Гемоглобин кўрсаткичи тушиб кетиши сурункали чарчоқ, тез-тез шамоллаш ва умумий заифлик каби ҳолатларни келтириб чиқаради. Бундай нохуш белгилар ва касалликларнинг олдини олиш учун гемоглобин миқдорини ошириш тавсия этилади.
Гемоглобин — қизил қон таначалари таркибидаги асосий оқсил бўлиб, организм бўйлаб кислородни ташиш функциясини бажаради. Унинг 80% гача таркиби темирдан иборат. Кислород қон оқими орқали тананинг барча тўқималари ва органлари яхши ишлашига ёрдам беради.
Гемоглобин миқдорининг камайиш белгилари
Анемия ва паст гемоглобин белгилари сурункали чарчоқ билан жуда ўхшашдир. Ҳар куни тинимсиз ишлаш, кунларнинг жуда тез суръатда ўтиб кетиши, соғлиқ ҳақида қайғуришга вақт топа олмаслик — буларнинг бари, афсуски, кўпчилигимиз учун таниш ҳолат. Аммо доимий чарчоқ шаҳар ҳаётининг салбий таъсиридан эмас, балки қондаги гемоглобиннинг кескин пасайишидан дарак бериши мумкин.
Доимий бош оғриғи ҳам қизил қон таначаларининг камайиши билан боғлиқ бўлади. Бундай ҳолатда оғриқ қолдирувчи таблеткалар яхши таъсир қилмайди, мигрен оғриқлари кучайиб боради, қон босими эса пасайиб кетади. Гемоглобин тушиб кетганда оёқ ва қўллар учи совуқ қотади, юз ранги оқаради ва тери қурий бошлайди.
Гемоглобин миқдори тушиб кетишининг сабаблари
Гемоглобиннинг кескин пасайишига, аввало, кўп қон йўқотиш (юрак ва қон-томир дистонияси, бурундан қон кетиш, жиддий жароҳат олиш ёки ҳайз даврининг узоқ давом этиши) сабаб бўлиши мумкин.
Шунингдек, шамоллаганда ёки грипп каби касалликларда гемоглобин миқдори табиий равишда пасаяди, аммо тузалгандан сўнг организмдаги барча элементлар миқдори аввалги ҳолатига қайтади. Аммо сурункали касалликлари бор шахсларда бунинг акси кузатилади ва шамоллашдан сўнг ҳам гемоглобин миқдори нормал ҳолатга келмайди. Айниқса, аёлларда, кекса одамларда, буйрак, ўпка ва жигар касалликлари мавжуд шахсларда камқонлик ривожланиш эҳтимоли жуда юқоридир.
Бундан ташқари, гемоглобиннинг камайишига турли хил парҳезлар, темир ва оқсилга бой таомлар истеъмолини чеклаш кабилар сабаб бўлади. Айниқса, вегетариан инсонларда камқонлик касаллиги кенг тарқалган ҳолатдир.
Камқонлик ва гемоглобин пасайишининг яна бир, аммо кам учрайдиган сабаби стресс бўлиб, асаб тизимининг ҳаддан ташқари зўриқиши камқонлик ривожланишига олиб келиши мумкин.
Гемоглобинни ошириш йўллари
Темир моддаси гемоглобин миқдорини оширишда энг асосий элементдир. Темир жигар, буйраклар ёки тил каби маҳсулотларда, гречка, нўхат, ловия, черника, шоколад ва оқ қўзиқоринларда кўпдир. Ушбу маҳсулотларнинг 100 граммида 4 мг темир мавжуд.
Шунингдек, 100 грамм қуён, мол, қўй ва от гўшти ўз ичида 2-4 мг миқдорда темирни сақлайди. Арпа, манний, перлова ва гуруч каби дон маҳсулотларида ҳам темир моддаси мавжуд.
Бироқ таомномани ўзгартириш орқали кундалик темир моддасига бўлган эҳтиёжни тўлиқ қоплашнинг иложи йўқ. Бунинг учун диетадан темир моддаси сўрилишига имкон бермайдиган модда — кальцийни чеклаш лозим. Масалан, сут ва турли сут маҳсулотлари, аччиқ қора чой ва қаҳвадан вақтинча воз кечиш керак бўлади. бундан ташқари, ун маҳсулотлари истеъмолини камайтириш керак бўлади, чунки буғдой танада темирнинг сўрилишига имкон бермайди.
Изоҳ (0)