Bugungi kunda Toshkent shahrida qurilayotgan ko‘p qavatli uylardan xonadon xarid qilish istagini bildirsangiz, quruvchilar sizga uyning kvadrat metrini qanaqa narxda taklif etishi mumkin? Taxminan eng arzoni 10 million so‘m, balki yashash uchun tayyor xonadonlar bundan ko‘proq, deylik 11 yoki 12 million so‘m atrofida bo‘lishi mumkin. Gapni bejiz shundan boshlamadik. “Daryo”ga kelib tushgan navbatdagi murojaatda Ichki ishlar vazirligi Qorovul qo‘shinlari xizmatchilari uchun ana shunday tayyor xonadonlarning kvadrat metri 4 million 750 ming so‘mdan taklif qilinayotgani, biroq harbiy xizmatchilar to‘rt yil avvalgi kelishuvga ko‘ra quruvchi ularga bu uylarning kvadrat metrini 3 million 750 ming so‘mdan sotishini vaʼda qilganini, ayni kundagi narxi esa asossiz oshirilib, qimmatlashganidan shikoyat qilingan. Quruvchi kelishuv to‘rt yil avval qilinganini, buyurtmachi yaʼni — Ichki ishlar vazirligining Qorovul qo‘shinlari kelishuv shartlarini kechiktirib bajargani uchun oradan vaqt o‘tganini, bu vaqt oralig‘ida qurilish materiallari hamda xizmat narxi ham oshgani uchun ularga qurilayotgan uylar narxi ko‘tarilganini aytmoqda.
“Daryo” har ikki tomonga mikrafon tutdi.
Biz “Nur hayat” firmasi tomonidan ishxonamizga ajratilgan uylardan olgandik. Shartnomada uyning kvadrat metri 3 million 752 ming so‘m deb ko‘rsatilgandi. Bugungi kunga kelib narx-navo oshdi. Endi 5 million 700 ming so‘mdan deyishmoqda. 6 million 700 ming so‘mga ko‘taramiz deyishyapti. Bizga hech qanday imtiyoz berilmayapti, deydi murojaatchilardan biri G‘olib Sulaymonov.
G‘olib Sulaymonovning aytishicha, quruvchi uylarni 2025-yilning sentyabr oyida foydalanishga topshiradi. Biroq, u shartnomadagi narxlarni oshirib yuborgan.
Narxlarni qurilish materiallariga, masalan sement va armaturaga bog‘lab ko‘tarmoqda. Men uch xonali 103 kvadrat metr uyga 97 million so‘m to‘laganman. Uy narxining oshishi bizga to‘g‘ri kelmayapti, deydi u.
Quruvchiga Qorovul qo‘shinlariga tegishli yer berilgani uchun u bizga imtiyozli narxda uy berishi kerak edi. Uyning kvadrat metri arzonligi sababi ham shunda, deydi G‘olib Sulaymonov.
Yana bir murojaatchi Fotima Murtazayeva Qorovul qo‘shinlari va quruvchi o‘rtasida 2023-yil ikkinchi kelishuv shartnoma imzolanganini, biroq bu haqda ularga ma’lum qilinmaganini aytmoqda.
Bizga noma’lum bo‘lib qolayotgani Qorovul qo‘shinlari va quruvchi o‘rtasida 2023-yil ikkinchi kelishuv shartnoma imzolangan. Aynan o‘sha kelishuv shartnomaga ko‘ra, narxlar oshib ketgan. Bu haqda esa bizga ma’lumot berishmagan. Biz aynan shuni oydinlashtirishni so‘rayapmiz, deydi murojaatchi.
Maʼlum bo‘lishicha, Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 11-oktyabrdagi 865-sonli qarori asosida 2021-yil o‘tkazilgan tenderda qorovul qo‘shinlari harbiy xizmatchilari uchun uy qurish masʼuliyati tender g‘olibi “City construction master” MCHJ yuklatilgan. Shundan so‘ng Qorovul qo‘shinlariga qarashli 7531-harbiy qism hamda tadbirkor o‘rtasida pudrat shartnomasi imzolangan.
Shartnoma shartlariga ko‘ra, Qorovul qo‘shinlariga qarashli harbiy qism uch kun ichida tenderda uy sotish uchun sotilgan 9 gektar yerni uy-joy qurish uchun dalolatnoma asosida topshirishi, harbiy xizmatchilarga imtiyozli narxda sotilishi reja qilingan xonadonlar qiymatining 25 foiz miqdoridagi bosh to‘lovini to‘lab berishi lozim bo‘lgan. Shundan so‘ng quruvchi 647 ta xonadonni buyurtmachiga kvadrat metrini 3 million 750 ming so‘m miqdoridagi imtiyozli narxda qurib berish masʼuliyatini olishi kerak bo‘lgan. Lekin buyurtmachi kelishuv shartlarini kech bajarib, yerni 2022-yil may oyida ajratgani yetmaganidek, maydonda qurilish ishlarini boshlash imkoniyatini cheklovchi harbiy omborlarni ham saqlab qolgan. Xonadonlar qiymatining 25 foiz miqdoridagi bosh to‘lovini to‘lab berishi kechiktirilgan.
