Россияда ишлаб чиқарилган машҳур анимацион мулцериал “Қизалоқ ва Маймоқ” кўплаб мамлакатлар болалари орасида жуда оммалашган. Мультфильм қизиқувчан, шўх ва гиперфаол қизалоқ Маша ҳамда унга сабр билан ғамхўрлик қилувчи Айиқ ҳақида ҳикоя қилади.
Унинг сюжети асосан Машанинг турли саргузаштлари ва унинг Айиқ билан бўладиган қизиқарли ҳолатлари атрофида қурилган. Маша доим янги нарсаларни ўрганишга интилади, шўхлик қилиб, турли муаммолар яратади, лекин охир-оқибат улар кулгили тарзда ҳал бўлади. Машанинг тўхтовсиз энергияси, шўхлиги ва бой фантазияси болаларда ҳайрат уйғотади, ота-оналарда эса саволлар туғдиради. Бу митти қизалоқ нега бундай характерга эга? Нега мазкур мультфильмда бирорта катталар кўринмайди?
Машанинг қулоқсиз эканлигига бир неча сабаблари бор. Қизалоқ ўзини бундай тутишининг асосий сабаби унинг катталарсиз қолганида, деб қаралади. Мультфильмда Машанинг ота-онаси ёки қариндошлари кўрсатилмайди. У ўрмонда худди ўз ҳолига ташлаб қўйилгандек яшайди. Оилавий психолог Наталя Олифировичнинг фикрича, бу муҳим жиҳат бўлиб, бош қаҳрамоннинг бундай хатти-ҳаракатларини тушунтириб беради.
“Агар бола катталарсиз ўсиб, улғайса, у чегараларни ўз ҳолича белгилашга мажбур бўлади. Бу эса кўпинча ортиқча шўхлик ва атроф-муҳитни ҳар қандай усул билан синаб кўриш орқали намоён бўлади”, дейди мутахассис.
-vUThyp0k.avif)
Шу сабабли Маша ўз қоидаларини ўзи белгилашига мажбур бўлади. Катталар томонидан назорат қилинмаган бола дунёни мустақил ўрганишга интилади ҳамда жоизлик чегараларни мустақил синаб кўради.
Психологнинг фикрига кўра, Машанинг гиперфаоллиги шунчаки болаларга хос энергия эмас. Бу ҳолат унинг ёнида катталарнинг — меҳр-эътибор ва назоратнинг йўқлигини ҳам ифодалайди:
“Машанинг оламида йўл-йўриқ кўрсатадиган, турли масалаларни тушунтириб берадиган ёки янги ишларни бошлашда қўллаб-қувватлайдиган ҳеч кими йўқ. Шу боис қизалоқ доим ўзи учун янги машғулот топа олади”, дея тушунтиради психолог.
Доимий равишда эътибор излайдиган Машада ички норозилик ҳисси бўлиб, бу туйғу унинг қулоқ солмас қиз эканлигига сабаб бўлиши мумкин, деган фараз ҳам мавжуд. Баъзи тахминларга кўра, қизалоқ илгари бувиси ёки бобоси билан яшаган ва қатъий қоидаларга дуч келган. Доимий “мумкин эмас” ва “шундай қилиш керак” каби чекловлар унинг эркинликка интилишига туртки берган.
Мультфильмнинг бадиий хусусияти ҳам эътиборга молик. Мультфильм қизиқарли ва кулгили бўлиши учун қаҳрамонлар бир оз бўрттириб кўрсатилади. Машанинг ҳаддан ташқари шўх бўлиши томошабинларни кулдириш ва қизиқтириш учун ишлатилган мультфильм услубининг ўзига хос хусусиятидир.
Мультфильм эса бевосита жавоб бермайди, балки фикрлаш ва хулоса чиқаришни томошабинга қолдиради.
Изоҳ (0)