Axborot ko‘rsatuvlari ob-havoni ko‘p aytsa g‘ashingiz kelmasin, shu mavzu bo‘lmasa, o‘n odamdan to‘qqiztasi gapni nimadan boshlashni bilmay qoladi. Biz ham gapni ob-havo ilib qolganini e’tirof etishdan boshlaymiz. Surxondaryoda bodom gulladi, degan xabar chop etdik. Xabarning ostidagi izohga ishonsak, vohada o‘rik ham gullab ulguribdi.
Endi vazirlarni poytaxtdan qidirmang, ular viloyatda bo‘ladi. Vazir Toshkentda o‘tirmasdan respublikaga xizmat qilishi kerakligidan kelib chiqqan Prezident Shavkat Mirziyoyev “Vazirlar dushanba kuni bosh vazirga hisobotlarini beradi, yangi ish rejasini tuzib oladi va viloyatlarga jo‘naydi. Vazirlar faqat shanba va yakshanba kunlari Toshkentda bo‘lishadi. Yakshanba kuni uyda bo‘ladi, yaxshilab dam olib, bola va nevaralarni o‘qitib, dushanbadan yana hududlarga ketishadi. Agar hafta o‘rtasida birorta vazirni Toshkentda ko‘rsam, ishdan olaman. Vazir respublikaga xizmat qiladi, Toshkentni qorovullab o‘tirmaydi”, dedi.
Ammo vazirlar yoppasiga darhol viloyatlarga yo‘l olgani haqida xabarlar yo‘q (oliy ta’lim vazirini aytmaganda). Zotan, poytaxtdan tashrif buyurgan oliy martabali mehmonning xarajatlari ham o‘ziga yarasha bo‘lishi shubhasiz.
* * *
Saharlab uyg‘onishni istaganlar budilnikni zarur vaqtga sozlaydi, biroq turgisi kelmasa, jiringlagan soatni qayta-qayta oldinga surib qo‘yib yotaveradi. 2023-yildan boshlab lotin alifbosiga to‘la o‘tiladigan bo‘ldi. Faqat bu bosqichma-bosqich amalga oshiriladi. Bu orada lotin yozuvidagi o‘zbek alifbosining yangi tahriri asosida “O‘zbek tilining imlo qoidalari”ni tasdiqlash bo‘yicha hukumat qarori loyihasini ishlab chiqish; normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari muhokamasi portaliga joylashtirish uchun taqdim qilingan loyihalarni davlat tili qoidalariga muvofiqligi, shuningdek, lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosida tayyorlanganligi tekshirilgandan keyin muhokamaga chiqarish; rasmiy veb-saytlarni lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosiga to‘liq o‘tkazilishini ta’minlash kabi ishlar bajariladi. Bundan tashqari shaxsni tasdiqlovchi guvohnomalar, ID-kartalar, fuqaroligi bo‘lmagan shaxs hamda chet davlat fuqarolarining yashash guvohnomalari; ish qog‘ozlari, turli blanklar; mamlakatdagi joy, ko‘cha, atamalar, tashkilotlarning nomlari, peshlavhalar, ommaviy targ‘ibot vositalari, reklama va e’lonlar lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosida bo‘lishi ta’minlanadi. Markaziy, mahalliy bosma va elektron OAV, internet saytlari, nashriyotlar, matbaa korxonalari faoliyati to‘liq lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosiga o‘tkaziladi”.
Eslatib o‘tamiz: 1993-yildagi “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy etish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunida, dastavval, 2000-yilning 1-sentabrida, keyin 2005-yilning 1-sentabrida, undan keyin 2010-yilning 1-sentabrida to‘liq tugallanishi yozilgan. 2018-yilda esa 2021-yildan lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosiga to‘liq o‘tish ta’minlanishi belgilangan edi.
* * *
Bir-biridan chiroyli qurilishlar ko‘paymoqda, biroq elektr va gaz liniyalariga hamda kanalizatsiya tarmog‘iga tushayotgan qo‘shimcha yuklanish hisobga olinmayotgan shaharlar ko‘p. Oqibatda esa transformatorlar portlagan, gaz taqsimlagich zo‘riqqan, kanalizatsiya esa bot-bot tiqiladigan ahvolni ko‘rmoqdamiz. Bu mutlaqo rejasiz qurilishlar tufaylidir. Ayniqsa, qurilish cho‘zilib, mahalliy aholini chang-to‘zonga duchor qilgani ortiqcha.
Farg‘onada shunday “tochechniy” qurilishlarga chek qo‘yish boshlandi. Shaharda ko‘p qavatli turar joylar o‘rtasida barcha qurilishlar to‘xtatilib, poydevor uchun qazilgan kotlovanlar ko‘miladi. Bolalar hamda sport maydonchalari qayta tiklanadi. Viloyat hokimi birgalikda o‘rganish olib borayotgan shahar hokimi va prokuroriga 13-fevraldan boshlab Farg‘ona shahrida ko‘p qavatli turar joylar o‘rtasida olib borilayotgan barcha qurilishlarni to‘xtatish hamda bunday qurilishlarga ruxsat berish bilan bog‘liq qarorlarni bekor qilish yuzasidan topshiriq berdi. Shu sababli poydevor uchun qazilgan kotlovanlar barchasi ko‘mib tashlanadi, qurilishi yakunlashish bosqichida bo‘lgan inshootlarning har birining qonuniyligi bo‘yicha shahar prokuraturasi o‘rganish olib boradi.