2021-yil sentyabr oyida korxonamiz va Qorovul qo‘shinlari rahbariyati o‘rtasida pudrat shartnomasi imzolangan. Bu shartnoma tender asosida bo‘lgan. Yaʼni Qorovul qo‘shinlariga qarashli 9 gektar yer maydonida harbiy xizmatchilar uchun turar joy qurish bo‘yicha tender o‘tkazilgan. Tenderda bizning korxonamiz g‘olib bo‘lgan. Shartnomaga ko‘ra birinchi tomon qurilish maydonini 3 kunda topshirish kerak edi. Shuningdek, har bir xonadon umumiy narxining 25 foizlik boshlang‘ich to‘lovini avans shaklida to‘lashlari lozim bo‘lgan. Bizning korxonamizga mana shu yer topshirilib, pul mablag‘lari to‘langandan keyin qurilishni boshlashni zimmasiga olgan. Shu shartnoma imzolangandan keyin ayrim obyektiv sabablarga ko‘ra, yerni topshirish, avans pullarini to‘lash bilan bog‘liq qiyinchiliklar yuzaga kelgan.
Yer topshirish jarayoni 14 oyga cho‘zildi. 2023-yilning sentyabr oyiga kelib qurilishni boshlash imkoni tug‘ildi. Oradan ikki yil o‘tgach, birinchi kelishuvdagi holatlar o‘zgarib, qurilish materiallari oshgani hisobiga narxlar ko‘tarildi. Uyning tan narxi 6 million 346 ming so‘mga to‘g‘ri keldi. Bu haqda Qorovul qo‘shinlariga bildirganimizda ular narxlar oshishini rad etdi. Shundan so‘ng sudga murojaat qilinib, buyurtmachiga harbiy xizmatchilarga mo‘ljallangan turar joylar ikki yil oldin kelishilgan narxda qurib bitkazish imkoni yo‘qligi, yangi narx belgilanishi lozimligi so‘ralgan”, deydi “Nur hayat” turar joy majmuasi vakili Vohib Sharopov.
Buyurtmachi o‘z majburiyatini oradan ikki yil o‘tkazib bajargach, quruvchi narxlar oshganini, dastlabki kelishuvdagi narx bo‘yicha uylar quriladigan bo‘lsa 260 milliard so‘mga yaqin zarar ko‘rishini bildirib, xonadonlarning kvadrat metrini 6 million 346 ming so‘mda taklif qilgan. Harbiy qism rahbariyati esa buni rad etgan. Tadbirkor bunga oqilona yechim topish uchun sudga murojaat qilgan. Sud davomida tadbirkor daʼvo predmetini o‘zgartirib, imtiyozli narxni dastlabki daʼvodagi 6 million 6 million 346 ming so‘mdan 5 million 711 ming so‘mga tushirishni so‘ragan. Toshkent tumanlararo iqtisodiy sudi 2024-yilning 5-mart kuni MCHJ va harbiy qism o‘rtasida 2021-yil tuzilgan shartnomani o‘zgartirib, xonadonlarning kvadrat metri uchun belgilangan 3 million 750 ming so‘m narxni 5 million 711 ming so‘m etib belgilash haqida qaror chiqargan.
Sud ishi yana davom etgan. Holatni ko‘rib chiqqan Oliy sudning Iqtisodiy ishlar bo‘yicha sudlov hayʼati taftish instansiyasi Toshkent tumanlararo iqtisodiy sudi 2024-yilning 5-mart kundagi qarorini o‘z kuchida qoldirishni maʼqul ko‘rgan.
Buyurtmachi bizga murojaat qilib, sotib olinadigan xonadonlar uchun eski narxda shartnomalar berishni so‘radi. Bizlar sud jarayoni boshlanishi arafasida ekanini, ikki yil avvalgi kelishuv bo‘yicha belgilangan narx o‘zgarishi mumkinligini aytdik. Ular sud qarori bilan narxda qandaydir o‘zgarish bo‘lsa, qo‘shimcha kelishuvlar tuzilishi mumkin ekanligini aytgach, biz 2023-yilda 2021-yildagi kelishuv bo‘yicha shartnoma berdik, deydi tadbirkor vakili.
Murojaatchilar quruvchi uylarning narxini oshirishda ularning maoshi va imkoniyatini hisobga olinmaganini taʼkidlamoqda.
Agar sakkiz yuz nafar harbiylar shu narxda uy olsak shulardan 10-15 nafarining bu narxlarni to‘lashga qurbi yetishi mumkin. Qolganlar to‘lay olmaydi. Ishlaydiganlardan borib so‘rashingiz mumkin, oyliklarmiz katta emas, o‘rtacha, deydi Vohidjon Erdonov.
Mening o‘g‘lim ham harbiyda ishlaydi. Uch nafar bolasi bor, lekin uyi yo‘q. Shuning uchun ularga berilayotgan imtiyozli uylardan olmoqchi edik. Ammo narxi oshib ketdi. Aslida bu uylar uchun boshlang‘ich to‘lovini ham o‘zimiz qilgandik, deydi yana bir murojaatchi Qadriya Bebotova.
Quruvchi tashkilot masʼuli bunga javoban harbiy xizmatchilar imkoniyatini hisobga olishganini, shuning uchun uylarning kvadrat metrini 4 million 750 ming so‘m qilib belgilashganini qo‘shimcha qilmoqda.
“Biz sud ishlari davom etishi, shuningdek, sud bizning foydamizga qaror chiqarib bersa-da, harbiy xizmatchilarning talab va istagidan kelib chiqib, 5 million 711 ming so‘mlik narxni 4 million 900 ming so‘mga, keyinchalik 4 million 750 ming so‘mgacha tushirdik. Yaʼni dastlabki kelishuvdagi narxga to‘rt yillik oshishlar hisobiga atigi 1 million so‘m qo‘shdik”, deydi Vohib Sharopov.
“Daryo” har ikki tomon fikrlari va dalillarini jamoatchilikka maʼlum qildi. Xulosa har kimning o‘zida qolmoqda.
Izoh (0)