Ombudsmanga 2020-yilda O‘zbekiston fuqarolari, xorijiy davlatlar fuqarolari va ombudsmanlari, fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar, jamoat tashkilotlari va boshqa yuridik shaxslardan jami 14 ming 975 ta murojaat kelib tushdi. Bu haqda Senatning Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish qo‘mitasining 25-fevral kuni o‘tkazilgan majlisida ma’lum qilindi. Bu haqda O‘zA xabar berdi.
“O‘tgan 2020-yil dunyo hamjamiyati uchun sinovli yil bo‘ldi. Koronavirus pandemiyasi jahon mamlakatlarining ijtimoiy-iqtisodiy o‘sish sur’atlariga ta’sir ko‘rsatdi. Ishlab chiqarish jarayonlarini susaytirdi. Ammo pandemiya ombudsmanning inson huquq va erkinliklarini himoya qilishdagi faoliyatiga ham o‘zining ta’sirini ko‘rsatmasdan qolmadi. Bunda fuqarolarning shaxsiy qabuli vaqtincha to‘xtatilgan bo‘lsa-da, ombudsmanning ‘ishonch telefoni’ga hamda elektron manziliga kelib tushgan murojaatlar soni oldingi yillarga nisbatan oshdi”, — degan Oliy Majlisning Inson huquqlari bo‘yicha vakili (ombudsman) Feruza Eshmatova.
Uning aytishicha, qat’iy karantin talablari o‘rnatilgan bo‘lishiga qaramay, ombudsman va uning kotibiyati xodimlari jamoatchilik faollari bilan birgalikda karantin majmualari, tibbiy muassasalar, Milliy preventiv mexanizm doirasida jazoni ijro etish muassasalarida inson huquqlarining ta’minlanish holatini o‘rganish maqsadida muntazam monitoring tadbirlarini amalga oshirdi.
2020-yilda ombudsman 4486 ta murojaatni ko‘rib chiqishni o‘z nazoratiga olgan hamda davlat va jamoat tashkilotlariga ular bo‘yicha 4987 ta so‘rov yuborgan.
Shuningdek, qiynoqqa solish va boshqa shafqatsiz, g‘ayriinsoniy yoki qadr-qimmatni kamsituvchi muomala hamda jazo turlari qo‘llanilishining oldini olish maqsadida o‘tkazilgan monitoringlar natijasida tegishli vazirlik va idoralar tomonidan huquqiy targ‘ibotning samarali tashkil etilmaganligi oqibatida qamoqda saqlash joylarida bir qator kamchiliklar hamda o‘z yechimini kutayotgan muammolar aniqlangan.
“Ya’ni ba’zi jazoni ijro etish muassasasi xodimlari ‘O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Inson huquqlari bo‘yicha vakili (ombudsman) to‘g‘risida’gi qonundan to‘liq xabardor emas. Muassasalardagi ishlab chiqarish sexlarida tibbiy punktlar tashkil etilmagan hamda sexlar, mustaqil uchastkalar, ustaxonalar va boshqa inshootlar birinchi tibbiy yordam aptechkalari bilan to‘liq ta’minlanmagan.
Ishlab chiqarishda mehnatga jalb qilingan mahkumlar maxsus kiyim-bosh, poyabzal, boshqa shaxsiy himoya va gigiyena vositalari bilan to‘liq ta’minlanmagan”, — degan Feruza Eshmatova.
Bola huquqlari bo‘yicha vakil Aliya Yunusovaning ma’lum qilishicha, 2020-yil davomida jismoniy va yuridik shaxslar, bolalar hamda ularning qonuniy vakillari tomonidan jami 85 ta murojaat qabul qilingan. Murojaatlar bola huquqlari bo‘yicha vakil tomonidan to‘liq nazoratga olingan. 28 ta murojaat idora va tashkilotlar tomonidan qanoatlantirilgan.
Bolaning buzilgan huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish hamda tiklash maqsadida bola huquqlari bo‘yicha vakil murojaatlar yuzasidan 8 marotaba o‘zi va vakili orqali sud protsesslarida ishtirok etgan. Shundan 5 ta sud qarori bekor qilingan.
“Pandemiya oqibatida juda ko‘plab muassasalar yopiq holatda o‘z ish faoliyatlarini davom ettirdi. Bu kabi yopiq, shaxslar o‘z ixtiyori bilan chiqib keta olmaydigan muassasalarda bola huquqlarini ta’minlash yuzasidan Qashqadaryo, Toshkent, Andijon, Jizzax, Sirdaryo, Farg‘ona, Buxoro, Namangan viloyatlari va Toshkent shahrida joylashgan muassasalarga 53 ta monitoring tashrif uyushtirilgan”, — degan Aliya Yunusova.
Uning ta’kidlachicha, monitoringlarda aniqlangan kamchiliklar tahlil qilinib, davlat organlari va tashkilotlar rahbarlariga 3 ta taqdimnoma va 47 ta so‘rov yuborilgan hamda O‘zbekistonning 12 ta qonuni loyihasiga takliflar berilgan.
Eslatib o‘tamiz, Senat Feruza Eshmatovani 2021-yilning 5-fevralida yangi ombudsman etib tasdiqlagandi. Uning nomzodi Qonunchilik palatasi deputatlari tomonidan tavsiya etilgan.
Izoh (0)