• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +32°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    2050 йилга келиб дунё бўйлаб ортиқча вазн эпидемияси кучайиши кутилмоқда

    2050 йилга келиб бутун дунё бўйлаб ўрта ёшлиларнинг ярмидан кўпи ортиқча вазндан азият чекиши мумкин. Бу ҳозирги кунда ҳар уч ўсмирнинг бири ортиқча вазн билан яшаётганига асосланади. Бу ҳақда The Guardian хабар берди.

    Фото: South China Morning Post 

    Ортиқча вазн муаммоси эрта ўлим, турли касалликларнинг эрта вужудга келишига сабаб бўлган ҳолда соғлиқни сақлаш соҳасида жиддий хавфларни туғдириши мумкин. 

    Lancet нашри тақдим этган таҳлилларга кўра, сўнгги 30 йилда кўплаб факторлар сабаб инсонларда ортиқча вазн муаммоси авж олди. Қуйида муаммога асос бўлувчи омиллар билан танишинг:

    • Энергия мувозанати бузилиши: Озиқ-овқатдан олинадиган энергия тананинг энергия сарфидан ошиб кетиши ортиқча вазннинг асосий сабаби ҳисобланади.
    • Нотўғри овқатланиш: Юқори углеводли маҳсулотлар (хамирли овқатлар, ширинликлар) истеъмоли, шунингдек, фастфудлар каби соғлом бўлмаган озиқ-овқатлар ортиқча вазнга олиб келади.
    • Кам ҳаракатланиш: Носоғлом турмуш тарзи, яъни кам жисмоний фаоллик ортиқча вазннинг кенг тарқалган сабабларидан биридир.
    • Генетик омиллар: Генлар ортиқча вазнга сабаб бўладиган асосий омиллардан бири ҳисобланади. Баъзи генетик мутациялар инсонни кўпроқ овқат ейишга мойил қилиши мумкин.
    • Эндокрин касалликлар: Гипотироидизм, инсулинома каби касалликлар ортиқча вазнга сабаб бўлиши мумкин.
    • Руҳий омиллар: Стресс, руҳий тушкунлик кортизол миқдорини ошириб, ортиқча вазнга олиб келиши мумкин.
    • Ижтимоий ва атроф-муҳит омиллари: Ота-оналарнинг нотўғри овқатланишга бўлган муносабати, ижтимоий одатлар.

    Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ҳозирда 2,11 миллиард 25 ва ундан катта ёшдагилар ҳамда 493 миллион 5 ёшдан 24 ёшгача бўлган аҳоли ортиқча вазнга эга. Бу 1990 йилдаги кўрсаткичлардан мос равишда 731 миллион ва 198 миллионга кўпроқдир.

    Тахминий прогнозларга кўра, 2050 йилга келиб 25 ёшдан катталарнинг ярмидан кўпи (3,8 миллиард) ва 24 ёшгача бўлган 746 миллион киши ортиқча вазн йиғиши мумкин.

    Тадқиқотда болалар ва ўсмирлар орасида семизлик хавотирли даражада ўсаётгани таъкидланиб, 2050 йилга келиб семизлик билан яшовчилар сони 360 миллионга етиши мумкинлиги айтилган.

    Ортиқча вазннинг мисли кўрилмаган глобал эпидемияси чуқур фожиа ва монументал ижтимоий муваффақиятсизликдир, дейди Вашингтон университети профессори Эммануэла Гакидоу.

    Тадқиқотда келтирилган рақамлар давлатлар миқёсида бир-биридан фарқ қилади. Ортиқча вазндан қаттиқ азият чекиб келаётган инсонларнинг ярмидан кўпи бор-йўғи саккизта мамлакатда яшайди: 

    • Хитой (402 миллион);
    • Ҳиндистон (180 миллион);
    • АҚШ (172 миллион);
    • Бразилия (88 миллион);
    • Россия (71 миллион);
    • Мексика (58 миллион);
    • Индонезия (52 миллион);
    • Миср (41 миллион).

    Таҳлилларга кўра, 2050 йилга келиб, ҳар учинчи бола ва ўсмирлардан бири “ортиқча вазн инқирози” билан яшайдиган минтақалар — Шимолий Африка ва Яқин Шарқ, Лотин Америкаси ва Кариб ҳавзасида бўлиши кутилмоқда.

