Yevropa ittifoqi Damashqdan Yevropa sanksiyalarini olib tashlash va mamlakatdagi mojaroni hal qilish uchun xorij kuchlari, shu jumladan Rossiyaning harbiy bazalaridan xalos bo‘lishni so‘radi.
Ha, albatta, bu biz kuzatayotgan masala. Biz yangi hukumatga Suriyadagi normallashtirishning bir qismi har qanday xorijiy ishtirokdan — harbiy ishtirok yoki aralashuvdan xalos bo‘lishni o‘z ichiga olishi kerakligini ma’lum qildik. U yerda uchta davlat bor, ulardan biri — Rossiya, dedi Yevropa ittifoqi vakili jurnalistlarga.
Diplomatning so‘zlariga ko‘ra, YI tashqi ishlar vazirlari kelgusi hafta boshida Suriyaga qarshi qator sanksiyalarni olib tashlash bo‘yicha siyosiy qaror qabul qilishi mumkin.
Biz dushanba kuni bir qator sektorlardagi sanksiyalar olib tashlanishi kerak bo‘lgan siyosiy kelishuvni kutmoqdamiz, dedi u.
Aynan qanday cheklovlar olib tashlanishi haqidagi savolga diplomat shunday dedi:
Mamlakatni rekonstruksiya qilish va reabilitatsiya qilish bilan bog‘liq sektorlardagi sanksiyalar olib tashlanadi. Albatta, qurol-yarog‘ yoki odamlarni repressiya qilish uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan materiallarga embargo bilan bog‘liq sanksiyalar olib tashlanmaydi.
Manbaga ko‘ra, dastlabki sanksiyalarni bekor qilish kamida ikki hafta vaqt oladi.
Rossiyaning Suriyada ikkita harbiy obyekti bor — Rossiya dengiz flotining Tartus port shahridagi moddiy-texnik ta’minot punkti va Xmeymim aviabazasi. Tartusdagi baza 1971-yilda ikki tomonlama kelishuvga muvofiq tashkil etilgan. Rossiya harbiy-havo kuchlarining Suriyadagi aviatsiya guruhi 2015-yil 30-sentyabrda Suriya armiyasini “Islom davlati” terrorchilik tashkilotiga qarshi kurashda qo‘llab-quvvatlash uchun tashkil etilgan.
Rossiyaning Suriyadagi harbiy bazalari
Avvalroq Suriyaning yangi hukumati “Stroytransgaz” kompaniyasi bilan Rossiya harbiy-dengiz flotining yagona xorijiy bazasi joylashgan Tartus portiga sarmoya kiritish to‘g‘risidagi kelishuvni bekor qilgan edi.
Tartus bojxona direktori Riyod Judiyning so‘zlariga ko‘ra, port faoliyatidan tushgan barcha daromadlar endi “Suriya manfaati uchun” yo‘naltirilmoqda, dengiz bandargohiga xizmat ko‘rsatuvchi ishchilar esa davlat boshqaruviga qaytmoqda. Judiy, shuningdek, Rossiya kelishuvlarga zid ravishda port mexanizmlarini modernizatsiya qilmaganiga e’tibor qaratdi. Endilikda hokimiyat eskirgan inshootlarni tiklash bilan mustaqil shug‘ullanadi.
Rossiya hukumati 2019-yil aprelida Suriya sobiq prezidenti Bashar Asad bilan Tartus portini 49 yilga ijaraga berish bo‘yicha kelishuv tuzgan edi. Shu bilan birga, “Stroytransgaz” bilan investitsiya shartnomasi imzolangan, uning shartlariga ko‘ra, Moskva keyingi to‘rt yil ichida portni modernizatsiya qilishga 500 million dollardan ortiq sarmoya kiritishni va’da qilgan. Damashqda port unumdorligi yiliga 4 million tonnadan 38 million tonnagacha ko‘payishi taxmin qilingan edi. Rossiya hukumati qancha sarmoya kiritganligi noma’lum.
2024-yilning dekabr oyida Rossiya o‘z kemalarini Tartusdan olib chiqishni boshladi. Suriyaning yangi hukumati hanuzgacha portdan qurol-yarog‘ va harbiy texnikani to‘liq olib chiqib ketishga ruxsat bermayapti. Tartus porti Suriyadagi ikkinchi yirik portdir. U yerda joylashgan harbiy baza Rossiyaga O‘rta yer dengiziga to‘g‘ridan-to‘g‘ri chiqish imkonini bergan va Xmeymimdagi aerodrom bilan bir qatorda Kremlning Yaqin Sharq va Afrikaga ta’sirini kengaytirish uchun asosiy nuqta bo‘lib xizmat qilgan, shuningdek, qo‘shinlar, yollanma askarlar va qurollarni tashish uchun markaz bo‘lib xizmat qilgan.
Avvalroq Suriya Moliya vazirligi Rossiyadan tovarlar importini taqiqladi. Xuddi shunday cheklovlar Eron va Isroil mahsulotlariga nisbatan ham joriy etilgan. Buning o‘rniga Suriya do‘konlariga Turkiya, AQSH va Saudiya Arabistonidan tovarlar kela boshladi. Yangi hukumat moliyaviy hisob-kitoblarni dollarda o‘tkazishga ruxsat berdi va yagona bojxona to‘lovlarini tasdiqladi, ularni 50-60 foizga pasaytirdi. Qayd etilganidek, bu mahalliy ishlab chiqaruvchilarni qo‘llab-quvvatlash uchun xomashyo importini yengillashtiradi va sanoatni rag‘batlantiradi.
Izoh (0)