Barcha hududlarda buzib tashlangan bolalar hamda sport maydonchalari qayta tiklanadi, qurilish egalari kesilgan har bir daraxt o‘rniga 100 tupdan manzarali daraxt ekishi ta’minlanadi. To‘xtatilgan qurilishlar o‘rniga tadbirkorlarga bino qurish uchun boshqa joydan yer maydoni taklif etiladi.
* * *
O‘tgan oy tayinlangan oliy va o‘rta maxsus ta’lim vaziri va uning bayonotlari bu hafta muhokamalar markazida bo‘ldi. Buni “Daryo” saytidagi Abduqodir Toshqulov to‘g‘risidagi xabarlar ko‘pligidan sezishingiz mumkin. Azaldan martabali mehmonlarga qizlar gul ko‘tarib chiqishi “qadriyat”ga aylanib qolgan. Toshkent shahar hokimligining 50 nafar talaba qizni so‘raganligiga munosabat bildirgan vazir Abduqodir Toshqulov bu muammoni fosh qilib tashladi. “...Eng yomon ko‘rganim shu, xorijdagi mehmonlarni kutib olish (fon) uchun nega mening gul qizlarim gul ko‘tarib chiqishi kerak? U yerga ham o‘z farzandingizni qo‘yib ko‘ring. Bu bo‘yicha alohida buyruq qilamiz. Buni majburiy mehnatga tenglashtiramiz. Bu — majburiy mehnatning bir ko‘rinishi. Ya’ni u qizlar xohlab borayotgani yo‘q. Sovuqda, darsdan chiqib, to‘garakka borish kerak bo‘lgan vaqt yoki dam olish vaqti adras ko‘ylakni kiyib, gul ko‘tarib borish qaysi qizga yoqadi?” dedi yangi vazir.
Shundan keyin bir qator rektorlar Toshqulovning tanqidiga nishon bo‘ldi. Vazir oliy ta’lim muassasasida hammasi isloh etilishi uchun uch oy zarurligini aytdi. Vodiyga safar uyushtirib, Qo‘qon davlat pedagogika institutidagi sharoitlarni qattiq tanqid ostiga oldi, bir qator mas’ullarga chora ko‘rildi. Namanganda Abduqodir Toshqulovning institut talabalari oshxonasida tushlik qilgani fotosurati tarqalib ketdi.
“Yotoqxonalarda o‘g‘il bolalar va qizlarning bitta qavatda yashashi juda uyatli”, — dedi Abduqodir Toshqulov yopiq tarzda o‘tkazgan yig‘ilishida. “Qizingiz o‘g‘il bola bilan bitta xonada ovqat tayyorlashini xohlarmidingiz? Qizingiz o‘g‘il bolalarga har kuni ovqat pishirib berishini xohlarmidingiz? Kirini yuvishini xohlarmidingiz?” deb savollar qo‘ydi hamda qavatlar orasini to‘sishni taklif qildi.
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining yana bir tashabbusi muhokamalardan chetda qolmadi. Bu 10-fevral kuni bir dona Malibu-2 xizmat mashinasini xarid qilish uchun shartnoma tuzganidir. Bu xizmat mashinasining narxi 325 million so‘mdan ko‘proq ekan.
* * *
O‘zbekiston mustaqilligining 30 yilligiga atab Toshkent shahrida “Istiqlol” kompleksi barpo etilishi rejalashtirilgan. Majmuani barpo etish joyi sifatida Sharof Rashidov, Islom Karimov va Afrosiyob ko‘chalari oralig‘ida, Markaziy univermag (“SUM”) qarshisidagi hudud tanlangan. Ammo, lekin, biroq “mustaqillikning mohiyati va ulkan tarixiy ahamiyatini aks ettiruvchi monumental kompozitsiya”ni yaratish kerak bo‘lgan joyda yashnab turgan bog‘ bor. Shu sababli loyiha keng xalq ommasi va ekologlarning noroziligiga sabab bo‘ldi. Saida Mirziyoyeva bog‘larni asrash lozimligi haqida yozdi. Toshkentlik faollar bog‘ himoyasi yo‘lida imzo to‘plashni boshladi.
Kecha Toshkent shahar hokimi Jahongir Ortiqxo‘jayev shu masala yuzasidan aholi bilan uchrashib, tegishli yerda “Istiqlol” majmuasi mustaqillikning ramzini aks ettiruvchi stela barpo etilishini, boshqa hech qanday qurilish inshootlari bo‘lmasligini tushuntirdi. “Agar bu yerda o‘sha majmua qurilsa, 100 yillar davomida bu bog‘ga hech kim tegmaydi. Men hozir shahar hokimiman. Bu bog‘ni saqlab qolishim mumkin. Ammo men ketganimdan keyin keladigan hokim bu joyni mehmonxona qurilishiga berib yuboradi. Shuning uchun mustaqillik ramzi shu yerda qurilishi kerak. Agar bog‘dagi bir dona daraxt kesilsa, men o‘sha kuniyoq ariza yozib lavozimimdan ketaman”, — dedi poytaxt hokimi. Uning aytishicha, bog‘ hududiga qo‘shimcha daraxtlar ham ekiladi.
Dayjestimiz nihoyasiga yetdi. “Daryo”da qoling. Dunyo va O‘zbekiston xabarlaridan eng birinchi voqif bo‘ling.
Izoh (0)