Бугун Ўзбекистонда яшаш харажатлари ёш оилалар, талабалар, умуман, кўпчилик учун асосий масалалардан бирига айланган. Айниқса, ҳаётини қай шаҳарда давом эттиришни ўйлаётганлар учун Тошкент ва Самарқанд варианти кўп учрайди. Пойтахт сиёсий ва иқтисодий марказ сифатида фаол ҳаёт ва яхши иш имкониятларни таклиф этади. Самарқанд эса Амир Темур салтанатининг пойтахти, ўзининг тарихий обидалари, маданий мероси ва нисбатан сокин ҳаёти билан Ўзбекистондаги энг аҳамиятли шаҳарлардан бири саналади.
“Дарё” мухбири икки шаҳарда яшаётган инсонлар тажрибаси асосида уларнинг ижара ва кўчмас мулк харажатлари, озиқ-овқат нархлари, таълим, транспорт, экология ва бошқа ҳаётий жиҳатларда қандай фарқлар борлигини солиштирди.
Аввало ҳаёти давомида турли шаҳарда яшаб кўрган ҳамда туғилганидан буён бир шаҳарда истиқомат қилаётган оддий инсонлар фикри тингланди. Улар орасида турли ёшдаги, касбдаги, оилавий ҳолатдаги одамлар бор ва ҳар бири яшаш харажатларига ўз нуқтаи назаридан ёндашди.
Шерзод, 35 ёш: “Самарқандда ҳаёт тинч, лекин топганингни эҳтиётлаб сарфлаш керак”
Шерзод оиласи билан Самарқандда яшовчи қурувчи эркак. Устачилик қилади. Ҳар хил объектларда фаолият олиб боради, мунтазам иш жойи мавжуд эмас. Оилали, икки фарзанднинг отаси. Аёли — уй бекаси. У уй-жой, озиқ-овқат, тўловлар ва бошқа “чиқим”лар ҳақида гапириб берди.
Уй ва яшаш харажатлари
— Шаҳарнинг Даҳбед томонида ўз ҳовлимиз бор. 2018 йили кредитга олгандик, яқинда тўлаб бўлдик. Агар ҳовли олмоқчи бўлсангиз, энг камида 600–700 млн сўм керак бўлади. Ижара нархлари ҳам ошиб кетган, яқинда танишим шаҳарда 2 хонали уйга 2 миллион сўм тўлай бошлади, дейди Шерзод.
Озиқ-овқат
— Бозор нархлари ҳар ҳафта ўзгариб туради. Гўштнинг бир килограмми 100 минг сўм. Тухумни уйдаги товуқхонадан оламиз, бунга ортиқча харажат қилмаганимиз яхши. Лекин деҳқончилик маҳсулотлари — пиёз, картошка, сабзини, асосан, бозор ва маҳаллий дўконлардан харид қиламиз. Нархлар қиммат эмас, 5 мингдан 7 минг сўмгача. Мош, гуруч ва бошқа дон маҳсулотлари 15 мингдан 18 минг сўмгача. Озиқ-овқат учун ҳафтасига ўртача 700–800 минг сўм сарфлайман, дейди у.
Коммунал тўловлар ва болалар учун харажат
— Қишда иситиш учун газ кўп кетади, сув доим бўлмайди. Ойига 400–450 минг сўм атрофида коммунал тўлаймиз. Электр, газ, сув ва чиқинди учун алоҳида тўлов қоғози келади.
Катта фарзандим оддий мактабида ўқийди, кичиги ҳали боғчага бормайди. Давлат боғчаларида жой кам, навбат катта. Хусусий боғчалар бор, лекин нархи бизга оғир — ойига 1,5–2 млн сўм. Агар аёлим ишлаганида, ўйлаб кўрган бўлардик, дейди қурувчи.
Транспорт ва кундалик ҳаёт
— Ўзимнинг эски Lacetti машинам бор. Самарқандда кўчалар торроқ, кун бўйи катта тирбандлик йўқ — фақат эрталаб ва кечки вақтда кузатилади. Тирбандликларсиз шаҳарнинг у бошидан бу бошига 25 дақиқада етиб бориш мумкин. Иш жойи манзилига қараб баъзида автобусда ҳам бориб келаман. Такси иловалари бор, лекин Тошкентдагидек кўп эмас, кутиш вақт олади.
