O‘zbekistonda jinoyat protsessida ishtirok etgan shaxs vafot etganda uning oila a’zolariga 37,5 mln so‘mdan beriladi

Hukumat qarori bilan “Jabrlanuvchilarni, guvohlarni va jinoyat protsessiining boshqa ishtirokchilarini ijtimoiy himoya qilishni ta’minlash tartibi” to‘g‘risidagi nizom tasdiqlandi.

Nizom jabrlanuvchilarni, guvohlarni va jinoyat protsessii boshqa ishtirokchilarining ijtimoiy himoyasini ta’minlashga qaratilgan bir yo‘la beriladigan nafaqani tayinlash va to‘lash tartibini belgilaydi.

Ijtimoiy himoya milliy agentligi ijtimoiy himoya qilish choralarini ta’minlovchi organ etib belgilandi.

Quyidagilar himoya qilinuvchi shaxsga jinoyat protsessiida ishtirok etishi munosabati bilan ijtimoiy himoya qilish choralarini qo‘llashga asos bo‘ladi:

• halok bo‘lgani (vafot etgani);
• unga nogironlikni keltirib chiqaruvchi tan jarohati yetkazilganligi yoki sog‘lig‘iga boshqacha ziyon yetkazilgani;
• unga nogironlikni keltirib chiqarmaydigan tan jarohati yetkazilganligi yoki sog‘lig‘iga boshqacha ziyon yetkazilgani;
• mulkiy zarar yetkazilgani.

Bir yo‘la beriladigan nafaqaning miqdori quyidagi miqdorlarda to‘lanadi:

shaxs vafot etganda uning oila a’zolari har biriga teng ulushda — BHMning 100 baravari (37,5 million so‘m) miqdorida;

shaxsga nogironlikni keltirib chiqaruvchi tan jarohati yetkazilgan yoki sog‘lig‘iga boshqacha ziyon yetkazilganda, nogironlik guruhiga ko‘ra:

• I guruh — BHMning 80 baravari miqdorida (30 million so‘m);
• II guruh — BHMning 70 baravari miqdorida (26 million 250 ming so‘m);
• II guruh — BHMning 50 baravari miqdorida (13 million 750 ming so‘m).

O‘zbekistonda jabrlanuvchilarni, guvohlarni va jinoyat protsessining boshqa ishtirokchilarini himoya qilish tegishli qonun bilan tartibga solinadi.

Himoya qilinuvchi shaxslar quyidagilardan iborat:

• jabrlanuvchi va uning qonuniy vakili;
• guvoh;
• jamoat ayblovchisi va jamoat himoyachisi;
• gumon qilinuvchi, ayblanuvchi, sudlanuvchi, ularning himoyachilari va qonuniy vakillari;
• mahkum, oqlangan shaxs, o‘ziga nisbatan jinoyat ishi tugatilgan shaxs;
• fuqaroviy da’vogar, fuqaroviy javobgar va ularning vakillari;
• ekspert, mutaxassis, tarjimon va xolis.

Jabrlanuvchining oila a’zolari va yaqin qarindoshlari ham himoya qilinuvchi shaxslar bo‘lishi mumkin.

Himoya qilish choralari jinoyat ishi qo‘zg‘atilguniga qadar arizachiga, jinoyat shohidiga yoki jinoyatning oldini olishga yoxud uni fosh etishga ko‘maklashuvchi shaxslarga nisbatan ham qo‘llanilishi mumkin.

Oliy sud ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda 2024-yilda jinoyat ishlari bo‘yicha sudlar tomonidan 77 995 nafar shaxsga nisbatan 61 481 ta jinoyat ishi ko‘rib chiqilgan, 723 nafar shaxs oqlanib, reabilitatsiya qilindi.