16-asrdayoq, Azteklar (hozirgi Meksika hududida yashagan xalq) kakaoning shifobaxsh xususiyatlarini, jumladan, stenokardiya — yurak mushaklarining qon bilan yaxshi ta’minlanmaslik bilan bog‘liq og‘riqni davolashini qayd etgan.
O‘sha davrdan boshlab shokoladning sog‘liq uchun foydali tomonlarini o‘rganishga qiziqish kuchaydi va hatto ilmiy ishlar qilindi: olimlar sayyoradagi eng mashhur mahsulotlardan biri yurak-qon tomir tizimi uchun haqiqatan ham foydali ekanligini aniqlash uchun hozirda ham tadqiqotlar olib bormoqda.
Qiziq fakt: “Chocolatl” so‘zi Nahuatl (aztek) tilidan kelib chiqqan. Bu so‘z “choco” — ko‘pik va “atl” — suv degan ma’noni anglatadi. Ya’ni, shokolad dastlab ichimlik sifatida ishlatilgan.
Shokoladning asosiy komponenti kakaodir. Kakao donalari va kakao kukunida ko‘plab flavanollar va o‘simlik polifenollari mavjud. Ular yurak-qon tomir kasalliklari va qandli diabet xavfini kamaytirishi ilmiy jihatdan isbotlangan.
Shokoladdagi flavanollar miqdori kakaoning miqdoriga bog‘liq, ya’ni sutli yoki oq shokoladda foydali flavonollar kam bo‘ladi. Shu sababli mutaxassislar kakao miqdori yuqori bo‘lgan (kamida 70%) shokoladlargina foydali xususiyatlar ega ekanligini ta’kidlaydi.
Kakaoning yurak faoliyatiga ta’siri o‘rganilgan eng mashhur va keng ko‘lamli tadqiqotlardan biri bu COSMOS dir. Unda 10 mingdan ortiq ishtirokchilari 3,6 yildan ortiq vaqt davomida har kuni 500 milligramm kakao kukuni flavanollarini qabul qilishgan yoki platsebo kapsulalarini ichishgan. Natijada flavanollarni qabul qilgan guruhda yurak-qon tomir kasalliklaridan vafot etish xavfi 27% ga kamaygan.
2024-yil yanvar oyida chop etilgan yana bir tadqiqotga ko‘ra, qora shokolad gipertoniya va tomirlarda tromboemboliya kasalligi xavfini kamaytirishi mumkin. 2023-yil iyun oyida o‘tkazilgan tahlillarga ko‘ra esa, muntazam ravishda qora shokolad iste’mol qilish qon bosimi, xolesterin va glyukoza darajasini pasaytirishga yordam beradi.
Yuqoridagi ma’lumotlarga qaramay, olimlar shoshilinch xulosa chiqarishdan qaytaradi: kakao va yurak salomatligi o‘rtasidagi bog‘liqlik hali to‘liq o‘rganilmagan. Bundan tashqari, barcha ilmiy tadqiqotlar shokoladning faqatgina foydali tomonlari bor ekanligini anglatmaydi. Masalan, xuddi shu COSMOS tajribasi kakao yurak xuruji va insult xavfini kamaytirmasligini isbotlagan.
Shuni ham yodda tutish kerakki, tayyor shokolad tarkibida juda ko‘p shakar, yog‘ va kaloriya bor, shuning uchun ushbu mahsulotni suiiste’mol qilmaslik kerak.
Kakao foizi ko‘p bo‘lgan shokolad chindan yurak uchun foydali bo‘lishi mumkin, ammo bu mahsulot kasallikni to‘liq davolaydi degani emas. Shifokorlar yurak kasalliklarini davolash va ularning oldini olish keng qamrovli bo‘lishi va ko‘plab boshqa omillarga ham bog‘liq ekanligini ta’kidlaydi. Xususan, muvozanatli ovqatlanish, muntazam jismoniy mashqlar, yetarli uyqu va kamroq stressga chalinish kabilar shular jumlasidandir.
Izoh (0)