AQSH prezidenti Donald Tramp lavozimga kirishganidan buyon uchinchi marta Rossiya prezidenti Vladimir Putin bilan telefon orqali suhbatlashdi. Putin va Tramp o‘rtasidagi suhbat taxminan ikki soat davom etdi.

Muloqotdan so‘ng Putin jurnalistlarga Qo‘shma Shtatlar prezidentiga Rossiya va Ukraina o‘rtasida ehtimoliy tinchlik bitimi tuzish bo‘yicha to‘g‘ridan-to‘g‘ri muzokaralarni qayta boshlashni qo‘llab-quvvatlagani uchun minnatdorchilik bildirganini aytdi.

Shuningdek, u Rossiyaning Ukraina bilan “Ukraina bo‘yicha kelajakdagi tinchlik shartnomasi memorandumi” ustida ishlashga tayyor ekanligini ta’kidladi.

“Eng muhimi, Kiyev, ya’ni Ukraina tomoni tinchlikka maksimal darajada intilishi va barcha tomonlarni qoniqtiradigan murosaga kelishi zarur”, dedi Putin.

AQSH prezidenti Donald Tramp o‘zining Truth Social ijtimoiy tarmog‘idagi sahifasida Vladimir Putin bilan o‘tkazgan telefon suhbatining ohangi va ruhini “a’lo darajada” deb baholadi. Uning aytishicha, suhbatdan so‘ng Moskva va Kiyev “darhol” o‘t ochishni to‘xtatish va sulh tuzish bo‘yicha muzokaralarni boshlaydi.

“Hozirgina Rossiya prezidenti Vladimir Putin bilan ikki soatlik suhbatimiz yakunlandi. Menimcha, u juda yaxshi o‘tdi. Rossiya va Ukraina darhol o‘t ochishni to‘xtatish va eng muhimi, urushni tugatish bo‘yicha muzokaralarni boshlaydi. Buning shartlari ikki tomon o‘rtasida muhokama qilinadi, chunki ular boshqa hech kim bilmaydigan muzokara tafsilotlaridan xabardor”, deydi Tramp.

U muzokaralar “darhol” boshlanishini ta’kidlab, bu haqda Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiyga, shuningdek, Yevropa Komissiyasi raisi Ursula fon der Lyayen, Fransiya prezidenti Emmanuel Makron, Italiya bosh vaziri Jorjiya Meloni, Germaniya kansleri Fridrix Merts va Finlyandiya prezidenti Aleksandr Stubbga ma’lum qilganini aytdi.

Tramp 17-may kuni Putin bilan “har hafta o‘rtacha 5000 dan ortiq rus va ukrain askari halok bo‘layotgan qirg‘inni to‘xtatish” hamda savdo masalalarini muhokama qilmoqchi ekanligini bildirdi.

“Umid qilamanki, bu samarali kun bo‘ladi, sulhga erishiladi va umuman boshlanmasligi kerak bo‘lgan bu o‘ta shafqatsiz urush tugaydi”, deb yozdi u Truth Social’dagi sahifasida.

Shundan so‘ng Tramp Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy va NATO vakillari bilan gaplashmoqchi ekanligini bildirdi.

Bundan avval Amerika yetakchisi Putin bilan yuzma-yuz uchrashmaguncha Ukrainadagi tinchlik jarayonida jiddiy o‘zgarish bo‘lmasligini aytgan edi. AQSH prezidenti ma’muriyati Rossiya tinchlik muzokaralarida jiddiylik ko‘rsatmasa, yangi sanksiyalarga duch kelishi mumkinligini ma’lum qilgan.

Istanbul muzokaralari

10-may kuni Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy Kiyevda Yevropaning to‘rt davlati rahbarlarini qabul qildi. Sammit yakunida ular qo‘shma bayonot qabul qilib, unda Rossiyadan kamida 30 kun davomida so‘zsiz o‘t ochishni to‘xtatishni talab qildi va yangi sanksiyalar bilan tahdid soldi.

Oradan bir necha soat o‘tib, 11-mayga o‘tar kechasi Rossiya prezidenti Vladimir Putin Kremlda jurnalistlarni to‘plab, Istanbulda 2022-yil bahorida to‘xtab qolgan muzokaralar 15-maydan bir tomonlama tartibda qayta tiklanishini e’lon qildi.

Shundan so‘ng Zelenskiy Turkiyaga kelishini, lekin faqat Putin bilan muzokara olib borishini aytdi. Kreml 14-mayga o‘tar kechasi Rossiya delegatsiyasi tarkibini e’lon qildi. Unga Medinskiy boshchilik qildi. 

Rossiya delegatsiyasi 15-may kuni ertalab Istanbulga uchib keldi. Shu kuni tushdan keyin Vladimir Zelenskiy Ukraina rasmiylari bilan birga Turkiya rahbari Rajab Toyyib Erdo‘g‘on bilan muzokaralar o‘tkazish uchun Anqaraga uchib keldi. Uch soatga yaqin davom etgan uchrashuvdan so‘ng Zelenskiy Umerov boshchiligidagi Ukraina delegatsiyasini muzokaralarda ishtirok etish uchun Istanbulga yuborishga roziligini bildirdi.

Istanbulda 16-may kuni Rossiya va Ukraina delegatsiyalari o‘rtasida 2022-yil bahoridan beri birinchi muzokaralar o‘tkazildi. Tomonlar o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvga erisha olmadi, ammo eng yirik asirlar almashinuvini amalga oshirishga kelishib oldi.