Самарқанд тинч. Дам олиш кунлари Регистон, Сиёб бозори томонни айланамиз. Лекин фарзандлар билан бориладиган болалар ўйингоҳлари унчалик кўп ва турли хил эмас. Тошкентдагидек катта парклар ёки ўйин марказлари ҳар қадамда учрамайди, дейди Шерзод.
Шерзоднинг хулосаси
— Самарқандда яшаш тинч, ҳавоси тоза, нархлар Тошкентга қараганда арзонроқ. Тошкентга иш бўйича аҳён-аҳёнда бориб тураман, шунда нарх-наво сезиларли юқорилигини билганман. Лекин иш топиш бу ерда ҳар доим ҳам осон эмас. Кишининг ўз ҳунари бўлса, тирикчилик қилади. Даромад унчалик катта бўлмаса-да, тежамкор яшаса, етказса бўлади. Мен учун муҳим нарса ўз уйим борлиги, дейди самарқандлик қурувчи.
Зилола, 21 ёш: “Самарқандда яшайман, лекин Тошкентга кўчиш ниятим бор”
Зилола IT йўналишида ўқийди, дарсдан сўнг ўқув марказда ишлайди.
— Самарқанд давлат университетининг ахборот технологиялари йўналишида 3-курсда ўқийман. Дарсдан сўнг хусусий ўқув марказда ITъдан бошланғич даража бўйича дарс бераман. Ота-онам билан яшайман, моддий тарафдан оз бўлса-да ёрдам бериб тураман, дейди у.
Яшаш харажатлари
— Ота-онам билан яшаганим учун ижара тўламайман. Лекин курсдошларимнинг кўпи ижарада туради, улар икки хонали квартирани жойлашуви ва шароитига қараб 1,8—2,2 миллион сўмга олишган. Талабалар кўп бўлган мавсумда нархлар бир оз ошади, деди суҳбатдош.
Озиқ-овқат
— Оила учун бозор харидларига ойига тахминан 4 миллион сўм кетади. Шахсий эҳтиёжим учун ҳар ҳафтада 150–200 минг сўм етади. Ўртача 30-35 минг сўмга тушлик қиламан, баъзан ундан ҳам камроқ. Асосан ширинлик, қаҳва ва тез тайёр бўладиган овқатлар оламан, дейди Зилола.
Талабалар учун иш жойлари
— Ўқув марказда ойлик даромадим 1,8–2 миллион сўм атрофида, ҳар ойда ҳар хил чиқади. Баъзида қўшимча лойиҳаларда фрилансерлик орқали ҳам даромад қиламан. Ҳозирча ўзимнинг асосий харажатларимга ва ота-онамга озроқ кўмаклашишга етиб турибди, лекин ортиб қолмайди.
Самарқандда IT соҳаси аста-секин ривожланяпти, яхши ўқув марказлар очиляпти. Интернет тезлиги баъзида муаммо бўлади. Курсдошларим, талаба танишларимнинг кўпи ўзи ишлаб пул топади. Ҳозир талабалар учун қулай иш жойларидан бири ўқув марказлар бўлиб қолган. Лекин баъзилари дарсдан кейин дўкон ва овқатланиш жойларида ишлайди. Улар кўпинча ҳужжат талаб қилмайди, деди у.
Транспорт
— Университетга битта автобусда қатнайман. Баъзан пиёда юраман. Шаҳарда йўл тирбандлиги жиддий муаммо эмас, лекин кечки пайт маршрутлар камроқ юради, дейди Зилола.
Зилоланинг хулосаси
— Оилам билан яшаганим харажатларимни камайтиради. Самарқандда замонавий касбларга талаб бор, фақат аввал яхшилаб ўрганиш керак. Агар вақтни тўғри бошқарсангиз, ҳам ўқиш, ҳам ишлаш учун яхши шароит бор. Лекин кейинчалик Тошкентга кўчиб ўтиб, ишлаш ниятим бор, дейди ёш ITъчи.
