Eronning uranni 60 foizga boyitish to‘g‘risidagi qarori Eron yadro dasturi bo‘yicha Qo‘shma harakat rejasi bo‘yicha olib borilayotgan muzokaralarga yordam bermaydi. Bu haqda 16-aprel kuni AQSh prezidenti Jo Bayden Oq uyda Yaponiya bosh vaziri Yosixide Suga bilan qo‘shma matbuot anjumanida ma’lum qildi, deb yozadi “TASS”.
“Biz Eron uranni 60 foizgacha boyitishga o‘tamiz, degan qarorini qo‘llab-quvvatlamaymiz va bundan biror naf bor deb ham o‘ylamaymiz. Bu kelishuvga ziddir”, — dedi Amerika rahbari.
Eron bilan yadroviy bitim bo‘yicha muzokaralarni sharhlar ekan, Bayden quyidagilarni ta’kidladi: “Menimcha, natija qanday bo‘lishi haqida xulosa qilishga hali erta, biz hali ham muzokaralarda davom etyapmiz”. Gap Eronning qo‘shma komissiya a’zolari va xalqaro “beshlik”ning (Germaniya, Fransiya, Buyuk Britaniya, Xitoy, Rossiya) Eron yadro dasturi bo‘yicha Qo‘shma harakatlarni amalga oshirilishini tiklash masalalari yuzasidan Venada olib borilayotgan maslahatlashuvlar haqida bormoqda. Venadagi AQSh delegatsiyasi Erondan tashqari barcha komissiya a’zolari bilan uchrashuv o‘tkazmoqda.
“Shunday bo‘lsa-da, Eronning biz va sheriklarimiz bilan qanday qilib oldinga siljish va Qo‘shma harakat rejasiga yana qaytishimiz uchun zarur harakatlar haqida to‘g‘ridan to‘g‘ri muzokaralar olib borishga rozi ekanidan mamnunmiz. Mening fikrimcha, biz bu bitimdan hech qachon chiqib ketmasligimiz kerak edi”, — dedi Bayden. Uning qo‘shimcha qilishicha, AQSh Qo‘shma harakatning boshqa a’zolari Tehronga kelishuvdan chiqish masalasida yon berishini istamaydi.
Yadro dasturi bo‘yicha Qo‘shma Harakat muzokaralari
Venadagi Rossiya Federatsiyasining xalqaro tashkilotlardagi doimiy vakili Mixail Ulyanovning ma’lum qilishicha, Qo‘shma komissiya a’zolari Qo‘shma harakat dasturini to‘liq tiklash bo‘yicha jiddiy ish olib bormoqda. Ular yadroviy kelishuvni tiklash yo‘llarini turli formatdagi norasmiy uchrashuvlarda ekspertlar darajasida muhokama qilishni davom ettirmoqda.
Rossiyaning doimiy vakili xabariga ko‘ra, 15-aprel kuni Qo‘shma komissiya doirasida bo‘lib o‘tgan munozaralarda barcha ishtirokchilar AQSh sobiq ma’muriyatining yadroviy bitimni tugatish chegarasigacha olib kelgan muammolarini hal qilishga bel bog‘ladi.
Ulyanov, shuningdek, “Eron hali ham Amerika bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri muloqotga tayyor emasligini” ta’kidladi. Shu tarzda 15-aprel kuni komissiya a’zolarining AQSh delegatsiyasi bilan bo‘lib o‘tgan uchrashuvida Eron ishtirok etmadi.
6 va 9-aprel kunlari Venada Qo‘shma harakat rejasi bo‘yicha Qo‘shma komissiyaning yuzma-yuz uchrashuvlari bo‘lib o‘tdi. Maslahatlashuvlar natijasida AQShning Eronga qarshi sanksiyalarini bekor qilish va Tehronning yadroviy majburiyatlarini bajarish bo‘yicha ikkita ekspert ishchi guruhi AQSh va Eron yadro bitimining to‘liq bajarilishini tiklash uchun amalga oshirishi kerak bo‘lgan muayyan choralarni ko‘rib chiqishni boshladi.
Venadagi muzokaralarda AQSh delegatsiyasi ham ishtirok etib, yadro kelishuviga a’zo ayrim mamlakatlar bilan maslahatlashuvlar o‘tkazmoqda. Yevropa Ittifoqi koordinatori Enrike Mora Vashington va Tehron vakillari o‘rtasidagi bilvosita aloqani Qo‘shma komissiyaning uchinchi ishtirokchilari orqali ta’minlashi kerak.
16-aprel kuni Eron uranni boyitish darajasini 60 foizga chiqarishga muvaffaq bo‘ldi. Eron Atom energiyasi tashkiloti rahbari Ali Akbar Solihning aytishicha, “hozirda 60 foizgacha boyitilgan soatiga to‘qqiz gramm uran ishlab chiqarilmoqda”.
Eron 14-apreldan boshlab uranni 60 foizgacha boyitish ishlarini boshlagan edi. Eron prezidenti Hasan Ruhoniy Tehronning bunday qaror qabul qilishi Isroilning Natanzdagi yadro obyektiga uyushtirgan hujumiga o‘ziga xos javob ekanini aytgan.
Avvalroq Eron AQShning sanksiyalari bekor qilinmaguncha uranni boyitish darajasini tushirmasligini aytgan edi.
Izoh (0)