16-асрдаёқ, Азтеклар (ҳозирги Мексика ҳудудида яшаган халқ) какаонинг шифобахш хусусийatlарини, жумладан, стенокардия — юрак мушакларининг қон билан яхши таъминланмаслик билан боғлиқ оғриқни даволашини қайд этган.
Ўша даврдан бошлаб шоколаднинг соғлиқ учун фойдали томонларини ўрганишга қизиқиш кучайди ва ҳатто илмий ишлар қилинди: олимлар сайёрадаги энг машҳур маҳсулотлардан бири юрак-қон томир тизими учун ҳақиқатан ҳам фойдали эканлигини аниқлаш учун ҳозирда ҳам тадқиқотлар олиб бормоқда.
Қизиқ факт: “Chocolatl” сўзи Наҳуатл (азтек) тилидан келиб чиққан. Бу сўз “choco” — кўпик ва “atl” — сув деган маънони англатади. Яъни, шоколад дастлаб ичимлик сифатида ишлатилган.
Шоколаднинг асосий компоненти какаодир. Какао доналари ва какао кукунида кўплаб флаваноллар ва ўсимлик полифеноллари мавжуд. Улар юрак-қон томир касалликлари ва қандли диабет хавфини камайтириши илмий жиҳатдан исботланган.
Шоколаддаги флаваноллар миқдори какаонинг миқдорига боғлиқ, яъни сутли ёки оқ шоколадда фойдали флавоноллар кам бўлади. Шу сабабли мутахассислар какао миқдори юқори бўлган (камида 70%) шоколадларгина фойдали хусусийatlар эга эканлигини таъкидлайди.
Какаонинг юрак фаолиятига таъсири ўрганилган энг машҳур ва кенг кўламли тадқиқотлардан бири бу COSMOS дир. Унда 10 мингдан ортиқ иштирокчилари 3,6 йилдан ортиқ вақт давомида ҳар куни 500 миллиграмм какао кукуни флаванолларини қабул қилишган ёки плацебо капсулаларини ичишган. Натижада флаванолларни қабул қилган гуруҳда юрак-қон томир касалликларидан вафот этиш хавфи 27% га камайган.
2024 йил январь ойида чоп этилган яна бир тадқиқотга кўра, қора шоколад гипертония ва томирларда тромбоэмболия касаллиги хавфини камайтириши мумкин. 2023 йил июнь ойида ўтказилган таҳлилларга кўра эса, мунтазам равишда қора шоколад истеъмол қилиш қон босими, холестерин ва глюкоза даражасини пасайтиришга ёрдам беради.
Юқоридаги маълумотларга қарамай, олимлар шошилинч хулоса чиқаришдан қайтаради: какао ва юрак саломatlиги ўртасидаги боғлиқлик ҳали тўлиқ ўрганилмаган. Бундан ташқари, барча илмий тадқиқотлар шоколаднинг фақатгина фойдали томонлари бор эканлигини англатмайди. Масалан, худди шу COSMOS тажрибаси какао юрак хуружи ва инсульт хавфини камайтирмаслигини исботлаган.
Шуни ҳам ёдда тутиш керакки, тайёр шоколад таркибида жуда кўп шакар, ёғ ва калория бор, шунинг учун ушбу маҳсулотни суиистеъмол қилмаслик керак.
Какао фоизи кўп бўлган шоколад чиндан юрак учун фойдали бўлиши мумкин, аммо бу маҳсулот касалликни тўлиқ даволайди дегани эмас. Шифокорлар юрак касалликларини даволаш ва уларнинг олдини олиш кенг қамровли бўлиши ва кўплаб бошқа омилларга ҳам боғлиқ эканлигини таъкидлайди. Хусусан, мувозанatlи овқatlаниш, мунтазам жисмоний машқлар, етарли уйқу ва камроқ стрессга чалиниш кабилар шулар жумласидандир.
Изоҳ (0)