Yevropa Ittifoqi mamlakatlari TIV rahbarlari qariyb 14 yillik fuqarolar urushidan so‘ng Suriyaning iqtisodiy tiklanishi va qayta qurilishiga ko‘maklashish maqsadida Suriyaga qarshi bir qator qat’iy sanksiyalarni to‘xtatishga qaror qildi.
Kengash beshta moliyaviy tashkilotni mablag‘lar va iqtisodiy resurslarni muzlatish qo‘llaniladigan tashkilotlar ro‘yxatidan chiqarib tashladi. Bundan tashqari Suriya Markaziy bankiga mablag‘lar va iqtisodiy resurslar taqdim etilishiga ruxsat berdi.
YI, shuningdek, Suriyaning neft, gaz, elektr energiyasi va transport sohalaridagi sektoral choralarni to‘xtatdi hamda gumanitar va tiklanish maqsadlarida, shuningdek, energetika va transport sohalarida amaliyotlarni osonlashtirish uchun Suriya banklari va YIdagi moliya institutlari o‘rtasidagi bank munosabatlarini taqiqlashdan istisnolar kiritdi.
Blok sanksiyalarning to‘xtatilishi maqsadga muvofiqligini ta’minlash uchun mamlakatdagi vaziyatni kuzatib borishini ma’lum qildi. YI diplomatiyasi rahbari Kaya Kallas “agar vaziyat noto‘g‘ri yo‘nalishda rivojlansa, sanksiyalarni qayta joriy etishini” ta’kidladi.
Yevroittifoq sanksiyalarining aksariyati 2011-yilda Bashar Asad tomonidan Suriyadagi norozilik namoyishlari shafqatsizlarcha bostirilganidan so‘ng joriy etilgan bo‘lib, ular savdo, moliyaviy operatsiyalar va energetika hamda transport kabi muhim sohalarga qaratilgan keng cheklovlarni o‘z ichiga olgan.
Human Rights Watch (HRW) tashkiloti YI, AQSH va Buyuk Britaniyaning Suriyaga nisbatan keng ko‘lamli sanksiyalari mamlakatning iqtisodiy tiklanishiga to‘sqinlik qilayotgani va millionlab suriyaliklarni elektr energiyasi, sog‘liqni saqlash, suv ta’minoti va ta’lim kabi asosiy xizmatlardan mahrum qilayotgani haqida ogohlantirdi.
G‘arb hukumatlari sanksiyalardan o‘zgaruvchan siyosiy maqsadlarga erishish uchun dastak sifatida foydalanish o‘rniga, ular tinch aholiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri zarar yetkazayotganini tan olishi va asosiy huquqlardan foydalanishga to‘sqinlik qilayotgan cheklovlarni bekor qilish bo‘yicha muhim qadamlar qo‘yishi kerak, dedi HRW’ning Suriya bo‘yicha katta tadqiqotchisi Hiba Zayadin.
Asad rejimi qulashi
Noyabr oyi oxirida qurolli isyonchilar, asosan HTSH jangchilari Suriya shimoliy qismiga yurishni boshladi. Ular Idlib viloyatini, mamlakatdagi aholi soni bo‘yicha ikkinchi o‘rinda turuvchi Halab shahrini, Xama va Xoms viloyatlari hududlarining bir qismini o‘z nazoratiga oldi. Shundan so‘ng Damashqqa kirdi. Prezident Bashar Asad oilasi bilan mamlakatni tark etdi.
Rossiya Tashqi ishlar vazirligi Bashar Asad isyonchilar bilan kelishuvga erishib, iste’foga chiqishga rozi bo‘lgani, shundan keyin Suriyani tark etgani haqida ma’lumot berdi. Isyonchilar Asadni qo‘lga olishda yordam beradigan ma’lumot uchun 10 million dollar va’da qilgan.
Siyosatchi mamlakatni tark etganidan keyin isyonchilar Asad qarorgohiga bostirib kirgan, odamlar buyumlarni talon-toroj qilgan. Qarorgohdagi garajda BMW, Audi, Ferrari, Lamborghini Diablo kabi 50 ga yaqin hashamatli va qimmatbaho avtomobillar aniqlangan.
Kechroq Kremldagi manbalar Suriyadan qochgan prezident oilasi bilan Moskvaga kelgani, Putin ularga boshpana berganini ma’lum qildi. 10-dekabr kuni Idlib shahrida isyonchilarga rahbarlik qilgan Muhammad al-Bashir o‘zini Suriyaning o‘tish davri hukumati rahbari etib tayinlagandi. U fuqarolarga qarata qilgan televideniye murojaatida bu lavozimni kamida 2025-yil 1-martgacha egallab turishini aytgan. Endilikda al-Juloniy Suriya prezidenti deb e’lon qilindi.
Izoh (0)