‘lgan.
“Ummon” guruhi vakillarining bari bolalikdan qadrdon bo‘lishgan. Hatto, ular bog‘chaga ham birga borib, maktabda ham yaqin do‘stlar bo‘lishgan. Zohid Risqiyev guruhning tuzilishiga nima sabab bo‘lgani haqida so‘zlab bergandi:
— O‘sha yillari maktab tadbirlarida qo‘shiq kuylash urfda edi. Jasur va Shohrux ham qo‘shiqlar aytib, tadbirlarda faol bo‘lib yurishardi. Uyimda kompyuter va ovoz yozadigan apparatlar bor edi. Jasurga qo‘shiq yozdim, undan keyin Shohrux iltimos qildi. Keyin hammamiz birga qo‘shiq aytsak-chi, deganman. Ammo hech qachon guruh tizish fikri bo‘lmagan, degandi intervyuda.
Do‘stlar maktabni tamomlab, poytaxtdagi turli kasb-hunar kollejlariga kirishadi. Ular orasida faqatgina Jasur Rafiqov Toshkent madaniyat kollejiga o‘qishga kiradi. Ijodga mehri baland Zohid esa onasining talabi bilan politexnika kollejiga hujjat topshiradi. Ammo o‘qishni yakunlab, diplom olish nasib etmagan. Ko‘p qoldirilgan darslar sabab, Zohid Rizqiyev talabalar safidan chiqarilgan.
Bo‘lajak xonanda darslarda faol bo‘lmasa-da, texnikani yaxshi tushunardi. Unga kompyuter tuzatish, dastur yozish qiyinchilik tug‘dirmasdi. Shu bois ham ko‘pchilik uni kompyuter ustasi deb bilardi. Bundan tashqari, Zohid Risqiyev she’r yozish va musiqa bastalashni tinimsiz mashq qilardi.
“Ummon” yigitlarining hech birida san’atkor bo‘laman degan qat’iy qaror bo‘lmagan. Jasur Rafiqovning onasi “Daryo”ga bergan intervyusida guruh tashkil etilgan kunlar haqida gapirib bergandi.
— Qo‘shiqlarning barini Zohidning uyida yaratishardi. Bular shunchaki havaskor bo‘lib qo‘shiq aytib yurishardi. Bir kuni oldimga keldi-da: “Ona duo qiling, biz to‘yga ketyapmiz”, dedi. “Sizlarni to‘yda kim ham eshitardi”, deb rosa kuldim. U paytlari Jasur ko‘proq qo‘shiqning rep joylarini ijro etardi. Bu yo‘nalish bizga yangilik bo‘lgani uchunmi ularning qo‘shiq aytishini hech jiddiy qabul qilmasdim. Oradan hech qancha vaqt o‘tmay “Bekobodda konsert beramiz”, deb qolishdi. Yana hayron bo‘ldim. Keyin bilsam qo‘shiqlari telefon orqali tarqalib, yoshlar orasida tanilishgan ekan, deydi onasi Noila Rafiqova.
Yigitlar avvaliga guruhni “Jazo” deb nomlashgan. Ammo bu nom ko‘pchilikka manzur bo‘lmagan, yaqin tanishlari ham e’tiroz bildirishgan “Ummon” nomini tanlashgan. “Sokin tun” qo‘shig‘i yaratilganidan keyin roppa-rosa bir yil o‘tib, yigitlarga kutilmagan mashhurlik olib kelgan. Ammo qizig‘i, ular qo‘shiqni ommalashtirish uchun hech qanday xarajat qilishmagan. Qo‘shiq avvaliga shunchaki “qaroqchi” disklarda, undan keyin telefonlarda tarqalgan. Guruh odamlar orasidagi ommalashgach, muxlislar talabiga ko‘ra qo‘shiqlari radioda yangragan.
— Zohid qo‘shiq yozardi, Jasur gapga usta bo‘lgani uchun tashkiliy ishlarga, intervyularga javob berardi. Men esa klip suratga olinishi kerak bo‘lsa moliyaviy tomonlarni hal qilardi. Pul tikmasdim, shunchaki daromad kelguniga qadar mablag‘ topardim. To‘y yoki konsertlardan mablag‘ topganimizdan keyin xarajatlarni qoplardik, deydi Shohrux Isamuhammedov.