    Тадқиқотчилар келажакда болалар ўзларининг аждодларига қараганда тезроқ вазн ортишини, уларда диабет, юқори қон босими, юрак хасталиклари ва саратон касалликлари нисбатан эрта вужудга келишини таъкидлаб ўтди.

    Масалан, юқори даромадли мамлакатларда 1960 йилларда туғилган эркакларнинг 7 фоизи 25 ёшга етгунга қадар семизликка чалинган. Бу кўрсаткич 1990 йилларда туғилганларда 16 фоизга, 2015 йилда туғилганларда эса 25 фоизга етиши тахмин қилинмоқда.

    Ортиқча вазн муаммоси мамлакатлар иқтисодиётига ҳам сезиларли таъсир кўрсатади. World Obesity Федератионнинг таҳлилига кўра, бу кам даромадли давлатлар учун жиддий хавф.

    4 март, 14:30   Изоҳ (0)   3472
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #семизлик

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Илон Маскнинг мия чипи ишлаб чиқарадиган компанияси одамларда тадқиқот ўтказишга рухсат олди

    26.05.2023, 15:14

    Олимлар ортиқча вазн умрни қанчага қисқартиришини ҳисоблаб чиқди

    29.05.2023, 19:44

    Нима учун қориннинг ўнг томони оғрийди: оғриққа сабаб бўлувчи 12 та ҳолат

    01.06.2023, 11:30

    Машҳур фильмларда тез-тез учраса-да, реал ҳаётга тўғри келмайдиган ҳолатлар (фото)

    06.06.2023, 16:40

    Ошқозонни кичрайтириш — семизлик муаммосининг сўнгги чорасими?

    07.06.2023, 15:27

    Метаболик синдром қандай касаллик ва нима учун хавфли?

    18.06.2023, 19:55

    Чекишдан ҳам зарарлироқ: соғлиғингизга зиён бўлган 6 та одат 

    23.06.2023, 09:20

    Трансёғми ёки водородланган ёғ: музқаймоқ таркибидаги энг хавфли таркибий қисмнинг номи нима?

    23.06.2023, 21:05

    Юрганда оёқ оғриса: сабаблари ва даво чоралари

    11.07.2023, 16:59

    Таомномангиздан чиқариб ташланг: озмоқчи бўлганларга тавсия этилмайдиган мевалар

    17.07.2023, 14:41

    C, D ва B гуруҳи витаминлари: тез вазн йўқотишга ёрдам берадиган 5 хил энг яхши витамин

    18.07.2023, 16:51

    Америкалик мутахассислар ортиқча вазн билан курашишга ёрдам берадиган янги препарат яратди 

    28.09.2023, 16:50

    Семизлик билан хайрлашинг: вазн ташлашга ёрдам берадиган 3 зиравор

    17.11.2023, 10:36

    Ўсмирларда учрайдиган семизлик: хавотирга асос борми ва нима қилиш керак?

    24.11.2023, 16:48

    Ёшариб бораётган қандли диабет, хавф гуруҳидаги семизлик, соғлиқни “емираётган” ширинликлар — эндокринолог Раушания Бегишева билан суҳбат

    25.12.2023, 18:57

    Соч тўкилишига олиб келадиган кундалик ҳаётдаги одатлар

    01.03.2024, 14:50

    Эрталаб нонушта қилмаслик қандай оқибатларга олиб келади?

    20.03.2024, 09:20

    Нима учун тунда овқатланиш зарарли ва ушбу одатдан қандай қутулиш мумкин?

    02.04.2024, 19:55

    Оҳангаронда ҳомиладор аёл вафот этди

    07.04.2024, 19:27

    “Ўлмаган деб ўйлаяпман”: Оҳангарондаги туғуруқхонада вафот этган ҳомиладор аёлнинг эри воқеа ҳақида айтиб берди (видео)

    09.04.2024, 15:23

    “Ўғлимнинг вазнидан уялмайман”: дунёдаги энг бадавлат куёв Анант Амбани қандай касалликдан азият чекади? (фото)

    22.07.2024, 17:53

    Шакар қаритади: диетолог ширинликларнинг коллаген ишлаб чиқаришга салбий таъсири ҳақида огоҳлантирди

    06.08.2024, 13:40

    Саратон ёшармоқда: касалликнинг энг кенг тарқалган 5 тури ва уларнинг олдини олиш йўллари

    07.10.2024, 18:22

    Тошкент вилоятида 20 ёшли ҳомиладор аёл туғуруқхонада вафот этди

    21.11.2024, 15:31

    Саратоннинг олдини олиш: онкологик касалликлар хавфини камайтириш учун 10 та профилактик чора