Азиза, 31 ёш: “Тошкент оилалилар учун қулай, лекин қиммат”
Азиза таътилдаги уй бекаси. У турмуш ўртоғи ва икки фарзанди билан пойтахтда яшайди. Турмуш ўртоғининг иши сабаб Андижондан Тошкентга кўчиб ўтган. Аёл Тошкентдаги ҳаёт қулай бўлса-да, ўртаҳол оилалар учун яшаш қимматлигини айтишдан тортинмади.
Уй-жой ва ижаралар
— Тошкентда уй ижараси нархи жуда юқори. Биз Чилонзор туманида 2 хонали, янги қурилган уйда яшаймиз, ҳар ой 3 миллион 900 минг сўм ижара тўлаймиз. Шу нархга Самарқандда 3 хонали яхши квартира топиш мумкин. Уйда ҳамма шароит бор, болалар майдончаси ҳам кўз олдимда. Лекин нархи оилавий бюджетга сезиларли таъсир қилади.
Озиқ-овқат нархи
— Бозорда нархлар паст эмас. Мол гўштининг лаҳм қисми 130-140 минг сўм, тухумнинг донаси 1 600, помидор 10-12 минг сўм, Аланга гуруч — 17-19 минг сўмгача. Картошка ва пиёз 5 мингдан 8 минггача. Сут ҳам турига қараб 14 мингдан 17 минг сўмгача. Сифатли ёғнинг литри 28-30 минг сўм. Супермаркетлар кўп, қулай, лекин бозордагидан ҳам қимматроқ. Ҳар ҳафта ўртача 800-900 минг сўм атрофида озиқ-овқат учун сарфлаймиз.
Кафе ва ресторанлар, битта тушлик нархи
— Тошкентда ресторанлар кўп, хизмат сифати юқори. Оилавий овқатлансак, энг оддий жойда ҳам 200–250 минг сўм кетади. Лекин бу ерда оилали одамлар учун мўлжалланган ўйин хоналари бор, болалар зерикмайди. Шаҳар марказида, дизайни замонавий жойларда нархлар янада қимматлашади.
Битта тушлик пули ўртача 50-60 минг сўм бўлади, бу албатта, “фастфуд” ёки арзонроқ овқатланиш жойидаги нарх.
Болалар учун шароит ва транспорт
— Тошкентда болалар учун имкониятлар жуда кўп: хусусий боғчалар, мактабгача таълим марказлари, спорт ва ижодий тўгараклар. Фарзандим хусусий боғчага боради, ойига 2,8 млн сўм тўлаймиз. Давлат боғчасига жойлашиш эса турнақатор навбат ва “қоғозбозлик” талаб қилади.
Тошкентда транспорт тизими яхши йўлга қўйилган: метро, автобус, трамвай. Шахсий машина билан юриш ҳам қулай, лекин тирбандлик кўп. Айниқса эрталабки ва кечки пайтларда. Такси нархлари охирги йилларда ошган, аммо илова орқали буюртма қилиш қулай, дейди Азиза.
Азизанинг хулосаси
— Тошкент замонавий, шароити яхши, аммо ҳаёт қиммат. Оилали аёл сифатида кўп вақтим уйда ўтади, аммо шаҳар болалар, ўқув ва даволаниш муассасалари, хизматлар жиҳатидан жуда қулай. Агар даромадингиз барқарор бўлса, бу ерда яшаш имконияти юқори, лекин тежамкорликни унутмаслик керак, дейди Азиза.
Умид, 26 ёш, ўқитувчи: “Тошкентда имконият кўп, лекин харажат ҳам шунга яраша”
Умид Тошкентдаги хусусий мактабда математика ва физикадан дарс беради. Бундан ташқари мустақил равишда трейдинг билан ҳам шуғулланади. У Тошкентда яшаш учун “яхшигина” пул кераклигини ҳақида гапириб берди.
