Шакар ва ширин маҳсулотлар чекиш ва спиртли ичимликлар каби зарарлидир. Ҳаддан ортиқ миқдорда шакарни истеъмол қилиш юрак-қон томир касалликлари, қандли диабет ва семиришга олиб келади. Шакар тез қаритади, юзга барвақт ажин туширади, сочларни оқартириб юборади. Организмга тушган паразитлар, кандидалар ва бошқа бактериялар айнан шакар билан озиқланади ва турли касалликлар ривожланишига олиб келади.
Ширинликка бўлган иштиёқ эса шунчаки инсон характерига хос жиҳат эмас. Кўпинча бу организмдаги ёки руҳий ҳолатдаги яширин жараёнларнинг белгиси ҳисобланади. Агар бу сигналларга эътибор қилсангиз, нафақат шакар қарамлигидан халос бўлиш, балки умумий саломатликни яхшилаш мумкин бўлади.
Ширин таомларга қарамликнинг энг кенг тарқалган сабаби бу қондаги шакар миқдорининг ўзгарувчан бўлишидир. Доимий нонушта ёки тушликни ўтказиб юбориш, носоғлом ёки тез ҳазм бўладиган углеводларни ҳаддан зиёд истеъмол қилиш оқибатида глюкоза даражаси кескин тушиб кетади. Организм бу ҳолатни таҳдид сифатида қабул қилади ва зудлик билан “ёқилғи” талаб қилади. Бунда тана иложи борича тез ҳазм бўладиган маҳсулот, яъни ширин таомларни тусай бошлайди.
Баъзида ширинликка бўлган талаб муайян моддаларнинг танқислигидан ҳам дарак беради. Масалан, организмда магний, хром, рух ёки B гуруҳи витаминлари етишмовчилиги шоколад, пишириқ ёки конфетга бўлган иштиёқни кучайтиради. Бу айниқса, чарчоқ, стресс ёки ҳаддан ташқари зўриқиш пайтида яққолроқ сезилади.
Яна бир муҳим омил бу руҳий ҳолатдир. Ширинликлар мия томонидан “бахт гормонлари” бўлган дофамин ва серотонин ишлаб чиқарилишини фаоллаштиради. Шу боис, зериккан, хавотирланган, ёлғиз ёки тушкун ҳолатда бўлганимизда мия шакарни тезда кайфиятни кўтарувчи восита сифатида талаб қилади. Вақт ўтиши билан бу одат онгли амал эмас, автоматик одатга айланиб қолади.
Уйқусизлик омилини ҳам эътибордан четда қолдирмаслик керак. Агар сиз етарлича ухламасангиз, организм энергияни тезда тиклаш йўлларини излайди. Бундай вақтда ширинликлар куч-қувват манбаи сифатида идрок қилинади, ҳолбуки улар аслида чарчоқни янада кучайтиради.
Бундан ташқари, ширинликка бўлган доимий талаб диеталар ва доимий чекловлар оқибати ҳам бўлиши мумкин. Агар сиз ўзингизни мунтазам равишда чекласангиз, углеводлардан бутунлай воз кечсангиз, организм бу ўзгаришларга ўрганиб қолади ва ширинликни янада кучлироқ талаб қилади.
Ширинликка бўлган қарамликни камайтириш учун шакар истеъмолини тўлиқ тўхтатиш шарт эмас. Муҳими, овқатланиш одатини мувозанатга келтириш, уйқуни тартибга солиш, ҳиссиётлар ва танага эътиборли бўлишдир. Баъзида тонгни фойдали нонушта билан бошлаш ва рационга бир оз табиий ширинликлар қўшишнинг ўзиёқ организм устидан назоратни қайтаришга ёрдам беради.
Изоҳ (0)