    10.12.2024, 15:35

    Олимлар кам ухлайдиган одам 2050 йилда қандай кўринишини тасвирлади (фото)

    13.12.2024, 16:33

    Озиш учун барча ҳаракатлар бесамар бўлишига 11 та асосий сабаб

    18.12.2024, 16:40

    Уларни ҳар куни истеъмол қиласиз: семизликка олиб келадиган маҳсулотлар

    20 январ, 16:49

    Диетологлар буни айтмайди: доим сарвиқомат бўлишнинг сиз билмаган 5 та сири

    20 феврал, 17:35

    Исроил ҲАМАСга босим ўтказиш учун Ғазонинг “жаҳаннам режаси”ни тайёрламоқда

    4 март, 10:15
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Tenge Bank Tenge24 иловасида янги рақамли автокредитини эълон қилди


    Kapitalbank ва Visa Ўзбекистон терма жамоасининг ЖЧ-2026 саралаш ўйинини БААда тантанали равишда очишди


    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди


    Сув — бебаҳо неъмат: Агробанкдан фермерлар учун янги методик тўплам


    Навоий инновациялар университети — келажагингизни кафолатлайдиган замонавий таълим маскани! 


    Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Европага йўл олмоқда


    Янги уфқлар: Centrum Air ҳафтасига икки марта Тошкентдан Бишкекка парвозларни амалга оширади


    UZTELECOM "Мурувват" тарифини тақдим этади: Атиги 25 000 сўм эвазига ғамхўрлик ва эътибор билан бойитилган алоқа


    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 


    UCMG Амстердамда бўлиб ўтаётган Мoney 20/20 Europе халқаро финтеч кўргазмасида Ўзбекистон номидан иштирок этади


    AVO'дан янги омонат: йиллик 25% гача — 6 ойда орзуингизни амалга оширинг


     ADM Jizzakh Жиззахда жойлашган 5-ихтисослаштирилган муассаса тарбияланувчилари эҳтиёжи учун автобус тақдим қилди


    Замонавий Haval Jolion энди 0% муддатли тўлов шартида 


     Coca-Cola жамғармаси ва Глобал атроф-муҳит ва технологиялар жамғармаси (ГЕТФ) “Айланма иқтисодиёт келажаги учун ҳамкорлик битими (PACТ)” ни эълон қилганлиги ҳақида маълум қилди


    Sello Ecosystem Фарғона, Андижон ва Наманганда Sello Summer Fest ёрқин фестивалини ўтказди

     

    Тавсия этамиз

    Чумчуқларга ем бўлган бургутлар. “Ўргимчак тўри” операцияси Россия учун қанчага тушади?

    4 июн, 18:49
    Audio Icon

    Қуриб қолган кўчатлар, миллионлар шамолга учдими?

    4 июн, 15:03

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10

    Кўзи ўткир, қулоғи сезгир темир қушчалар. Разведкачи дронларнинг “катта акалари”

    3 июн, 20:40
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Муҳаббат ва нафрат ораси бир қадам. “Ёлғончи” Трамп ва “телба” Маск ўртасидаги можаро ижтимоий тармоқларни портлатди

    Дунё | 6 июн, 14:00

    Жаҳон чемпионати йўлланмасига эга чиққан Ўзбекистон терма жамоаси аъзоларига машина совға қилинади

    Спорт | 6 июн, 13:54

    Осиёдан яна бир терма жамоа илк марта мундиал йўлланмасига эга чиқди

    Спорт | 6 июн, 12:36

    Эндиликда эҳтиёжманд оилаларга газ ва электр энергияси учун йил бўйи компенсация берилади 

    Ўзбекистон | 6 июн, 12:35

    Ўзбекистон ташқи ишлар вазири Деҳли шаҳрида “Марказий Осиё - Ҳиндистон” ишбилармонлар кенгаши йиғилишида иштирок этди

    Ўзбекистон | 6 июн, 11:50

    Инфантино: “Бутун дунёдаги мухлислар Ўзбекистоннинг ЖЧдаги дебютини кутмоқда”

    Спорт | 6 июн, 11:21

    Ўзбек ва туркман киноижодкорлари томонидан суратга олинган “Махтумқули Фироғий” фильми Лондондаги кинофестивалда халқаро мукофотга сазовор бўлди

    Ўзбекистон | 6 июн, 11:04
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.