Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази уй-жой кўчмас мулк бозоридаги вазиятни таҳлил қилди

Марказнинг “Дарё”га маълум қилишича, октябрь ойида кўчмас мулк бозори ижобий динамикани кўрсатди. Рўйхатга олинган кўчмас мулк олди-сотди битимлари сони сентябрь ойига нисбатан 0,6 фоизга ошиб, 21,4 мингтани ташкил этган.

Кўчмас мулк бозори фаоллиги йилига 2 фоиз ўсиши, унинг тикланишидан далолат беради.

Ҳудудий динамика

Октябрь ойида кўчмас мулк бозорининг ҳудудлар кесимидаги динамикаси Тошкент вилоятида (+10 фоиз) сезиларли ўсганини, шунингдек, Қорақалпоғистон Республикаси (+8,1 фоиз) ва Жиззах вилоятида (+7,5 фоиз) ижобий ўзгаришларни кўрсатмоқда.

Сўнгги 10 ойлик маълумотларга кўра, олтита ҳудудда фаоллик пасайган, энг катта пасайиш Хоразм, Сурхондарё ва Наманган вилоятларида кузатилган.

Иккиламчи бозордаги уй жой нархлари

Октябрь ойида республика бўйича иккиламчи уй-жойлар бозори нархлари деярли ўзгармади (0,1 фоизга ўсиш).

Ўтган ой давомида иккиламчи кўчмас мулк бозорида энг катта ўсиш Андижон (5,1 фоиз) ва Сирдарё (3,3 фоиз) вилоятларида қайд этилди.

Еттита ҳудудда иккиламчи уй-жой нархининг пасайиши кузатилган бўлса, энг катта пасайиш Наманган (3,4 фоиз), Хоразм (3,2 фоиз) ва Самарқанд (2,5 фоиз) вилоятларида қайд этилди.

Иккиламчи уй-жойларнинг энг мақбул нархи Қорақалпоғистон Республикасида кузатилди, бу ерда квадрат метр учун ўртача нарх 328 долларни ташкил этади.

Иккиламчи уй-жойларнинг энг юқори нархи Тошкент шаҳрида қайд этилган бўлиб, квадрат метр учун ўртача 1100 долларни ташкил этди.

Пойтахтнинг Бектемир (3,9 фоиз) ва Яшнобод (3,1 фоиз) туманларида сезиларли пасайиш қайд этилди.  

Умуман олганда, республика бўйича иккиламчи бозорда бир квадрат метр уй-жойнинг ўртача қиймати йил давомида 6,5 фоиз ошган бўлса, Тошкент шаҳрида шу даврда 1,3 фоиз пасайиш кузатилди.

Уй-жой ижара бозори

Тошкент шаҳрида уй-жой ижара нархлари барқарорлашуви давом этди. Ўртача ижара нархи ўтган ойга нисбатан ўзгармаган – 1 кв м учун 8,3 доллар. 

Ой давомида пойтахтнинг 14 та марказий туманларидан 5 тасида уй-жой ижараси нархи пасайди. Энг катта пасайиш Сергели ва Учтепа туманларида кузатилиб, бу туманларда ижара нархи ўртача 4,5 фоиз камайди.

Миробод, Шайхонтоҳур ва Яккасарой туманларида ижара нархи юқорилигича қолмоқда, бу туманларда ижара нархи бир квадрат метр учун ўртача 10-11 долларни ташкил этади.

Шу билан бирга, энг арзон уй-жой ижараси Бектемир ва Сергели туманларида кузатилмоқда, бу туманларда ижара нархи бир квадрат метр учун ўртача 6 долларни ташкил этади.

Умуман олганда, Тошкент шаҳрида йил давомида уй-жой ижараси 12 фоиздан кўпроқ камайди. Энг катта пасайиш Яшнобод (18 фоиз), Сергели (17 фоиз) ва Мирзо Улуғбек (15,2 фоиз) туманларида қайд этилди.

Ўзбекистондаги кўчмас мулк бозори қандай?

Август ойида энг йирик кўчмас мулк платформаси “Реалтинг.uz” раҳбари Андрей Содиқов ва Dоmiо АH раҳбари Шуҳрат Ҳасанов Ўзбекистондаги кўчмас мулк бозорининг бугунги ҳолати ҳақида маълумот берган эди.

Сентябрь ойида эса Ўзбекистон кўчмас мулк бозорида фаоллик бир оз пасайгани айтилганди.

Кейинроқ Стратегик ислоҳотлар агентлиги уйсизлик муаммосини бартараф этишга қаратилган таклифлар ишлаб чиққани ҳақида хабар берганди.

Унда қуйидаги таклифлар тайёрланган:

• “Уй-жой – ижтимоий кўмак асоси” тамойилини жорий этиш;
• уйларни эгаликка эмас балки ижарага бериш бозорини ривожлантириш;
• ижтимоий уйлар фаолиятини самарали ташкил қилиш мақсадида давлат-хусусий шерикчилик асосида ёки хусусий тадбиркорларга мавжуд уйларни бериш, бунда, қайта қуриш, таъмирлаш ва уйни кейинчалик бошқариш мажбуриятини юклаш ҳамда фуқароларга узоқ муддатда ижарага арзонлаштирилган нархда тақдим этишни йўлга қўйиш (ҳар бир ҳудудда рейтингни ижобий бўлган 1 тадан девелоперга ижтимоий уйларни қуриш буюртмасини бериш);
• уйларга жойлаштиришда талабгорнинг турар жойга муҳтожлик даражасини баҳолаш бўйича аниқ мезонларни тасдиқлаш, бунда фуқароларни аниқлашда кейс-менежмент усулидан фойдаланиш;
• талабгорларни уйларга жойлаштириш тизимини такомиллаштириш мақсадида фуқароларни онлайн навбатга олиш электрон платформасини жорий қилиш.