Ramzan Qodirov umrbod Checheniston rahbari lavozimida qolish istagini bildirdi

2007-yildan beri Chechenistonning rahbari Ramzan Qodirov respublikani umrbod boshqarishga da’vo qilayotganini ma’lum qildi.

Uning vakolat muddati 2026-yilda tugaydi va uni uzaytirish mamlakat qonunchiligida nazarda tutilmagan.

Kreml bu borada sukut saqlamoqda.

2004-yilda Rossiya tarafdori bo‘lgan Chechenistonning birinchi prezidenti Ahmad Qodirov terrorchilik hujumi oqibatida halok bo‘lganidan so‘ng, uning o‘g‘li vorislikka da’vo qilgan, ammo federal qonun Ramzanni yosh senzi tufayli lavozimga tasdiqlashga ruxsat bermagan. O‘sha paytda Qodirov 30 yoshda bo‘lgan. Checheniston Davlat kengashi senzni pasaytirishni so‘rab Kremlga murojaat qilgan, ammo kichik Qodirov uchun qonun o‘zgartirilmagan.

Sobiq siyosiy mahbus, Memorial inson huquqlarini himoya qilish markazi hamraisi Oleg Orlovning fikricha, Ramzan Qodirovning bunday bayonot berishiga uning o‘zining nomunosibligi sabab bo‘lgan. Ilgari Orlov Chechenistonga tez-tez borib turgan va bir vaqtlar huquq himoyachisini tuhmatda ayblagan respublika rahbari bilan sudlashgan va o‘sha paytda sudda g‘alaba qozongan.

Qodirov bir necha yildan beri sog‘lom fikr doirasidan tashqarida bo‘lgan mutlaqo yovvoyi va ahmoqona xatti-harakatlarni amalga oshirmoqda. Men buni “Checheniston hukmdori”ning uzoq davom etgan kasalligi bilan ham bog‘layman. Goh u o‘g‘lini ordenlar bilan mukofotlaydi, yuqori lavozimlarga tayinlaydi va merosxo‘rini boshqa viloyatlar rahbarlari tomonidan mukofotlanishiga erishadi. Bu hammada faqat kulgi va bo‘g‘iq g‘azab uyg‘otadi. Bu esa yaqqol noadekvatlik. U shu yo‘l bilan davomiylikni ta’minlamoqchi ekani aniq, deya qo‘shimcha qildi u.

Orlovning ta’kidlashicha, “Qodirov haqiqatan ham butun umri davomida hokimiyat jilovini saqlab qolish, keyin esa respublikani oilasi boshqarishi haqida qayg‘uradi. Uning vakolatini qanday uzaytirish yo‘lini topishadi. Qonun yo‘qmi, o‘ylab topishadi. Qonunchilikka “istisno tariqasida” zarur o‘zgartirishlar kiritiladi, muammo emas”.

Qodirovning bunday qarorga kelishiga, albatta, o‘z vakolatlarini uzaytirish va hokimiyatni saqlab qolish istagi turtki bo‘ldi. U o‘z avlodlariga yuqori lavozimlarni qanchalik taqsimlamasin va turli lavozimlarga qarindoshlarini tayinlamasin, baribir Qodirov hokimiyatdan ketsa, klan xavf ostida qoladi, dedi Saxarov radiosi bosh muharriri Sergey Lukashevskiy.

2024-yilning dekabr oyida Rossiya prezidenti Qodirovga II darajali “Vatan oldidagi xizmatlari uchun” ordenini topshirgan edi. 

Mukofot “Rossiya davlatchiligi mustahkamlanishiga, mamlakat mudofaa qobiliyati kuchaytirilishiga hamda Checheniston Respublikasining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga qo‘shgan ulkan hissasi uchun” degan ta’rif bilan taqdim etilgan.

“Vatan oldidagi xizmatlari uchun” ordeni to‘rtta darajaga ega bo‘lib, birinchisi eng yuqori hisoblanadi. Qodirov ushbu mukofotning to‘rtinchi (2006), uchinchi (2021) va ikkinchi darajalari bilan taqdirlangan. Qodirovni ushbu ordenning ikkinchi darajasi bilan taqdirlash to‘g‘risidagi farmon prezident tomonidan fevral oyida imzolangan edi.