Ҳар бир “Оскар” маросимидан сўнг, у ёки бу фильм ҳайкалчани қўлга киритдими, деган баҳслар бўлиши муқаррар. Биз ҳеч кимнинг ғалабасини инкор этмаймиз, балки ўз вақтида номзод бўлган, аммо ғолиб бўла олмаган мультфильмлар ҳақида сўз юритамиз.
“Ёввойи робот” (2024)
2025 йилда ғолибликка асосий номзод ва йилнинг энг ёрқин анимацион ҳити. Ҳикоя асосида Питер Брауннинг шу номдаги романи ётади. Режиссёрлик вазифасини “Лило ва Стич” ҳамда “Аждарни қандай қўлга ўргатиш мумкин?” мультфильмларини яратган Крис Сандерс бажарган. Бош қаҳрамонлардан бирига Педро Паскал овоз берган. Мультфильм “Пўлат гигант” ва “Валл-I” анъаналарини давом эттиради ва табиат билан техника тўқнашуви мавзусини кўтаради.
Робот Роз — инсон ҳаётини енгиллаштириш учун яратилган универсал ёрдамчи. Океан орқали ташиш пайтида робот ёрдамчилар ортилган юк кемаси бўронга дуч келади. Роз солинган қути кемадан тушиб кетиб, ҳайвонлар яшайдиган кимсасиз оролга бориб қолади. Роз маҳаллий ҳайвонларни чўчитади, шу боис улар унга душманлик билан муносабатда бўлишади. Кутилмаган ҳодиса туфайли Роз ғоз тухумини қутқариб қолади ва ундан жўжа очиб чиқади. Жўжа уни онаси деб билади ва энди Рознинг вазифаси унга ғамхўрлик қилиш бўлиб қолади.
“Персеполис” (2007)
Француз мультфильми “Персеполис” ёзувчи Маржан Сатрапининг шу номдаги график романига асосланган. Эронлик илдизларга эга Маржаннинг романи автобиографик хусусиятга эга. 2008 йилда “Оскар” номинациясидан ташқари, “Персеполис” Канн кинофестивалининг “Ҳакамлар ҳайъати мукофоти”га сазовор бўлди. “Оскар” мусобақасида уни “Рататуй” мультфильми ортда қолдирди.
Мультфильм Маржи исмли ёш аёлнинг болалик ва ўсмирлик даври ҳақида ҳикоя қилади. Ҳозир Маржа Францияда истиқомат қилса-да, у Теҳронда туғилиб ўсган. Маржа саккиз ёшлигида шаҳар норозилик намойишлари билан ларзага келган эди. Эркинпарвар ва жасур Маржа уларда иштирок этаётган ота-онасига қараб, инқилобчи бўлишни орзу қиларди. Режим ўзгаргач, Теҳронда яшаш мушкуллашди: ҳокимиятга исломий мутаассиблар келди, тақиқлар кучайди. Маржининг оиласи қийинчиликларга дуч келди, аммо қизнинг ўзи улғайиб борар экан, норозилик руҳини сақлаб қолди. Бу эса кўпинча ҳақиқий муаммоларга сабаб бўларди.
“Денгиз қўшиғи” (2014)
Бен исмли бола оддий денгизчи отаси ва гўзал сувпари онаси билан майоқли кичик оролда яшайди. Ҳар оқшом онаси унга эртаклар айтиб беради ва тез орада Беннинг синглиси туғилишини, у эса унга ғамхўрлик қилиши кераклиги ҳақида гапиради. Бен синглисини сабрсизлик билан кутмоқда. Аммо бир куни тунда онаси уйдан чиқиб кетади — у сувда қизалоқ туғади ва бутун умрга сузиб кетади. Чақалоққа Сирша деб исм қўйишади, лекин Бен унга нисбатан илиқ туйғулар ҳис қилмайди. У онасининг кетиб қолишида синглисини айблайди. Бундан ташқари, отаси уни кўпроқ яхши кўраётгандек туюлади. Сирша эса акасига чин дилдан боғланган. У етти ёшга тўлганида у ҳам онаси сингари сувпари эканлиги маълум бўлади. Ваҳимага тушган ота иккала болани шаҳарга жўнатади ва Бен қандай бўлмасин, орқага қайтишга қатъий аҳд қилади.