Ижара ва транспорт
— Яккасарой туманидан бир хонали, таъмирланган квартирани ойига 3,5 миллион сўмга ижарага олганман. Бу нарх бир оз қиммат, лекин марказда яшаш учун арзийди. Комфортни қадрлаганим учун қимматлигига ҳам кўз юмганман. Баъзан ярим тунда метродан чиқиб, “дом”имга пиёда етиб олиш мумкинлиги менга маъқул келган.
Кўп ҳолларда метродан фойдаланаман. Тошкентда метрога чипталар ҳамёнбоп, ATTO картадан 1 700 сўм тўлайман. Ўз машинам йўқ, лекин унга ҳам ҳаракат қиляпман. Шошилинч ҳолларда такси иловалари орқали машина чақираман. Одатий иш бошланиш ва тугаш вақтларида нарх “осмонга чиқади”, бошқа соатларда эса нисбатан арзонроқ. Бир марта қишда ёмон об-ҳавода иш бўйича Олмазор туманидан Сергелига борганимда, 90 минг сўмга тушганман. Асосан қишда ёғингарчиликка қараб такси нархлари ошиб кетади, сабабини эса таксистлар газ йўқлиги ва бензин қимматлигида дейишади, дейди Умид.
Тушлик ва озиқ-овқат
— Ишхонамиз яқинидаги кафеларда тушлик қиламан. Ўртача бир кунда 45–60 минг сўм атрофида чиқади. Аммо ёлғиз яшаганим учун овқат қилишни ҳам биламан.
Кундалик харидларни кўпроқ супермаркетлардан қиламан. Ҳар ойда ўртача 2,5 миллион сўм овқат, ичимлик, ярим тайёр ва тайёр овқатларга кетади, дея ҳисоблаб берди у.
Коммунал тўловлар
— Газ, иссиқ сув, интернет, чиқиндининг ҳаммасини ҳисобга олганда, қишда коммунал тўловларим 500 минг сўмгача чиққан. Ёзда анча тушади, дейди у.
Ижарага уй олишимдан аввал банкдан микрокредит олганман, ҳозирги даромадим билан уни ҳам ойма ой тўлаб бораман, деди ёш ўқитувчи.
Дам олиш
— Спорт билан шуғулланаман, зал учун ойига 400 минг сўм тўлайман. Шаҳар марказида деярли ҳар қадамда спорт заллари бор, нархи эса турлича. Ундан ташқари ҳафтада бир-икки марта дўстларим билан чойхона ва компьютер ўйинларига борамиз, одатда, 100-150 минг сўм атрофида чиқади, дейди Умид.
Умиднинг хулосаси
— Тошкентда имконият жуда кўп, агар яхши ойлик олсангиз, ўзингизга яраша шароит яратишингиз мумкин. Шаҳарда харажатни назорат қилишни ўрганмасангиз, ой тугамай туриб пулингиз тугайди, дейди у.
Оддий ҳаёт тарзида яшайдиган одамлар билан суҳбатдан сўнг, икки шаҳардаги тажрибали риэлтор, яъни “маклер”дан уй-жойларнинг ижара ва сотувдаги нархини ўргандик.
“Ўқув йили бошида ижара нархи кўтарилади”. Самарқандда ижара ва уй-жой нархлари — риэлтор Ботир шарҳи
Самарқанддаги хусусий риэлторлик фирмаси риэлтори Ботирнинг айтишича, Самарқанд шаҳрида ижарага уй олиш нархлари уй ҳажми ва жойлашувига қараб 150 доллардан 1 200 долларгача ( 1 млн 900 минг сўмдан 15 млн 300 минг сўмгача) бўлади. Бу кўрсаткич 1 хонали квартиралардан бошлаб 5 хонали уйларгача бўлган турар жойларни ўз ичига олади.
— Ижара нархларига эса мавсумий ўзгаришлар ҳам таъсир қилади. Айниқса, август ойининг охири ва сентябрда, яъни ўқув йили бошланиши арафасида нархлар кўтарилади. Сабаби бошқа вилоятлардан келган талабалар ижарага уй излай бошлайди ва бу бозордаги талабни оширади, дея изоҳлайди риэлтор.
