Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi 2025-yilning birinchi choragi uchun O‘zbekiston iqtisodiyotini rivojlantirish prognozini taqdim etdi. Bu haqda markaz matbuot xizmati “Daryo”ga maʼlum qildi.
O‘zbekiston yalpi ichki mahsulotining joriy darajasi prognozi ilg‘or tahlil usullari va xalqaro tajribani o‘rganishga asoslangan. Markaz iqtisodiy ko‘rsatkichlarni prognoz qilish uchun quyidagi yondashuvdan foydalanadi:
Noukasting — iqtisodiyotdagi o‘zgarishlarga tez javob berish va kelajakdagi tendensiyalarni bashorat qilish imkonini beruvchi keng qamrovli maʼlumotlarni tahlil qilishga asoslangan usul.
Maʼlumotlar tahlili va hozirgi iqtisodiy tendensiyalar
Global miqyosdagi muammolar va makroiqtisodiy noaniqliklarga qaramay, O‘zbekiston iqtisodiyoti 2024-yilda barqaror va o‘rtacha o‘sishni namoyish etdi. Xizmat ko‘rsatish sohasi, ishlab chiqarish va qurilish, shuningdek, yuqori darajadagi investitsiya faolligi asosiy drayverlar bo‘ldi. 2025-yil boshida iqtisodiy faollik o‘sishda davom etdi.
Ijobiy tendensiyalar Ishbilarmonlik faolligi indeksining o‘sishi bilan o‘z tasdig‘ini topmoqda. Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi baholashiga ko‘ra, u 2025-yil yanvar oyida o‘tgan oyga nisbatan 8,4 foizga o‘sgan. IFI tarkibida tovar-xom ashyo birjasida xomashyo xarid qilish intensivligi 33,3 foizga sezilarli darajada oshgani va faoliyat yuritayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar soni 1,1 foizga o‘sgani qayd etildi.
Yanvar oyi O‘zbekiston uchun iqtisodiy o‘sish bilan ajralib turdi. Soliq va bojxona yig‘imlari, tashqi savdo va yangi korxonalar soni kabi asosiy ko‘rsatkichlar barqaror o‘sishni ko‘rsatdi. Tezkor maʼlumotlarga ko‘ra, yanvar oyida soliq tushumlari 10,3 foizga, bojxona tushumlari esa 14,5 foizga oshgan. 2025-yilning birinchi oyida 6 126 yangi tadbirkorlik subyekti tashkil etildi. Shu bilan birga, tovar eksporti 8,1 foizga oshdi.
O‘zbekistonning 2025-yildagi iqtisodiy o‘sish prognozi
2025-yilda iqtisodiy o‘sishning asosiy omillari investitsiya faolligining yuqori darajasi, jumladan, qayta tiklanuvchi energetika va transport infratuzilmasi sohasida yirik infratuzilma loyihalarini amalga oshirish, shuningdek, aholining real daromadlarini oshirish bo‘ladi.
Isteʼmol talabini qo‘llab-quvvatlovchi barqaror pul o‘tkazmalariga, oltin va boshqa tovarlar narxlarining barqarorligi hisobiga eksport o‘sishiga alohida eʼtibor qaratiladi.
Prezidentning tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash sohasida yil yakunlari va 2025-yilga mo‘ljallangan rejalariga bag‘ishlangan yig‘ilishda yalpi ichki mahsulot hajmini 120 mlrd dollarga, iqtisodiyotga yo‘naltirilgan investitsiyalar hajmini 42 mlrd dollarga, eksportni esa 30 mlrd dollarga yetkazish rejalashtirilgani taʼkidlandi.
Chorak yakunidan keyin rasmiy maʼlumotlar eʼlon qilinishidan oldin YIMning joriy darajasini baholash va prognoz qilish uchun Markaz eng yaxshi amaliyotlar asosida tahlil o‘tkazdi. 20 ta asosiy toifadagi taxminan 250 ga yaqin haftalik Google qidiruv maʼlumotlarini o‘rganish, shuningdek, alohida tovar narxlari va yalpi import va inventarlarning asosiy o‘zgaruvchilari tahlili asosida haftalik YIM prognozi tayyorlandi.
Mavjud maʼlumotlar va tendensiyalardan kelib chiqib, 2025-yilning birinchi choragida O‘zbekiston yalpi ichki mahsulotining o‘sishi 6,2 foizni tashkil etishi kutilmoqda. Iqtisodiy o‘sishning prognoz qilingan diapazoni 6 foizdan 6,4 foizgacha.
Xalqaro baholash
Jahon bankining yangilangan hisobotiga ko‘ra, 2025-yilda O‘zbekiston iqtisodiyoti 5,8 foizga o‘sishi kutilmoqda, Xalqaro valyuta jamg‘armasi esa YIM o‘sishini 5,7 foiz darajasida prognoz qilmoqda.
2024-yil sentyabr oyida Osiyo taraqqiyot banki sanoat va qurilishdagi ijobiy tendensiyalarni qayd etib, 2025-yilda O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti o‘sishi prognozini 6,2 foizga oshirdi.
Izoh (0)