“Денгиз қўшиғи” — Томм Мурнинг энг сара мультфильми бўлиб, унинг асосини ирланд мифологияси ташкил этади. Бу болаликда яқин инсоннинг ўлимини қандай бошдан кечириш ҳақидаги таъсирли ҳикоя. Афсуски, 2015 йилда мультфильм “Оскар” мукофотини қўлга кирита олмай, “Қаҳрамонлар шаҳри”га мағлуб бўлди. 2021 йилда Томм Мур “Бўрилар афсонаси” фильми билан яна номзодлар рўйхатига кирди, бироқ у ўша йилнинг шак-шубҳасиз фаворити — “Қалб” мультфильмини ортда қолдира олмади.
“Marni ҳақида хотиралар” (2014)
2016 йилги “Оскар” мукофотига номзод бўлган, аммо Pixarънинг “Бошқотирма” мультфильми олдида мағлуб бўлган асар. “Marni ҳақида хотиралар” — британиялик ёзувчи Жоан Робинсоннинг “Marni бу ерда бўлганида” романи асосида яратилган мультфильм. Филнмнинг режиссёри — Ҳаяо Миязакининг шогирди Ҳиромаса Ёнебаяши. У, шунингдек, “Лилипутлар мамлакатидан Ариэтти” ва “Мери ва жодугар гул” анимелари билан машҳур.
Бош қаҳрамоннинг исми Анна. У ички дунёсига берилган, одамови, баъзида эса ҳатто қўпол: бирор нарса ёқмаса, буни тўғридан тўғри айтади. Аннанинг соғлиғида муаммолар бор, шу сабабли ота-онаси уни денгиз бўйидаги кичик шаҳарчада яшовчи қариндошларининг олдига юборади. Шаҳарчанинг қирғоғида эски, ташландиқ қаср бор, у Аннанинг эътиборини тортади. Бу қаср унга танишдек туюлади, бир куни кечқурун эса у қаср деразаларидан чироқ ёруғини кўради. Маълум бўлишича, у ерда Marni исмли қиз яшайди ва Анна у билан дарҳол тил топишиб кетади. Улар дўстлашиб қолишади, лекин Анна Marniга мафтун бўлишига қарамай, унинг баъзида ғалати хатти-ҳаракатларини инкор эта олмайди. Marniнг ўтмиши эса сир-асрорга тўла.
“Клаус” (2019)
Янги йил байрами арафасида қайта томоша қилиш айниқса ёқимли бўлган қишки мультфильмлардан бири. “Клаус” томошабинларга Санта Клауснинг келиб чиқиши ҳақидаги версиялардан бирини тақдим этади. Чиқарилган йили мультфильм анимация оламида тоза ҳаво бўлиб, томошабинларни таъсирчан сюжет ва ёрқин тасвирлар билан ҳайратга солди. Аммо, афсуски, у “Оскар”ни қўлга кирита олмади — ўша йили “Ўйинчоқлар тарихи” биринчи ўринни эгаллаган эди.
Бош қаҳрамон Жаспер — почта бизнеси эгасининг эркатой ўғли. Отаси бир кун келиб уни оилавий ишга жалб қилишдан умидвор, аммо Жаспер ўқишни истамайди — у ҳеч нарса қилмасликни ва вақтни бекор ўтказишни орзу қилади. Бундай хатти-ҳаракатларга чидай олмаган отаси уни овлоқ Смиренсбург шаҳрига жўнатади ва 6000 та хат жўнатгандан сўнг Жаспернинг қайтиб келишига рухсат бериш шартини қўяди. Аммо Смиренсбургда ҳеч ким почта бўлимидан фойдаланмайди ва асрлар давомида аҳоли ўртасида душманлик мавжуд. Жаспер ёғоч ўйинчоқлар ясайдиган Клаус исмли ўрмончи билан танишиб, қийин вазиятдан чиқиш йўлини топади.
Изоҳ (0)