Сотиб олиш ниятида бўлганлар учун эса нархлар яна ҳам кенгроқ диапазонда. Шаҳар чеккасидан марказ томон қаралса, 1 хонали кўп қаватли хонадонлар 20 минг доллардан (255 млн сўм) бошланади, марказдаги катта, 5 хонали квартиралар эса 150 минг долларгача (1 млрд 917 млн) етади. Ҳовлиларнинг нархи ҳам жойлашув ва шароитга қараб белгиланади.
— Агар шаҳар марказида яшасангиз, газ, электр, иссиқ ва совуқ сув, интернет ҳамда мобил алоқа бўйича муаммо бўлмайди. Коммунал хизматлар етарли даражада таъминланган, дейди Ботир.
“Ижарага арзон уйлар бор — шароити шунга яраша”. Тошкентда уй ижараси ва сотиб олиш нархлари бўйича риэлтор изоҳи
Тошкентдаги тажрибали риэлторнинг таъкидлашича, пойтахтда ижара нархлари туманлар кесимида сезиларли фарқ қилади. Масалан, Сергели, Чилонзор ва Бектемир туманларида ижара ҳақлари нисбатан арзонроқ бўлиб, бу айниқса талабалар ва ёш оилалар учун қулай вариант ҳисобланади.
— Арзонроқ деб ҳисобланган, яъни 200 доллардан (2,6 млн сўм) бошланадиган квартираларда шароит ёмон эмас, лекин албатта, мукаммал даражада ҳам бўлмайди. Аммо ҳатто шаҳарнинг чекка ҳудудларида ҳам электр, интернет борасида муаммо кузатилмайди. Аммо газ ҳозир ҳамма жойда пастлаган, дейди у.
Яхши таъмирланган, қулай шароитга эга уйлар эса жойлашувига қараб 500 доллардан (6,4 млн сўм) ижарага таклиф қилинади. “Комфорт” деб айтиладиган, яъни замонавий дизайнга эга, кенг, 3-4 хонали квартиралар эса 800—1000 доллар (10,2—12,8 млн сўм) атрофида ва ундан юқори бўлиши мумкин.
Уй сотиб олиш бўйича эса Тошкентда нархлар анча юқори. Айниқса, марказий туманлар ёки янги қурилган замонавий комплекслардаги нархлар сезиларли даражада қиммат.
— Тошкентда уй олиш учун яхшигина бюджет керак. Янги, таъмири бор квартиралар нархи ҳар йили ўсиб бормоқда, дея қўшимча қилади хусусий риэлторлик маркази ходими Шаҳобиддин.
Риэлторларнинг хулосасига кўра, Тошкентда танлов кўпроқ, лекин нархлар юқори. Самарқанд ҳам аслида арзон эмас, лекин ўртача бюджетга мос бўлиб, айниқса, талабалар ва ёш оилалар учун мақбул вариантлиги кўринди.
Тошкент ва Самарқанддаги бепул дам олиш масканлари — яшил ҳудудлар, боғлар ва хиёбонлар рўйхати
Дам олиш учун, аслида, катта харажат қилиш шарт эмас. Мегаполис Тошкент ва туризм ривожланган Самарқандда фақатгина осмонўпар бинолар ва тарихий обидалар эмас, балки сайр ва оилавий ҳордиқ учун ҳам бепул боғлар, хиёбонлар етарлича. “Дарё” икки шаҳарлардаги энг оммабоп ва очиқ дам олиш жойлари манзилини тўплади.
Ҳаво иқлими ва сифати
Тошкент иқлими кескин континентал — ёзда жуда иссиқ ва қуруқ, қишда совуқ. Икки фаслнинг “чилла”сида эса ҳарорат янада кўтарилади ва тушади.
- Ёзги ўртача ҳарорат: +50... +53°C гача кўтарилади;
- Қишки ўртача ҳарорат: +2…-10°C оралиғида бўлади.
Ҳавонинг ифлосланиш даражаси сўнгги йилларда автомобиль газлари ва чанг туфайли сифати паст кўрсаткичда. Тошкент ҳавоси 6 июнь ҳолатида кўра ифлос шаҳарлар рейтингида 1-ўринга чиқди.
