Қўлда чизилган совет мультфильмлари бугунги кунгача севиб томоша қилинади. Шу боис бу мультфильмларнинг дастлабки эскизлари ўзига хос қийматга эга бўлиб, ҳозир ҳам Кино музейи ва бошқа тўпламларда сақланмоқда.
“Дайди тўтининг қайтиши” (1984)
Агар дастлабки эскиз маъқулланганида, Кеша бутунлай бошқача кўринишда бўларди. Уни рассом Анатолий Савченко чизган — у ёзувчи Александр Курляндский яратган образни графикада гавдалантирган. Бу икки ижодкор овозлари бўғилгунча баҳслашади, натижада мультфильм шунчалик муваффақиятли чиқадики, у нуфузли “Ника” мукофотига сазовор бўлади.
“Винни Пуҳ” (1969)
Совет “Винни Пуҳ”и режиссёри Федор Хитрук фақатгина асл манба — Алан Милннинг китобидан илҳомланган. У бундан уч йил аввал чиқарилган чет эл мультфильмини кўрмаган.
“Қор маликаси” (1957)
Бу мультфильм учун чизилган эскизлар ҳақиқий санъат асарларидир. Уларни бадиий раҳбар Леонид Шварстман яратган. Қор маликаси образи дастлабки эскизлардан ва бошқа қаҳрамонлардан кескин фарқ қилади. У ўша даврларда машҳур бўлган ротоскопия усули билан яратилган. Қаҳрамонга овоз берган, тўлиқ пардоз қилинган актрисани тасма (плёнка)га суратга олишган, сўнгра уни кадрма-кадр селлулоидга қайта чизиб чиқишган.
“Қор маликаси” халқаро фестивалларда бир нечта мукофотларга сазовор бўлган, кўплаб тилларга таржима қилинган ва чет элларда энг машҳур совет мультфильми саналади.
“Кичкинтой ва Карлсон” (1968)
“Кичкинтой ва Карлсон” мультфильми ҳам худди “Винни Пуҳ” каби чет эл асари — Астрид Линдгреннинг китобига асосланиб яратилган. Бироқ айиқча ҳақидаги ҳикоядан фарқли ўлароқ, бу эртакни экранлаштириш ҳуқуқи расмий равишда сотиб олинганди. Шу сабабли совет мультфильмини чет элларда ҳам намойиш этишган. Ёзувчининг ўзи рассом Анатолий Савченко яратган Карлсон образидан, айниқса, унинг овозидан (персонажга ажойиб совет актёри Василий Ливанов овоз берган) мафтун бўлганди.
“Тимсоҳ Гена” (1969)
Ушбу мультфильм қаҳрамонларини рассом Леонид Шварцман яратган. Унинг хотираларига кўра, Чебурашка образи устида энг узоқ ишлаган. Қаҳрамоннинг машҳур катта қулоқлари рассомнинг ижод маҳсулидир. Асл манба — Эдуард Успенскийнинг “Тимсоҳ Гена ва унинг дўстлари” китобида Чебурашканинг қулоқлари ҳақида бир оғиз ҳам сўз йўқ. Бироқ китобдаги қаҳрамоннинг кўзлари уккиникидек катта эди. Рассом эса, аксинча, кўзларни кичикроқ қилган. Бундан ташқари, оёқларини қисқартириб, думчасини ҳам олиб ташлаган.
“Простоквашинолик учовлон” (1978)
Мультфильм қаҳрамонлари устида кетма-кет уч хил шахс меҳнат қилган. Биринчи қисмни “Союзмультфильм” студияси рассоми Николай Ерикалов тасвирлаган. Мультфильмнинг иккинчи қисмини карикатурачи Левон Хачатрян “жонлантирган”. Фёдор амаки образини эса иккинчи ва учинчи қисмлар учун Аркадий Шер яратган. Шу сабабли қаҳрамонлар нафақат дастлабки эскизлардаги прототипларидан фарқ қилади, балки қисмдан қисмга ҳам ўзгариб боради.
“Чипполино” (1961)
Бош салбий қаҳрамон — шаҳзода Лимон ва Чипполлинонинг дўсти Редисканинг қоғоздаги чизгилари айнан шундай эди. Бу мультфильм чет эл асари — Жанни Родарининг китобидан олинган яна бир совет экранлаштирмаси ҳисобланади. Мультфильмга бастакор Карен Хачатурян мусиқа басталаган. Бу мусиқа совет томошабинларига шунчалик манзур бўлганки, 1974 йилда айнан шу куйга асосланиб, худди шу номдаги балет саҳналаштирилган.
Изоҳ (0)