“Ummon” guruhi kutilmagan omadga erishgan deyish mumkin. Chunki ijodini 2007-yilda boshlagan yigitlar 2010-yildan yakkaxon konsert dasturini berishni boshlashdi. Ikki-uch yil “Turkiston” san’at saroyida berilgan konsert, 2015-yildan boshlab “Xalqlar do‘stligi” san’at saroyida taqdim etildi. Albatta, bunga talabning yuqoriligi sabab bo‘lgan.
Yigitlarning boshqa guruhlardan farqli jihati shundaki ular o‘ziga xos harakatlarni bajarib, qo‘shiq kuylashardi. Buning uchun esa raqs mashg‘ulotlariga borib, professional raqqosdan saboq olishardi.
Zohid Risqiyevning tashqi ko‘rinishi va qo‘shiq kuylash uslubi qiziqchilar tomonidan ko‘p marta tanqid ostiga olingan. Ammo Shohrux Isamuhammedovning aytishicha, Zohid bunga umuman e’tibor bermasdi.
— “Million” konsertiga taklif etganida bir yil borgan, keyin umuman bormagan. Unga bunday narsalar yoqmaydi. Ba’zan hazillarni oshirib yuborishsa, jahlim chiqib ketardi. Ammo Zohid bunga e’tibor bermay, tinchgina ijodini qilaverardi. Tinimsiz qo‘shiq yozib, uni bizga eshittirardi, deydi Shohrux Isamuhammedov.
Zohid Risqiyev faqatgina “Ummon” uchun emas, balki boshqa xonandalar uchun ham qo‘shiq yozgan. Xususan, Lola uning yaratgan bir nechta qo‘shiqlarni kuylagan.
“Ummon” nafaqat san’at saroylarida balki stadionlarda konsert berish borasida ham peshqadam edi. Ular O‘zbekiston viloyatlaridan tortib qo‘shni respublika stadionlarini ham o‘z muxlislari bilan to‘ldirolgan. Ularning konserti raqqosa va qiziqchilarsiz ham anshlag bo‘lardi. Ammo kutilmaganda Zohid Risqiyev guruhdan ajralib chiqishga qaror qildi. Bu Jasur va Shohrux uchun kutilmagan zarba bo‘ldi.
— Ularning orasini buzishdi. Albatta, sovuqchilik tushishiga birinchi galda pul sabab bo‘ldi. Keyin u aytmagan gapni bunisiga aytdi, deyishganidan keyin uch do‘stning munosabatlariga putur yetdi, deydi Jasur Rafiqovning onasi Noila Rafiqova “Daryo”ga bergan intervyusida.
Shohrux Isamuhammedov intervyulardan birida guruh bo‘linishi qanday yuz bergani haqida to‘xtalgan:
— Munosabatlarimiz hech qachon yomonlashmagan. Faqatgina Zohid “Hammamiz yakka yoki men alohida, sizlar guruh bo‘lib ijod qilib ko‘raylik. Bu ham san’atda bir yurish bo‘ladi”, degan deydi u.
2018-yilning yozidagi guruh parchalandi. Zohid Rizqiyev yakka ijod qilishga qaror qildi. Shohrux va Jasur esa “Ummon” guruhini saqlab qolmoqchi bo‘ldi. Ammo ikki yil o‘tar-o‘tmas Jasur Rafiqov san’atni tark etgani va tadbirkorlik bilan shug‘ullanishini ma’lum qildi.
Qizlarning yoqimtoyi bo‘lgan Zohid Risqiyev turmush o‘rtog‘i Kamola Ortiqova bilan to‘yda tanishib qolgan. Ular 2020-yilda oila qurishdi. Afsuski, 2022-yilning 29-sentyabr kuni Zohid Risqiyev shaxsiy avtomobilida dahshatli falokatga uchradi. Ikki oydan ortiq vaqt mobaynida komada yotgan ijodkor haligacha erkin yura olmaydi, qo‘llarini bemalol harakatlantira olmaydi. Xonandaning rafiqasi Kamola Instagram sahifasiga uning fizioterapiya muolajalarini olayotgani aks etgan videolarni tez-tez joylab turadi.
Zohid va Kamola bugungi kunda bir o‘g‘il va bir qiz farzandning ota-onasi.
Izoh (0)