Самарқанд иқлими ҳам континенталликка эга, аммо Тошкентга қараганда бир оз юмшоқроқ.
- Ёзги ўртача ҳарорат: +40…+45°C, лекин шамолли ва кечалари салқинроқ бўлиши мумкин.
- Қишки ўртача ҳарорат: +3…-5°C, қор камроқ ёғади.
Ҳавонинг сифати саноат корхоналари ва автомобиль ҳаракати нисбатан кам бўлгани сабабли Тошкент ҳавосига нисбатан анча тоза, лекин баҳор ва кузда шамолли.
Транспорт тизими Тошкентда
- Ўзбекистоннинг ягона метросида 4 та асосий линия мавжуд. Тошкент метроси кунига бир миллион йўловчига хизмат кўрсатади.
- Автобус ва маршруткалар қамрови кенг, ҳаракат зич. Кунига миллионлаб одам ташилади.
- Автомобиль ҳаракатида тирбандликлар катта муаммо. Айниқса, эрталабки ва кечки “пик” соатларда.
- Метро ва автобус чиптаси нархи Атто картаси орқали 1 700 сўм, кассаларда эса 3 000 сўм этиб белгиланган.
Транспорт тизими Самарқандда
- Автобус, электробус ва трамвайларда чипта нархи нақд пул орқали амалга оширилганда — 3 минг сўм, транспорт ва банк картаси орқали амалга оширилганда 1 марталик чекланган тариф миқдори 2 минг сўм этиб белгиланган.
- Автомобиль ҳаракатида тирбандликлар нисбатан кам, фақат туристик мавсумда ва марказий кўчаларда зичлик ошади.
Таълим харажатлари — хусусий мактаб ва боғчалар
Фарзандининг таълими учун танлов қилаётган оилалар учун нарх, сифат ва хизматлар муҳим омил ҳисобланади. Тошкент ва Самарқандда хусусий боғча ҳамда мактаблар сони ортиб бормоқда, аммо нархлар ва имкониятларда фарқ мавжуд.
Хусусий боғчалар:
Тошкент: Ойлик тўловлар 1,5 млн сўмдан бошланади. Нархга 4 маҳал овқат, спорт, чет тиллари ва бошқа тўгараклар киради. Таълим замонавий методикаларга асосланган.
Самарқанд: Нархлар худди шундай — 1,5 млн сўмдан. Дастур ўхшаш бўлса-да, вилоятнинг четроқ ҳудудларида танлов чекланган.
Хусусий мактаблар:
Тошкент: Ойлик тўлови энг арзон мактаб 3,2 млн сўмдан бошланиб, 9 ойлик яъни йиллик тўлов 31,5 млн сўмга айланади. Дарсликлар, овқатланиш, тўгараклар ва баъзи мактабларда транспорт хизмати ҳам шу нарх ичига киради. Ёндашув индивидуал, тил ўргатишга алоҳида эътибор берилади.
Самарқанд: Ойлик тўлови энг арзон мактаб 3 млн сўмдан, йиллик нарх эса 27 млн сўмга айланади. Нарх пастроқ, аммо кўплаб мактаблар замонавий стандартларга мослашмоқда.
Маълумот учун, Ўзбекистон хусусий боғчалар қимматлиги бўйича МДҲ давлатлари топ-5 лигидан жой олган.
Иш ҳақи бўйича Тошкент ва Самарқанднинг фарқи — Статистика агентлиги
2025 йил бошида Ўзбекистонда ўртача иш ҳақи ошди. Бироқ ҳудудлар кесимида бу кўрсаткич бир хилда эмас. Айниқса, Тошкент ва Самарқанд ўртасида сезиларли фарқ бор.
Миллий статистика қўмитасининг ҳисоботига кўра, 2025 йилнинг январь–март ойларида Тошкент шаҳри ўртача иш ҳақи бўйича етакчиликни сақлаб қолди. Бу даврда ўртача ойлик номинал иш ҳақи 9,89 миллион сўмни ташкил этди. 2024 йилнинг шу даврига нисбатан ўсиш 22,7 фоизни ташкил қилган. 2024 йилда бу кўрсаткич 8,12 миллион сўм эди.
