Калсий организм ҳужайраларининг ҳосил бўлишида иштирок этадиган асосий элементдир. Юрак, тиш, суяк, соч, тирноқ ва бошқа аъзоларнинг саломатлиги унинг миқдорига боғлиқ. Бу элементнинг организмдаги даражасини назорат қилиш лозим. Ушбу материалда калсийни қай тарзда қабул қилиш кераклиги ҳақида билиб оласиз, деб ёзади Wday нашри.
Калсий истеъмолини қачон бошлаш керак?
Калсийни қабул қилишни бошлашдан олдин шифокор билан маслаҳатлашинг. Ўзбилармонлик билан иш қилиш тавсия этилмайди, чунки бу элементнинг кўплиги иштаҳани йўқотишга, жигар ва буйраклар ҳолати ёмонлашишига, кўнгил айниши, қусиш ва тутқаноққа олиб келиши мумкин.
Шифокорлар кечки овқатдан кейин калсий ичишни тавсия қиладилар. Бу шунчаки тахминий тавсия эмас, бутун жараённи илм-фан тушунтиради. Олимлар инсон организмининг биологик ритми бўйича тадқиқот ўтказдилар. Маълум бўлишича, кундузи организм калсийни минимал миқдорда, кечаси эса максимал даражада истеъмол қилади. Ушбу кимёвий элементнинг етишмаслиги билан организм калсийни суяк тўқимасидан олади, бу эса бўғинлар билан боғлиқ муаммоларга сабаб бўлади.
Калсийни нима билан бирга қабул қилиш лозим?
Шифокорлар калсийни битта ўзини қабул қилиш етарли эмас, деб ҳисоблайди. Бу элемент D витамини билан бирга синтез қилинмаса, организмда сўрилмай қолади. Лекин шуни таъкидлаш жоизки, D витаминини ичига олган таомлар калсий препаратларини қабул қилишдан 4 соат олдин истеъмол қилиниши керак. Калсий таблеткалари таркибида калсий бўлган озиқ-овқат билан бирга қабул қилиниши мумкин. Бундай маҳсулотлар:
- Кефир;
- Сут;
- Творог;
- Сметана;
- Йогурт бўлиши мумкин.
Фото: Wday
Бир вақтнинг ўзида магний ва калсийни ичса бўладими? Мутахассисларнинг айримлари калсий магнийсиз камроқ сўрилишини таъкидлайди, бошқалари эса бу икки элементни алоҳида-алоҳида ичиш кераклигини айтади.
Соғлиққа зиён келтирмаслик учун калсийни қай тарзда қабул қилган афзал? Олтин ўрталикни топиш учун шифокорлар бундай дориларни 2:1 нисбатда ичишни таклиф қилади. 1 гр калсий учун 0,5 гр магний. Калсийнинг сўрилиши табиий бўлиши учун таомномага гречка ва арпа ёрмалари, кейшу ёнғоғи, бодомни қўшиш керак.
Калсийни қанча вақт мобайнида ичиш мумкин? Ушбу элементни таблетка кўринишида доимий равишда қабул қилиш ярамайди. Миқдорнинг кўплиги кутилган натижани беради, дегани эмас. Калсийни курс мобайнида ичиш лозим, аммо курс давомийлиги 1-2 ойдан ошмасин.
Эксперт фикри
Халқ орасида калсий ва магний етишмаслиги туфайли келиб чиқадиган “суяклар қуриши” касаллиги мавжуд. Касалликнинг тиббий номи остеопороздир. Касалликлар сони бўйича у 4-ўринни эгаллайди (онкология, юрак-қон томир касалликлари ва диабетдан кейин).
Остеопороз — бу суяк массасининг аста-секин камайиши. Касаллик аёлларда кўп учрайди, айниқса, суяк массаси менопауза даврининг биринчи йилида камая бошлайди. Ушбу даврда аёл ҳар йили 20 фоизгача, кейин эса 2-5 фоиз суяк массасини йўқотади. Остеопорознинг асосий сабаби калсий етишмаслигидир. Нима учун калсий етишмайди?
Сабаблари кўп: жинсий гормонларнинг камайиши, Д витамини етишмаслиги, калсийни ичакдан суякларга асосий ўтказувчиси — озиқ-овқатда ёғларнинг етишмаслиги (уларсиз Д витамини сўрилмайди), спиртли ичимликлар (калсийни ювилиб кетишига олиб келадиган паратироид гормонини ишлаб чиқариш кўпайтиради), кофеин ва протеинли овқатларни ҳаддан ташқари кўп истеъмол қилиш ҳам калсийни организмда сўрилмасдан чиқиб кетишига сабаб бўлади.
- Вояга етган одамга кунига 1000 мг калсий, 50 ёшдан ошган аёлга эса 1200 мг бу элемент зарур.
- Болалар: 1-3 ёш — 500 мг, 4-8 ёш — 800 мг, 9-18 ёш — 1300 мг.
Барча сут маҳсулотлари калсийнинг ажойиб манбаидир. 100 мг калсий 100 мл сутда, 70 гр творогда, 10 гр қаттиқ пишлоқда, 100 гр сметана таркибида мавжуд. Бу калсийнинг энг осон ҳазм бўладиган шакли. Ўсимлик маҳсулотларида ҳам калсий бор, лекин у камроқ ҳазм бўлади.
Бир стакан сут таркибидаги калсийни қабул қилиш учун 6 порсия брокколи истеъмол қилиш лозим. Калсийни махсус қўшимча тарзда ичиш мумкин, аммо бу фақат тиббий таҳлилларни назорат қилиш билан амалга оширилиши керак. Акс ҳолда ошқозон, буйраклар, юрак мушаклари, асаб тизими, суяклар ҳолатига салбий таъсир қилиши эҳтимолдан холи эмас.
Магний элементи — хотира ва янги маълумотларни идрок этиш учун масъул бўлган гиппокампусга ижобий таъсир кўрсатадиган антидепрессант. Мушакларнинг қисқаришида, шу жумладан, юрак мушаклари ишида иштирок этади.
Магний B6 витамини билан бирга “яшаш”ни яхши кўради, бу витамин магнийнинг сўрилишини ва унинг ҳужайра ичига кириб боришини таъминлайди.
Магнийнинг кунлик эҳтиёжи 400-800 мг ни ташкил қилади.
Магний етишмовчилиги чарчоқ, асоссиз асабийлашиш, тажовузкорлик, ташвишланиш, депрессия, хотира бузилиши, шунингдек, терлаш, мушакларнинг спазмлари ва юрак қисқаришидаги узилишларга олиб келади.
Магнийнинг энг яхши сўрилиши озиқ-овқатдан олингани ҳисобланади. Етакчи маҳсулотлар — буғдой кепаги, қовоқ уруғи, ёнғоқ, исмалоқ, гуруч, ловия, шоколад. Ушбу маҳсулотларнинг барчаси магний B6 витамини билан “қўшни” бўлиб, у ассимиляция қилиш учун жуда муҳимдир.
Магнийни қўшимча дори кўринишида қабул қилиш учун шифокор назорати ва кўрсатмасини олиш тавсия этилади.
Мавзуга доир:
Изоҳ (0)