“Прокурорнинг айтганини қилмагани учун шу тарзда жазоланяпти”. Қамаши прокурори тадбиркорга адолатсизлик қилаётгани ростми?

Бош прокуратура ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаментининг жамоатчиликка эълон қилган ахборотларининг бирида Қамаши туманидаги “П.С.” фермер хўжалиги раҳбари С.П. хўжаликнинг электр сув насосларини тижорат мақсадида тармоққа ўзбошимчалик билан улаб, катта миқдордаги электр энергиясидан ноқонуний фойдалангани билдирилган. “Бироқ асл вазият бошқача. Укам прокурорнинг айтганини қилмагани учун қонун ҳимоячилари уни шу тарзда жазолаяпти”, дейди бу ҳақда “Дарё”га гапириб берган фермернинг акаси.

Бош прокуратура ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаментининг жамоатчиликка эълон қилган ахборотига асос бўлиб хизмат қилган манбалардан бири — Қамаши прокуратураси терговчисининг 2024 йил 11 сентябрда имзоланган қарори ҳисобланади. 

Туман прокуратураси терговчи, 3-даражали юрист Б. Бозоровнинг аниқлаштиришича, 1987 йил Қамаши туманида туғилган Самариддин Полвонов 2022 йил 28 декабрь куни МЧЖ ташкил қилиб, 2020 йил, яъни айтилган вақтдан икки йил ортга қайтиб, фермер хўжалиги ерларига туман Электр тармоқлари корхонаси билан шартнома қилмай, ток тортиб келган. Терговчига кўра, Полвоновнинг бу қилмиши 2024 йил 12 июль куни туман Электр тармоқлари корхонаси ходимлари томонидан ўтказилган рейд тадбирида фош бўлган. Шунингдек, терговчи бу қарорда Полвоновнинг яна МЧЖ ташкил қилганига урғу бериб, айнан шу МЧЖ раҳбари Вазирлар Маҳкамасининг 2024 йил 31 майдаги 319-сонли қарори билан тасдиқланган “Электр энергиясидан фойдаланиш қоидалари” талабларига зид равишда 2 дона қуввати 4,4 кВт бўлган насос, 1 дона қуввати 0,15 кВт бўлган прожекторни тижорат мақсадида электр токига улаб, ўзбошимчалик билан фойдаланиб келганини таъкидлаган. 

Терговчи судга оид иқтисодий экспертизанинг 2024 йил 23 августдаги хулосасидан келиб чиқиб, МЧЖ электр токига ноқонуний уланиши натижасида 170 миллион 119 минг сўмлик электр токидан ноқонуний фойдаланиб келганини аниқлаган. Полвонов Жиноят кодексининг 169-моддаси 4-қисми “а” банди (жуда кўп миқдорда ўғрилик) қилишда айбланиб, унга нисбатан қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чораси қўлланилган. МЧЖ раҳбарининг акаси бу ишлар туман прокурорининг топшириғига кўра амалга оширилганини айтиб, Бош прокуратурага, қолаверса, вилоят ҳокими Муроджон Азимовга шикоят йўллаган. 

“Президентимизнинг Қамаши туманига ташрифидаги топшириққа кўра тумандаги 163 гектар лалми ер майдонида узумзор ташкил этилиши керак эди. Қамаши туман прокурори ва бошқа раҳбарлар шу масалани бажариш мақсадида укамга ўша лалми ерларни кўрсатиб, ‘Шу ерга ток тортиб келсанг ва артезиан сув чиқарсанг ерни берамиз, трансформатор харажатлари учун субсидия ажратамиз’, дея ваъда берган. Укам уларнинг ваъдасига ишониб, 300 миллион сўмга яқин маблағ харажат қилиб, бетон симёғочлар ўрнатиб лалми ерга ток тортган, трансформатор ўрнатган. Шунингдек, артезиан қаздирган. Укам қонуний тармоққа уланиш учун ҳаракат қилиб юрган пайтда прокурор артезиандан бошқа фермерлар ҳам фойдаланиши кераклигини талаб қилган. Укам эса бунга ёлғиз ўзи харажат қилгани учун рози бўлмаган. Шундан сўнг прокурор укамга айтганимни қилмадинг, деб туҳмат қилиб, унга шундай айблов қўйди ва қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чорани қўллади”, дейди бу ҳақда “Дарё”га гапириб берган Акмал Полвонов. 

Мурожаатчининг тушунтиришича, прокурор бошчилигида тузилган қарорда МЧЖ раҳбари ўрнатган сув насоси 4,4 қувватли дея хато ёзилиб, шу орқали келтирилган зарарни кўп қилиб кўрсатиш ният қилинган.

“Укам артезианга 1,1 лик насос қўйиб, электр генератор ишлатган. Шу орқали бочкани тўлдириб, отларимизни суғорган. Қамаши туман прокуратураси эса насослар сонини ҳам 2 та деган, шунингдек, унинг қувватини 4,4 қилиб кўрсатган. Мен бу ҳақда Бош прокуратурага шикоят қилганимдан сўнг, артезиан қудуқдаги сув насосларини қайта кўздан кечириш ўтказилди. “Ўзэнергоинспекция” Қашқадарё вилояти ҳудудий бошқармаси, Қамаши туман Электр тармоқлари корхонаси, Қамаши НСЭБ ходимлари вазиятни қайта ўрганиб, МЧЖ раҳбари фойдаланиб келган насос 4,4 лик эмас, 1,1 лик эканини тасдиқлаб, туман прокуратурасига маълумот ҳам берган. Уларнинг ҳисоб-китоби бўйича келтирилган зарар 170 миллион сўм эмас, 90 миллион сўм экани қайд этилган. Яъни ҳақиқий ҳолат укамга нисбатан қамоқ эҳтиёт чорасини қўллашга сабаб бўлмайди. Қамаши туман прокуратураси эса ҳамон биринчи хато маълумотни асос қилишдан тўхтамаяпти”, дейди адолат истаётган ака. 

Аканинг иддаосига кўра, укаси номидаги МЧЖ балансида ҳеч қандай ер йўқ. Мазкур МЧЖ эса прокурор ва бошқа раҳбарлар қистови билан тадбиркорлар сонини кўпайтириб кўрсатиш мақсадида очтирилган. МЧЖ ери дейилаётган ер эса эски “Сабоҳат Икромовна” номли фермер хўжалиги номида бўлиб, бу фермер хўжалиги анча аввал тугатилиб, ерлари туман захирасига олинган.