Самарқанд вилоятида 2025 йил январь–март ойларида ўртача иш ҳақи 4,35 миллион сўм бўлган.
Бу — 2024 йилнинг шу даврига нисбатан 18,6 фоизга кўп.
Самарқандда ўсиш суръати бор, лекин Тошкент билан солиштирганда икки баравар кам.
Тошкент тирбандлик даражаси бўйича дунёда нечанчи ўринда?
Тошкент шаҳри дунёдаги энг тирбанд шаҳарлар рейтингида 195-ўринни эгаллади. Пойтахтда бир манзилдан иккинчи манзилга етиб бориш учун ўртача 35,4 дақиқа вақт сарфланади.
“Йўлда юрган одам бор-ки, тирбандликка дуч келиши аниқ” — Олимжон Сафоев, журналист
— Тошкентда ва Самарқандда яшаган инсон сифатида айтишим мумкинки, йўл тирбандлиги бугун ҳар икки шаҳар аҳолиси учун кундалик муаммога айланган. Самарқандда бундай ҳолат яқин йилларда кузатила бошлади — аҳоли кўпайди, машиналар сони ортди. Тошкентда эса бу муаммо узоқ йиллардан бери мавжуд. Пойтахт яқинида “Янги Тошкент” қурилиши давом этмоқда. Давлат идоралари ўша ҳудудга кўчирилиши тирбандликларнинг камайиши мумкинлигига умид уйғотяпти.
Бундан икки йил аввал 3-4 ой давомида Самарқанд шаҳрида яшадим ва кўрдим-ки, бир неча йўналиш бўйича қатнаётган трамвайлар йўловчиларга анча қулайлик туғдирмоқда. Аммо тирбандлик масаласи рўйи замин учун ҳам ниҳоятда долзарб.
Иккала мегаполисга ҳам хос бўлган салбий ҳолатлардан бири, ҳайдовчи ва йўловчиларнинг “маданият”и. Бир-бирига йўл бермаслик, ўзим ўтиб олсам бўлди, бошқалар билан ишим йўқ деган тасаввур, камера йўқ жойларда эса очиқдан очиқ қоидабузарликлар. Хуллас, узоқ санаш мумкин. Бундай ҳолатлар шундоқ ҳам йўллардаги мураккаб вазиятни янада оғирлаштирмоқда.
Йўлларимизда юрган одам бор-ки, “пробка”га дуч келиши аниқ. Бир неча кун олдин бўлиб ўтган селектор йиғилишида давлат раҳбарининг ўзи ҳам 15-20 дақиқа тирбандликда қолиб кетгани ҳақида гапирди.
Ҳар икки шаҳарда уй-жой қурилиши кескин кўпайган. Самарқандда янги турар жой массивлари ва кўп қаватли уйларнинг кўпайиши яшил майдонларнинг қисқаришига олиб келяпти. Тошкент шаҳрида яшиллик, дарахтлар кейинги йилларда камайиб кетди. Жамоатчилик фаолларининг эътирозларига қарамай дарахтларни кесиш тўхтаётгани йўқ. Айбдорлар арзимаган жарима билан қутулиб кетмоқда.
Умуман олганда, тирбандлик, яшил ҳудудларнинг камайиши, ҳайдовчилар маданияти каби камчиликларни бартараф этишда сиз-у бизнинг бефарқ бўлмаслигимиз ҳам муҳим рол ўйнайди.
Хулоса
Тошкент имкониятлар маркази, лекин харажатлар юқори. Самарқанд пойтахтга нисбатан бир оз арзонроқ, аммо ойлик маош бир оз паст, маиший хизматларда ҳам танлов камроқ. Ҳар иккала шаҳар ўзига хос қулайлик ва чекловларга эга. Уй-жой, транспорт, озиқ-овқат ва ҳатто иқлимда ҳам тафовутлар кўп. Танлов ҳар кимнинг ўз қўлида.
Изоҳ (0)