Kasallikning ayrim turlari energiya va kuchni olib qo‘yishi mumkin, ammo ba’zi hollarda inson o‘zini yaxshi his qilish uchun shifokor kerak emas. Chunki muntazam charchoqqa boshqa omillar sabab bo‘ladi, deb yozadi “Noviy ochag”.
Yomon uyqu
Kuniga kamida sakkiz soat uxlashdan keyin ham charchoq his qilinsa, unda bu miqdor emas, balki sifat bilan bog‘liq. Amerika Milliy Uyqu Jamg‘armasi ma’lumotlariga ko‘ra, sog‘lom uyqu — bu yarim soat ichida uxlab qolish, kechasi bir marta uyg‘onish va 20 daqiqa ichida yana qattiq uyquga ketishdir.
Tungi uyqudan maksimal darajada foydalanish uchun kun davomida yurishga harakat qilish, kechqurun kofeinli ichimlik va og‘ir ovqatlardan voz kechish, yotoqxonani tez-tez shamollatish va qulay yotoq o‘rniga ega bo‘lish lozim.
Harakatsiz turmush tarzi
Har bir inson harakatsiz turmush tarzining xavfliligi haqida biladi. Jismoniy harakatsizlikning oqibatlari turlicha bo‘lib, ulardan biri mushak massasining yo‘qolishi va to‘qimalar, shu jumladan, yurak mushaklarining elastikligining pasayishi hisoblanadi. Kun bo‘yi kompyuter oldida o‘tirish, uyga qisqa piyoda yurish bir soatlik kuchli jismoniy mehnatga teng. O‘rtacha jismoniy faollik mushaklarni mustahkamlaydi, chidamlilik va ish faoliyatini yaxshilaydi.
Juda ko‘p sport turlari bilan shug‘ullanish
Har bir narsada o‘lchovni bilish kerak. Sport zaliga tashrif buyurgandan so‘ng oyoqlarni harakatlantirish qiyin kechsa, zudlik bilan mashg‘ulot dasturini qayta ko‘rib chiqish kerak. Mashqlarni bajargandan keyin ozgina charchoq kuzatiladi, lekin haddan tashqari zo‘riqish bilan organizmni qiynab bo‘lmaydi, chunki hamma narsa charchash, jarohatlanish bilan yakunlanishi mumkin.
Suyuqlikni noto‘g‘ri ichish
Doimiy charchoqning sababi suvsizlanish bo‘lishi mumkin. Suvning afzalliklarini ortiqcha baholash qiyin — usiz organizmning normal ishlashi mumkin emas. Oddiy suvni boshqa ichimliklar bilan almashtirib bo‘lmaydi. Misol uchun, gazli ichimliklar qonda shakar darajasining keskin ko‘tarilishiga sabab bo‘ladi va keskin pasayadi, bu haddan tashqari charchoq hissi bilan birga kuzatiladi. Qahva va choy umuman peshob haydovchi bo‘lib, faqat suyuqlikni organizmdan chiqarib tashlashga yordam beradi.
Izolyatsiya
Inson faqat o‘z uyi devorlari ichida qulay his qilsa ham, dunyoga chiqish va odamlar bilan muloqot qilish kerak. Garvard tibbiyot maktabiga ko‘ra, ijtimoiy izolyatsiya va depressiya o‘rtasida bog‘liqlik bor. O‘zingizni muloqot qilishdan zavqlanadigan do‘stlar va tanishlar bilan o‘rab olishga harakat qilish lozim. Istirohat bog‘larida tez-tez sayr qilish, qiziqishlari o‘xshash odamlar bilan uchrashish mumkin.
Yangiliklarning miqdorini oshirib yuborish
Afsuski, yangiliklar ko‘pincha fojiali va qayg‘uli voqealar haqida xabar beradi. Bu tashvish va qo‘rquv hujumlariga olib kelishi mumkin bo‘lgan haqiqiy stressdir. Salbiy fikrlar asab tizimini juda charchatadi va uyqudan mahrum qiladi. Agar bunday ma’lumotni qabul qilish qiyin bo‘lsa, yangiliklarni ko‘rishni minimal darajaga tushirib, salomatlikni asrash tavsiya etiladi.
Insonning o‘ziga bo‘lgan muhabbati
Agar butun hayot uchrashuv, ro‘yxat, vazifa va rejalardan iborat bo‘lsa, insonning o‘zi uchun vaqt topish qiyin bo‘lishi mumkin. Ko‘p ishlash hissiy va surunkali charchoq sindromining rivojlanishiga olib keladi.
Shuning uchun mutaxassislar musiqa tinglash yoki yangi taom tayyorlash uchun kamida biroz vaqt ajratishga undaydi. Majburiy emas, inson o‘ziga yoqadigan ishni bajarsa, ijobiy his-tuyg‘ularga ega bo‘ladi — bu salomatlik va yaxshi kayfiyatning kalitidir.
Izoh (0)